اندکی پس از پایان دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا، وزیر خارجه ایران نسبت به پیامدهای فعال کردن مکانیسم ماشه توسط اروپا هشدار داد. عراقچی گفت، این اقدام به پایان نقش اروپا و تشدید بازگشت‌ناپذیر تنش‌ها خواهد انجامید.عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، اندک زمانی پس از پایان دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا در مسقط عمان، نسبت به “هرگونه سوءاستفاده از ساز و کار بازگشت خودکار تحریم‌ها” توسط تروئیکای اروپایی هشدار داد.

عراقچی یکشنبه ۲۱ اردیبهشت (۱۱ ماه مه) در پیامی در شبکه اجتماعی اکس اعلام کرد که جمهوری اسلامی “رسما به تمام امضاکنندگان برجام” هشدار داده است که «هرگونه سوء‌استفاده از ساز و کار “بازگشت خودکار تحریم‌ها (Snapback) پیامدهایی به دنبال خواهد داشت.»

به گفته وزیر خارجه ایران، فعال شدن ساز و کار موسوم به “مکانیسم ماشه” «نه تنها پایان نقش اروپا در این توافق را رقم خواهد زد، بلکه ممکن است به تشدید تنش‌هایی منجر شود که بازگشتی برای آنها متصور نیست.»

ساز و کار موسوم به “مکانیسم ماشه” در توافق برجام، که هنوز تا ۲۶ مهر ۱۴۰۴ اعتبار دارد، در صورت فعال شدن، منجر به بازگشت خودکار تمامی تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران خواهد شد.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

عراقچی، نگران از فعال شدن مکانیسم ماشه توسط تروئیکای اروپایی، اخیرا آمادگی خود را برای سفر به آلمان، فرانسه و بریتانیا اعلام کرده بود.

او در پیام اخیر خود نیز به این آمادگی “در پی رایزنی‌های اخیر در روسیه و چین” اشاره کرده و اعلام کرده است که «این ابتکار که منجر به بحث‌های اولیه‌ای در سطح معاونان وزرای امور خارجه شد – آغازی شکننده، اما امیدوارکننده» داشته است. عراقچی اما بلافاصله هشدار داده که «اما زمان به سرعت در حال گذر است.»

رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی همچنین هشدار داده است: «نحوه پاسخ ما به این لحظه حساس، آینده روابط ایران و اروپا را بسیار عمیق‌تر از آنچه بسیاری تصور می‌کنند، رقم خواهد زد.»

“مکانیسم ماشه” همچون “اهرم فشار سیاسی”

عباس عراقچی در نهایت تاکید می‌کند که ایران آماده گشودن “فصلی تازه” در روابط با اروپا است و امیدوار است که «شرکای اروپایی ما نیز چنین باشند.»

عراقچی همین سخنان را به شکلی تفصیلی در یادداشتی در روزنامه فرانسوی “لو پوئن” نیز بیان کرده است. او در این یادداشت به اروپا، بخصوص به فرانسه و بریتانیا، یادآوری کرده که آنها که زمانی “مرزهای نوین آسیای غربی را ترسیم می‌کردند”، اکنون از “تحولات دیپلماتیک منطقه کنار گذاشته شده” و به “ناظرانی منفعل” تبدیل شده‌اند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

عراقچی هم‌زمان اروپایی‌ها را متهم به “بی‌تصمیمی راهبردی” و استفاده از “مکانیسم ماشه” به عنوان “اهرم فشار سیاسی” علیه جمهوری اسلامی کرده است.

عباس عراقچی همچنین ضمن اذعان به “روابط شکننده” با اروپایی‌ها، بار دیگر خواستار ازسرگیری “گفت‌وگوی معنی‌دار” با آنان شده و هشدار داده است که فعال کردن مکانیسم ماشه «نه تنها به نقش اروپا در این توافق پایان می‌دهد، بلکه این اقدام به صورت بالقوه به افزایش تنش‌هایی غیرقابل ترمیم نیز منجر خواهد شد.»

عراقچی منظور خود از “تنش‌های غیرقابل ترمیم” را روشن نکرده و در هفته‌های اخیر نیز بارها تاکید کرده است که ایران “تحت هیچ شرایطی” به سوی ساخت سلاح هسته‌ای حرکت نخواهد کرد.

