تبعیض در خاموشی‌ها؛ تهران در اولویت، شهرستان‌ها در تاریکی

با آغاز دوباره خاموشی‌ها در پایتخت، بحران برق در شهرستان‌های اطراف تهران وارد مرحله‌ای تازه شده است؛ قطع‌های بی‌برنامه، نبود اطلاع‌رسانی و تبعیض آشکار در توزیع برق، شهروندان مناطق حاشیه‌ای را به ستوه آورده است.شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ اعلام کرده است که از روز دوشنبه (۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۴)، خاموشی‌ها در شهر تهران نیز آغاز می‌شود. این در حالی است که از هفته‌ها پیش، قطعی‌های مکرر و بی‌برنامه برق در شهرستان‌های اطراف تهران، شهروندان را با اختلال شدید در زندگی روزمره مواجه کرده بود. با این حال، شرکت برق تهران تا پیش از افزایش اعتراضات عمومی، سکوت کرده بود و تنها پس از بالا گرفتن انتقادها، به شکل رسمی خبر از خاموشی در پایتخت داده است.

دویچه وله را در اینستاگرام دنبال کنید

در اطلاعیه این شرکت، از مردم خواسته شده تا با صرفه‌جویی حداکثری، شرکت را در تأمین عادلانه انرژی یاری کنند. این در حالی است که مسئولیت وضعیت موجود بیش از آنکه متوجه مردم باشد، به سوءمدیریت مزمن و ساختار معیوب توزیع انرژی بازمی‌گردد.

حومه تهران؛ قربانی تبعیض و بی‌برنامگی

در شهرستان‌هایی نظیر ورامین، پیشوا، پردیس، رباط‌کریم و فشافویه، شهروندان از قطع برق‌های مکرر در سه نوبت صبح، عصر و شب خبر داده‌اند؛ آن‌هم بدون هرگونه اطلاع قبلی یا تطابق با جدول‌های رسمی. خاموشی‌هایی که بعضاً تا ۸ ساعت در روز ادامه یافته‌اند، خساراتی جدی به کشاورزی، آموزش، کسب‌وکارهای کوچک و حتی سلامت عمومی وارد کرده‌اند.

به گزارش مهر، در فشافویه، ساکنان می‌گویند قطعی‌ برق گاه چندین بار در روز رخ می‌دهد و هیچ نظمی در اجرای آن وجود ندارد. در پردیس، والدین از تحصیل فرزندانشان در گرمای بدون تهویه و نبود برق گلایه دارند. با این حال، مناطق مرکزی تهران تا همین اواخر، از هرگونه خاموشی معاف بودند.

سهم نابرابر خاموشی

بر اساس اطلاعات رسمی، سهمیه خاموشی برای شهر تهران ۵۰ مگاوات است که آن هم عمدتاً به صنایع کوچک اختصاص دارد. در مقابل، ۲۰۰ مگاوات خاموشی به شهرستان‌های استان تهران تحمیل شده است؛ آن‌هم شامل منازل مسکونی، کشاورزی و صنایع. بسیاری از ناظران این نسبت چهار برابری در اعمال خاموشی، بدون توجه به جمعیت و نیازهای مناطق را نشان‌دهنده تبعیض ساختاری در مدیریت انرژی می‌دانند.

وقتی زیرساخت‌ها از نفس می‌افتند

مشکل تنها در خاموشی نیست؛ بلکه در نبود هماهنگی و ضعف مدیریت شبکه برق نیز ریشه دارد. در برخی مناطق، عملکرد رله‌های فرکانسی در پست‌های فوق توزیع باعث خاموشی‌های خودکار و گسترده شده که خارج از سهمیه رسمی هستند. این نشان می‌دهد که در کنار بحران تأمین، یک بحران عمیق در نگهداری، نوسازی و هماهنگی فنی نیز وجود دارد.

با این حال، بسیاری از مسئولان محلی در پاسخ به شهروندان گفته‌اند که نقش تصمیم‌گیری در این‌باره در اختیار مقامات بالادستی است.

وزیر نیرو چه گفت؟

عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو، پیش‌تر در واکنش به انتقادات نسبت به خاموشی‌های مکرر، به ناترازی در ابتدای فعالیت دولت اشاره کرده و گفته بود: «ما در ابتدای دولت با ناترازی تولید و مصرف برق مواجه بودیم، اما اکنون با برنامه‌ریزی‌ها، خاموشی‌ها را کاهش داده‌ایم و شبکه برق در وضعیت باثبات‌تری قرار دارد.»

این در حالی است که واقعیت میدانی در استان تهران، حکایت از افزایش و بی‌نظمی در خاموشی‌ها دارد.

ناترازی ساختاری؛ بحران برق تا سال ۱۴۱۰

خبرگزاری مهر به نقل از کارشناسان نوشت: «ناترازی ساختاری در تولید و مصرف برق، سوءمدیریت و نبود سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر از عوامل اصلی این بحران است. فرسودگی تجهیزات، تحریم‌ها، افزایش مصرف و بی‌توجهی به مناطق غیرمرکزی، به تشدید این وضعیت دامن زده‌اند.»

برآوردها نشان می‌دهد که در صورت ادامه روند فعلی، تا سال ۱۴۱۰ ناترازی برق به ۳۲ تا ۶۱ هزار مگاوات خواهد رسید؛ به‌عبارتی، یک‌سوم کشور ممکن است در آینده‌ای نه‌چندان دور، بی‌برق بماند.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

در همین شرایط رسانه‌های داخل ایران گزارش دادند، شهروندان مناطق حاشیه‌ای تهران که در گرما، تاریکی و بی‌برنامگی رها شده‌اند، خواهان توقف خاموشی‌های بی‌برنامه، توزیع عادلانه برق و شفاف‌سازی فوری هستند. خاموشی‌های فعلی نه‌فقط یک مسئله فنی، بلکه نشانه‌ای از مدیریت ناعادلانه، سیاست‌های متمرکز و بی‌توجهی به‌حقوق ساکنان مناطق غیرمرکزی است.

به عقیده کارشناسان در نبود تغییرات بنیادین، تداوم این وضعیت می‌تواند به بحرانی اجتماعی و امنیتی بدل شود.