دستگیری غلامرضا قاسمیان در جریان سفر حج به عربستان سعودی، موجی از واکنش‌های سیاسی، دیپلماتیک و رسانه‌ای را به‌دنبال داشته است. بسیاری از تحلیل‌گران و مقامات، این رویداد را حاصل اقدامات تحریک‌آمیز چهره‌های تندرو می‌دانند.علیرضا عنایتی، سفیر جمهوری اسلامی در ریاض، ضمن تشکر از میزبانی عربستان از حجاج ایرانی، تأکید کرد که زائران ایرانی به قوانین کشور میزبان احترام می‌گذارند و هیچ سخن یا رفتار توهین‌آمیزی مورد پذیرش نیست.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
اصغر جهانگیر، سخنگوی قوه قضاییه نیز با بیان اینکه اظهارات قاسمیان مورد تأیید این نهاد نیست، تصریح کرد: «مواضع اتخاذشده توسط این فرد، شخصی است و نه دیدگاه دستگاه قضا.» با این حال، وی تأکید کرد که جمهوری اسلامی وظیفه خود می‌داند از حقوق اتباع ایرانی در هر کشوری دفاع کند و خواستار آزادی قاسمیان شد.
نقش قاسمیان در بحران‌های گذشته روابط ایران و عربستان
دستگیری قاسمیانپس از انتشار ویدئویی از او در مدینه صورت گرفت که در آن، با اظهاراتی توهین‌آمیز علیه عربستان، این کشور را با “مراکز فساد” مقایسه کرده و گفته بود: «قبله به‌زودی از دست کاسبان و غاصبان آن بیرون می‌آید.»
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
بر اساس گزارش‌های مستند، قاسمیان در وقایع حمله به سفارت عربستان در تهران (دی ۱۳۹۴) و پیش از آن سفارت بریتانیا (آذر ۱۳۹۰) نیز نقش تحریک‌کننده داشته است. جواد موگویی، مستندساز اصولگرا، پیشتر در دی‌ماه ۱۴۰۲ با انتشار جزئیاتی، مدعی شده بود که قاسمیان در هر دو رویداد، از عوامل تحریک و سازماندهی حملات بوده است؛ ادعایی که قاسمیان هرگز تکذیب نکرد.
هشدار نمایندگان مجلس: منافع ملی بازیچه رفتارهای غیرمسئولانه نشود
محمدمهدی شهریاری، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، در واکنشی تند گفت: «عده‌ای خود را بیمه‌شده همه‌چیز می‌دانند و با اظهارنظرهای بی‌پایه، هزینه‌های سنگینی بر ملت تحمیل می‌کنند. تحریک کشوری که با آن به‌تازگی رابطه سیاسی برقرار کرده‌ایم، برخلاف منافع ملی است و حتی می‌تواند نشانه نفوذ بیگانه باشد.»
او همچنین به تناقض‌های رفتاری این جریان اشاره کرد و گفت: «همین‌ها که سال‌ها علیه عربستان تیترهای جنگ‌طلبانه می‌نوشتند، بعد از احیای رابطه با ریاض، جشن گرفته بودند. حالا اما دوباره زمینه‌ساز تنش و هزینه‌تراشی برای دیپلماسی کشور شده‌اند.»
یادآوری سابقه جریان نزدیک به قالیباف در تخریب روابط خارجی
علیرضا قاسمیان، از چهره‌های نزدیک به محمدباقر قالیباف، پیش از این ریاست کتابخانه مجلس را بر عهده داشت و اظهارات جنجالی‌اش درباره “فتح قبله پس از جنگ با حجاز” در سال گذشته، واکنش‌های بسیاری برانگیخت.
برخی روزنامه‌نگاران و فعالان سیاسی، قاسمیان را بخشی از جریانی می‌دانند که با رفتارهای تند و بی‌محابا، ضربات جدی به روابط دیپلماتیک ایران وارد کرده‌اند. احسان بداغی، خبرنگار حوزه سیاست، نوشته است: «ظاهراً قرار نیست جریان سیاسی متبوع آقای قاسمیان دست از سر منافع کشور بردارند.»
دستگاه دیپلماسی ایران در چالش مضاعف
اکنون وزارت امور خارجه ایران که وظیفه دفاع از حقوق اتباع را بر عهده دارد، ناچار است برای آزادی شخصی تلاش کند که با اظهاراتش به یکی از مهم‌ترین دستاوردهای دیپلماتیک کشور، یعنی احیای رابطه با عربستان، لطمه زده است.
گزارش‌ها حاکی از آن است که عربستان در قبال اظهارات توهین‌آمیز علیه اماکن مقدس و حاکمیت خود، حساسیت ویژه‌ای دارد و همین امر روند آزادی قاسمیان را پیچیده‌تر کرده است.
ماجرای دستگیری
غلامرضا قاسمیان، روحانی تندروی ایرانی و داور برنامه “محفل” در تلویزیون دولتی جمهوری اسلامی، در عربستان سعودی به دنبال انتشار یک ویدئوی کوتاه بازداشت شد.
او در این ویدئو، مقام‌های سعودی را “غاصبان قبله” نامیده و می‌گوید: «دیگر لازم نیست برای قمارخانه، مراکز فحشا و کنسرت رکیک به آنتالیا برید، می‌توانید به جایش بروید مکه و مدینه. اینجا به تنظیمات کارخانه بنی امیه بازگشته. فریب رفت و آمدهای دیپلماتیک را نخورید سختگیری‌ها اینجا وحشتناک است به حدی که حتی به زائران اجازه اینکه معارف حج را بفهمند، نمی‌دهند.»