او اما در آذرماه سال گذشته (۱۴۰۳) کشورهای غربی را تهدید کرده بود که اگر به سوی فعال کردن مکانیسم ماشه و بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل بروند، «بحث هسته‌ای در داخل ایران به سمت در اختیار داشتن تسلیحات هسته‌ای گرایش پیدا خواهد کرد.»

عراقچی با بیان اینکه اما این موضوع “بخشی از راهبرد امنیتی ایران” نیست، به بحث‌های جاری در محافل حکومتی جمهوری اسلامی مبنی بر “تغییر دکترین هسته‌ای” اشاره کرده و گفته بود: «تعامل ایران با غرب در مورد برنامه هسته‌ای تضمین شده نیست. در حال حاضر در ایران این بحث وجود دارد که شاید سیاست اشتباهی بوده است. چرا؟ زیرا ثابت کرد که ما هر کاری که آنها می‌خواستند انجام دادیم و وقتی نوبت آنها بود که تحریم‌ها را لغو کنند، در عمل اتفاقی نیفتاد.»

مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، پیش از دور سوم مذاکرات تهران و واشنگتن، با اشاره به “مکانیسم ماشه”، از اتحادیه اروپا خواسته بود تا درباره بازگرداندن تحریم‌های احتمالی علیه ایران، در صورت نزدیک شدن تهران به ساخت سلاح هسته‌ای، تصمیم بگیرد.

ایران دیروز یکشنبه چهارمین دور مذاکرات خود با آمریکا را پس از سه ساعت به پایان رساند. با آنکه استیو ویتکاف، نماینده آمریکا در این مذاکرات، چند روز پیش گفته بود که ایران حق غنی‌سازی در خاک خود را نداشته و باید مراکز غنی‌سازی خود را از بین ببرد، خبرگزاری‌ها از قول مقام‌های ارشد آمریکایی دور چهارم را “دلگرم‌کننده و مثبت” ارزیابی کرده و از توافق بر سر ادامه گفت‌وگوها خبر داده بودند.

عراقچی نیز پس از مذاکرات، به‌رغم تاکید بر “جدی‌تر و صریح‌تر” بودن آن نسبت به سه دور قبل، از نزدیک شدن دو طرف به یکدیگر خبر داد و گفت: «ما اکنون درک بهتری از یکدیگر داریم و امیدواریم بتوانیم پیشرفت بیشتری داشته باشیم.»

او در عین حال افزود: «غنی‌سازی اورانیوم ایران باید ادامه یابد، اگرچه دامنه و سطح آن ممکن است تغییر کند.»

ایده “کنسرسیوم هسته‌ای خلیج فارس”

در همین حال، روزنامه خراسان از شنیده شدن “یک پیشنهاد غیررسمی در این دور” مذاکرات خبر داده است؛ پیشنهادی مبنی بر «تشکیل یک کنسرسیوم مشترک هسته‌ای میان ایران و سه کشور حاشیه جنوبی خلیج فارس» که به گفته این روزنامه: «می‌تواند هم دغدغه مالکیت فناوری را در تهران حفظ کند و هم نگرانی ایمنی و شفافیت را برای همسایگان و غرب کاهش دهد.»

به گزارش خراسان، طرح “ایده‌های مفید و ابتکاری” مطرح‌شده از سوی بدر بوسعیدی، وزیر خارجه عمان، می‌تواند همین ایجاد کنسرسیوم هسته‌ای خلیج فارس باشدکه در آن «غنی‌سازی زیر ۵ درصد در ایران تحت شرکتی سهامی با مشارکت ایران، عربستان، امارات و حتی سهم نمادین آمریکا» انجام گیرد.

طبق این گزارش «این ابتکار دو مزیت دارد: بومی‌بودن چرخه سوخت در ایران و اطمینان‌خاطر همسایگان از نظارت مشترک منطقه‌ای.»

به گزارش این رسانه، همزمان طرح سه‌مرحله‌ای ایران مبنی بر “کاهش موقت غنی‌سازی، انتقال اورانیوم مازاد به کشور ثالث و تصویب نهایی توافق در کنگره آمریکا” هنوز روی میز است و گفته می‌شود که «تیم ویتکاف آن را غیرمنتظره، اما قابل بررسی توصیف کرده است.»

