انتسنزبرگر، نویسنده تاثیرگذار آلمانی در ۹۳ سالگی درگذشت

هانس ماگنوس انتسنزبرگر، از برجسته‌ترین و تاثیرگذارترین نویسندگان و روشنفکران آلمان بعد از جنگ دوم جهانی درگذشت. او یکی از شاخص‌ترین و سیاسی‌ترین شاعران آلمانی‌زبان به شمار می‌رود و در عرصه‌های گوناگونی فعال و خلاق بود.بنگاه انتشاراتی “زورکامپ”، ناشر آثار هانس ماگنوس انتسنزبرگر روز جمعه، ۲۵ نوامبر به نقل از بستگان او از درگذشت این شاعر، نویسنده و روشنفکر چیگرای آلمانی در روز پنج‌شنبه خبر داد.

انتسنزبرگر، ۱۱ نوامبر سال ۱۹۲۹، در منطقه “آلگوى” ایالت بایرن زاده شد و پس از سفرها و اقامت‌های طولانی در کشورهایی از جمله کوبا، مکزیک، آمریکا، نروژ و ایتالیا از پنجاه سالگی دوباره ساکن این ایالت شد و همانجا در گذشت.

او یکی از اعضای “گروه ۴۷” بود که به ادبیات معاصر آلمانی‌زبان پس از جنگ دوم جهانی چهره و شخصیتی ویژه دادند و در کنار نویسندگان مشهوری مانند گونتر گراس، مارتین والزر، اووه یانسون و هاینریش بل در ردیف تاثیرگذارترین‌ها قرار دارد.

نخستین کتاب انتسنزبرگر مجموعه شعری به نام “دفاع از گرگ‌ها” است که سال ۱۹۵۷ منتشر شد و مانند تقریبا تمامی آثارش در دهه‌های گذشته توجه‌برانگیز و تاثیرگذار بود.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

شعرها و جستارهای ادبی و سیاسی انتسنزبرگر در دهه ۶۰ میلادی چنان صریح و شفاف روح شورشگر زمانه را بازتاب می‌داد که توجه و واکنش چهره‌هاى پرنفوذ ادبیات و فلسفه آلمان، مانند آلفرد آندرش، تئودور آدورنو، یورگن هابرماس و هانا آرنت را برانگیخت.

بسیاری انتسنزبرگر را به عنوان یکی از سیاسی‌ترین نویسندگان و روشنفکران آلمانی‌زبان در دهه‌های گذشته می‌شناسند که همواره با شاخک‌های حساس به مسائل سیاسی، ادبی و اجتماعی واکنش نشان داده و این کار را در آخرین کتابی که سال ۲۰۱۹ منتشر کرد و در آن به مسئله مهاجران پرداخت تکرار کرده است.

شاعر “همه فن حریف”

آثار این شاعر که به عنوان “جوان خشمگین ادبیات آلمانی‌زبان” شناخته می‌شود را در هیچ قالبى نمى‌توان محدود کرد. او در هر عرصه‌ى قابل تصور ادبى، از شعر، جستار و نمایش‌نامه گرفته تا رمان، خودزندگی‌نامه، سفرنامه و داستان کودکان از خود آثاری به جا گذاشته است.

از دیگر جنبه‌های شاخص فعالیت‌های انتسنزبرگر مشارکت در انتشار و بنیان‌گذارى شماری از مهم‌ترین نشریه‌هاى فرهنگى آلمان، ویراستاری مجموعه‌هایی از آثار کلاسیک مدرن آلمان و دیگر کشورها، و تهیه و تولید برنامه‌های رادیویی است.

آثار انتسنزبرگر بسیار متنوع و پرشمارند؛ از میان آنها مى‌توان به دفترهاى شعر “دفاع از گرگ‌ها”، “خط نابینایان”، “موسیقى آینده”، و “درباره ابرها”، مجموعه جستارهاى “سیاست و جنایت”، “اکسیر دانش”، رمان “تابستان کوتاه آنارشى” و یکی از واپسین آثارش “گفت‌وگو میان نامیرایان، زندگان و مردگان” اشاره کرد که در مرز نمایشنامه و رساله ایستاده و با سبکى نزدیک به دیالوگ‌هاى فیلسوفان باستان نوشته شده است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

شماری از آثار این شاعر و نویسنده برجسته به فارسی نیز ترجمه و منتشر شده‌اند از جمله: “استنطاق در هاوانا”، “آوازی برای آن‌ها که می‌دانند” و “در ستایش بی‌سوادی”.

یاد هانس مگنوس انتسنزبرگر را با شعرى از شاعر گرامی می‌داریم که نشانگر عصیان او علیه موضوع کارش یعنى شعر نیز هست: این شعر را سال‌ها پیش بهنام باوندپور، همکار و سردبیر کنونی بخش فارسی دویچه‌وله ترجمه کرده است.

«دلیل‌هاى دیگرى در اثبات اینکه شاعران دروغ مى‌گویند»

زیرا لحظه‌اى که در آن

واژه خوشبختى بر زبان مى‌آید

هرگز لحظه خوشبختى نیست.

زیرا تشنه

تشنگى خود را بر زبان نمى‌آورد.

زیرا طبقه کارگر

طبقه کارگر را بر زبان نمى‌راند.

زیرا آنکه مایوس است

حوصله ندارد بگوید: «من مایوسم».

زیرا ارگاسم

و “ارگاسم” با هم سازگارى ندارند.

زیرا آنکه در حال مرگ است

به‌جاى آنکه بگوید

«من اکنون مى‌میرم»

تنها صدایى بى‌رمق بر جاى مى‌گذارد که ما نمى‌فهمیم.

زیرا زندگان هستند

که اخبار هولناک را در گوش مردگان مى‌نهند.

زیرا کلمه‌ها دیر مى‌رسند

و یا زود.

زیرا دیگرى‌ست

همواره دیگری

که در اینجا سخن مى‌گوید

و زیرا

آن‌کسى که از او

سخن گفته مى‌شود

خاموش است.