زمان و مکان دور پنجم مذاکرات تهران و واشنگتن قرار است توسط میزبان، یعنی عمان که نقش میانجی در گفت‌وگوها را دارد، هماهنگ شود.

ایران و آمریکا از دهه‌ها پیش اتهام‌هایی متقابل را به یکدیگر نسبت می‌دهند. اما اختلاف بر سر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی تنها نگرانی واشنگتن نیست، بلکه بسیاری از کشورهای اروپایی و کشورهای منطقه نیز به آن با تردید می‌نگرند. اسرائیل در این میان بیشترین نگرانی را دارد و با توجه به سیاست‌های تهران، موجودیت خود را در معرض خطر می‌بیند. بدین ترتیب برنامه اتمی تهران سال‌هاست که عملا به یکی از موضوعات و نگرانی‌های پایدار بین‌المللی تبدیل شده است.

جمهوری اسلامی ایران متهم به تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای است. تهران این اتهام را رد می‌کند. دولت‌های غربی همچنین برنامه موشکی ایران را مورد انتقاد قرار داده و تهران را متهم می‌کنند که با ارسال پهپاد به روسیه، به مسکو در جنگ علیه اوکراین کمک می‌کند. تهران اما این اتهامات را رد کرده و می‌گوید که در این مناقشه بی‌طرف است.

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، بارها تهدید کرده است که ایران در صورت شکست مذاکرات با پیامدهای نظامی روبه‌رو خواهد شد. او در یکی از آخرین اظهار نظرهای خود گفته بود که تنها دو گزینه در برابر ایران قرار دارد: یا نابودی داوطلبانه سانتریفیوژهای ایران توسط خود جمهوری اسلامی و یا نابودی آنها از طریق اقدام نظامی.

رسانه‌های نزدیک به حزب کارگردان کردستان ترکیه (پ‌ک‌ک) از انحلال این حزب خبر داده‌اند. به این ترتیب مبارزه ۴۰ ساله این حزب با حکومت ترکیه پایان می‌یابد. دولت به این خبر با خوشبینی و احتیاط واکنش نشان داده است.حزب کارگران کردستان ترکیه (پ‌ک‌ک‌) از سال ۱۹۸۴ میلادی یعنی بیش از ۴۰ سال با حکومت ترکیه در جنگ بوده است. رسانه‌های نزدیک به پ‌ک‌ک اکنون از انحلال ین حزب ممنوعه در ترکیه خبر داده‌اند.

خبرگزاری فرات (نزدیک به پ‌ک‌ک) روز دوشنبه ۱۲ مه (۲۲ اردیبهشت) همچنین گزارش داد که اعضای حزب کارگردان کردستان قصد دارند در راستای یک ابتکار عمل صلح‌خواهانه با ترکیه پس از چهار دهه مبارزه سلاح‌های خود را بر زمین بگذارند.

خبرگزاری مزبور اعلامیه پایانی کنگره‌‌ای را منتشر کرد که حزب کارگردان کردستان ترکیه هفته پیش در شمال عراق در راستای درخواست عبدا‌لله اوجالان رهبر زندانی خود به منظور انحلال پ‌ک‌ک برگزار کرد.

اوجالان ۲۷ فوریه سال جاری میلادی در بیانیه‌ای تاریخی از هوادارانش خواسته بود که پس از بیش از ۴۰ سال جنگ با دولت ترکیه، سلاح‌های خود را زمین بگذارند و پ‌ک‌ک را منحل کنند.

حزب کارگران کردستان نیز چند روز بعد با انتشار بیانیه‌ای کتبی اعلام کرد که از درخواست رهبر زندانی خود، عبدالله اوجالان برای پایان دادن به مبارزه مسلحانه پیروی خواهد کرد.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

کمیته اجرایی حزب کارگران کردستان در بیانیه خود با عنوان “به مردم میهن‌دوست و افکار عمومی دموکراتیک ما” رسما اعلام کرده بود که از روز شنبه اول مارس (۱۱ اسفند) آتش‌بس فوری اعلام می‌کند.

در این بیانیه همچنین آمده بود: «برای باز کردن راه اجرای درخواست آپو، رهبر پ‌ک‌ک برای صلح و ایجاد یک جامعه دموکراتیک، آتش‌بس را اعلام می‌کنیم. هیچ‌یک از نیروهای ما عملیات مسلحانه‌ای انجام نخواهند داد، مگر اینکه مورد حمله قرار بگیرند.»

آپو لقب عبدالله اوجالان به معنای عمو در زبان کردی است. او اکنون بیش از ۲۵ سال (از سال ۱۹۹۹ به این سو) در جزیره‌ای در نزدیکی استانبول در حبس به سر می‌برد.

پ‌ک‌ک اما در عین حال برای اجرای کامل درخواست اوجالان پیش‌شرط گذاشته و اعلام کرده بود، برای موفقیت‌آمیز بودن این روند، اوجالان باید “در فضایی آزاد قادر به زندگی و فعالیت باشد و شرایط سیاسی و دموکراتیک لازم باید برای پیشبرد روند صلح فراهم شود”.

حزب کارگران کردستان ترکیه در بیانیه خود همچنین تصریح کرده بود که “درخواست اوجالان قطعا یک پایان نیست، بلکه برعکس، آغازی کاملاً جدید است”.

“نقطه عطف”

عمر چلیک، سخنگوی حزب حاکم (عدالت و توسعه) که رهبری آن را رجب طیب‌اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه برعهده دارد، در نخستین واکنش به خبر انحلال حزب عدالت و توسعه، گفت که اجرای دقیق تصمیم پ‌ک‌ک “نقطه عطف” خواهد بود. او در عین حال تصریح کرد که نهادهای دولتی ترکیه روند انحلال را به دقت دنبال خواهند کرد.

حزب کارگران کردستان ترکیه در سال‌های اخیر از هدف اولیه خود مبنی بر ایجاد یک کشور مستقل کردی عقب‌نشینی کرده و در حال حاضر به دنبال تحقق حقوق سیاسی و فرهنگی برای کردها در داخل خاک ترکیه است.

بیشتر بخوانید: آنکارا: پ‌ک‌ک باید خلع سلاح خود را فورا آغاز کند

پ‌ک‌کا از سوی آنکارا و متحدان غربی‌اش به‌عنوان یک سازمان تروریستی شناخته می‌شود. تاکنون حدود ۴۵ هزار نفر در درگیری‌های میان پ‌ک‌ک و ارتش ترکیه کشته شده‌اند.

علیرغم گذشت بیش از دو دهه و نیم از دستگیری اوجالان، جایگاه او در میان کردها همچنان محکم است و نفوذش بر پ‌ک‌ک ادامه دارد.

فرماندهان پ‌ک‌ک در شمال عراق و رهبران سیاسی این گروه که در اروپا در تبعید هستند، همچنان اوجالان را به‌عنوان بالاترین مرجع تصمیم‌گیری به رسمیت می‌شناسند. از این رو کارشناسان امور سیاسی بر این باورند که انحلال پ‌ک‌ک می‌تواند فراتر از ترکیه تاثیر بگذارد و صلح در منطقه را تقویت کند.

آمریکا و چین در پی پایان مذاکرات تجاری در سوئیس اعلام کردند که پیشرفت‌های مهمی در گفت‌وگوها به دست آمده است. واشنگتن و پکن در رابطه با تراز بازرگانی دو کشور از “توافقی مهم” سخن گفتند که جزئیات آن قرار است اعلام شود.مذاکرات تجاری ایالات متحده و چین در در راستای پایان جنگ تجاری روز یکشنبه (۱۱ مه / ۲۱ اردیبهشت) در سوئیس پایان یافت. واشنگتن و پکن بدون ذکر جزییاتی دقیق از کسب “توافقی مهم” در مورد تراز تجاری سخن گفتند.

جمیسون گریر، مأمور ویژه ایالات متحده در امور تجاری تصریح کرد که میان دو کشور توافقی در رابطه با رفع کسری در مناسبات تجاری چین و آمریکا به دست آمده است.

او در کنفرانس خبری مشترکی با اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا گفت که جزییات مربوط به این توافق در طی امروز دوشنبه (۱۲ مه / ۲۲ اردیبهشت) اعلام خواهد شد.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

هه لیفنگ، معاون نخست وزیر چین نیز ضمن تأیید این موضوع به خبرنگاران گفت که در جلسات مذاکره میان هیأت‌های دو کشور “پیشرفت‌های درخور توجهی” حاصل شده و امروز دوشنبه بیانیه‌ای مشترک در این راستا انتشار خواهد یافت.

بنا بر اظهارات معاون نخست وزیر چین و همچنین لی چنگ‌گانگ، نماینده این کشور در سازمان تجارت جهانی، واشنگتن و پکن به توافق رسیده‌اند که مکانیزم و ساز‌وکاری جدید با تمرکز بر “ارتباطات منظم و نامنظم مربوط به مسایل تجاری” ایجاد کنند.

کاخ سفید با انتشار بیانیه‌ای سخنان جمیسون گریر و اسکات بسنت در مورد “سازنده و مثبت بودن” مذاکرات طرفین را بازتاب داد.

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا روز شنبه (۱۰ مه / ۲۰ اردیبهشت) شروع گفت‌وگوها بر سر مناقشه گمرکی با چین در ژنو را “آغازی کاملا تازه” توصیف کرده و با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی خود “تروث سوشال” نوشته بود، موضوعات زیادی [در مذاکره] مطرح شد، بسیاری از آنها مورد توافق قرار گرفت”.

او در ماه‌‌های گذشته میزان تعرفه بر کالاهای چین را در مراحل متعدد ۱۴۵ درصد افزایش داد، به طوری که میزان عوارض و تعرفه گمرکی در مورد برخی از کالاهای وارداتی از چین به ۲۴۵ درصد رسید.

چین نیز دست به تلافی‌جویی زده و در گام‌هایی متقابل، میزان تعرفه بر کالاهای وارداتی از ایالات متحده را ۱۲۵ درصد افزایش داد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

گفت‌وگوهای مقام‌های بلندپایه آمریکا و چین در سوئیس نخستین مذاکرات دو کشور پس از افزایش چشمگیر تعرفه‌های گمرکی محسوب می‌شود.

هر دو کشور تا کنون تلاش کرده‌اند این تصور را القا کنند که در موضع قدرت هستند و نیازی به برداشتن گام اول برای نزدیک شدن به دیگری را ندارند.

ترامپ بارها گفته است که چین خواهان مذاکره شده، اما پکن تأکید کرده که واشنگتن نخستین گام را برای آغاز گفت‌وگوها برداشته است.

تعرفه‌های سنگین میان این دو اقتصاد بزرگ دنیا تأثیرات پایداری بر تجارت جهانی داشته و تهدیدی برای رشد اقتصادی جهان محسوب می‌شود.

قرار است امروز، ۱۲ مه (۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴) نشست جدیدی با حضور وزرای خارجه کشورهای اروپایی در لندن و با تمرکز بر جنگ اوکراین برگزار شود.خبرگاه دویچه وله فارسی مجموعه‌ای خبری از موضوعات و تحولات روز ایران، منطقه، آلمان و جهان در زمینه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، ورزشی و غیره است.

در “خبرگاه” می‌توانید رویدادهای متنوع را به شکلی کوتاه و فشرده دنبال کنید.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

نشست وزرای خارجه اروپا در لندن با محوریت جنگ اوکراین
قرار است امروز، ۱۲ مه (۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴) نشست جدیدی با حضور وزرای خارجه کشورهای اروپایی در لندن و با تمرکز بر جنگ اوکراین برگزار شود. در این کنفرانس دیوید لامی، وزیر خارجه بریتانیا، میزبان همتایان خود از آلمان، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، لهستان و اوکراین خواهد بود.

در همین زمینه وزارت خارجه آلمان نیز گزارش داد که قرار است این دیدار با هدف تقویت امنیت محور اروپا-آتلانتیک و ادامه حمایت از اوکراین صورت گیرد.

انتظار می‌رود کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در این نشست شرکت کند.

هفته پیش نیز اجلاس وزرای خارجه اتحادیه اروپا در لویو اوکراین به منظور همبستگی با این کشور برگزار شد.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین آمادگی خود را برای مذاکره مستقیم با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه اعلام کرده و خواستار برقراری آتش‌بس فوری برای آغاز گفتگوهای دیپلماتیک شده است. پوتین نیز پیش‌تر مذاکرات مستقیم در استانبول را بدون هیچ پیش‌شرطی پیشنهاد کرده بود.