Previous Next

خاموشی سایه؛ هوشنگ ابتهاج درگذشت

هوشنگ ابتهاج، شاعر متخلص به سایه بعد از مدت‌ها بیماری در ۹۴ سالگی در آلمان درگذشت. دختر او یلدا با اعلام این خبر در پستی اینستاگرامی نوشت: «درین خانه بگردید، درین خانه غریبید، غریبانه بگردید.»یلدا ابتهاج، دختر امیرهوشنگ ابتهاج (سایه) شاعر و پژوهشگر ادبی ایرانی در صفحه شخصی خود در اینستاگرام از مرگ پدرش خبر داد.

ابتهاج که مقیم شهر کلن آلمان بود، تیرماه به دلیل نارسایی کلیوی در بیمارستانی در این شهر بستری شد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

امیرهوشنگ ابتهاج در ششم اسفندماه ۱۳۰۶ در شهر رشت متولد شد. کودکی‌اش را در این شهر به سر برد و برای دبیرستان پا به تهران گذاشت.

او که نام سایه را برای تخلص شعری خود برگزیده بود از جوانی سراییدن شعر را آغازید و با موسیقی آشنا شد.

اشعار ابتهاج در دو سبک کلاسیک و شعر نو سروده شده است. اولین دفتر شعر او به نامه “نخستین‌ نغمه‌ها” که سبکی کلاسیک دارد در سال ۱۳۲۵ چاپ شد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

مجموعه شعر “سراب” که با مضامین شعر جدید سروده شده نیز در سال ۱۳۳۰ بیرون آمد . مجموعه شعر بعدی که “سیاه‌مشق” نام دارد با وجود این که بعد از “سراب” منتشر شد حاوی اشعار سایه بین سال‌های ۱۳۲۵ تا ۱۳۲۹ بود.

بیشتر بخوانید: گردشی در “باغ دلگشای شعر” سایه

در این مجموعه که حاوی تعدادی غزل است چیره‌دستی این هنرمند نمایان می‌شود، تا جایی که برخی از منتقدان ادبی پاره‌ای غزل‌های آن را از بهترین غزل‌های دوران معاصر می‌دانند.

از مهم‌ترین آثار ابتهاج می‌توان به “حافظ به سعی سایه” اشاره کرد که تصحیح غزل‌های حافظ است و نخستین بار در سال ۱۳۷۲ به چاپ رسید. سایه این کتاب که حاصل سا‌ل‌ها تلاش‌ بی‌وقفه‌اش در پژوهش و حافظ‌‌شناسی‌ است را در مقدمه‌اش به همسرش پیشکش کرده است.

“بانگ نی”، “تاسیان”، “آینه در آینه”، “پیر پیرنیان‌اندیش”، “یادگار خون سرو” و “راهی و آهی” از دیگر آثار این شاعر تردست است.

بیشتر بخوانید: سایه: هر کجا فریاد آزادی، منم!

منزل شخصی ابتهاج در سال ۱۳۸۷ با نام “خانه ارغوان” به ثبت سازمان میراث فرهنگی رسید. دلیل این نامگذاری درخت ارغوانی بود که در حیاط خانه سر برکشیده بود و مایه الهام شاعر شد تا شعر معروفش به نام ارغوان تجلی یابد.

دخترش یلدا در پست اینستاگرامی خود با بیان این که “سایه با هفت‌هزارسالگان سربه‌سر شد” نوشت: «بگردید، بگردید، درین خانه بگردید، درین خانه غریبید، غریبانه بگردید.»

وقوع چند انفجار در پایگاه هوایی روسیه در کریمه

به گفته منابع روسی، چند انفجار پایگاه هوایی ساکی این کشور در شبه‌جزیره کریمه را به لرزه درآورد. یک نفر کشته شد. روسیه این انفجارها را حاصل انفجار انبار مهمات و روزنامه نیویورک تایمز آن را ناشی از حمله ارتش اوکراین خواند.منابع روسی از وقوع چند انفجار در شبه‌جزیره کریمه که روسیه آن را سال ۲۰۱۴ ضمیمه خاک خود کرد خبر داده‌اند. به گفته این منابع، انفجارها در پایگاه هوایی ساکی روسیه رخ داده و حاصل انفجار یک انبار مهمات بوده است.

ویدئوهایی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده نشان می‌دهد که دود غلیظی از محل حادثه در نزدیکی منطقه ساحلی فئودوسیا به هوا برخاسته است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

به گفته خبرگزاری‌های روسی، سرگئی آکسونوف، فرماندار کریمه از کشته شدن یک نفر خبر داده است.

آمبولانس‌ها و هلی‌کوپترهای امداد و نجات به محل سانحه اعزام شده‌اند. مقا‌م‌های کریمه می‌گویند، چند نفر نیز زخمی شده‌‌اند.

آکسونوف می‌گوید، منطقه تا شعاع پنج کیلومتری محل انفجارها مسدود شده است. او علت سانحه را روشن نکرد.

بیشتر بخوانید: رئیس جمهور اوکراین درباره یک فاجعه هسته‌ای هشدار داد

وزارت دفاع روسیه اطلاع داده که پایگاه هوایی ساکی هدف حمله قرار نگرفته و هواپیمای جنگی نیز آسیبی ندیده‌اند. وزارت دفاع این حادثه را ناشی از انفجاری در یک انبار مهمات در این محوطه خوانده است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

منبعی در وزارت دفاع روسیه به خبرگزاری آلمان گفت، نقض مقررات امینی آتش‌سوزی در این پایگاه محتمل‌ترین عامل انفجارها بوده است. به گفته این منبع، هیچ نشانه‌ای که رد پای عاملی خارجی را روشن کند یافت نشده است.

میخائیلو پودولیاک، مشاور رئيس‌جمهور اوکراین نیز می‌گوید، اوکراین مسئول این انفجارها نیست. او به شبکه تلویزیونی مستقل روسی “دوژد” گفته است، احتمالا پارتیزان‌ها در این قضیه نقش داشته‌اند.

بیشتر بخوانید: نخستین کشتی حامل غلات اوکراین بار خود را تخلیه کرد

با این حال روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز، انفجارها را ناشی از حملات ارتش اوکراین با سلاحی جدید خوانده است.

زلنسکی: این جنگ با کریمه شروع شد و با آن تمام می‌شود

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین از هموطنان خود باز هم خواست، شبه‌جزیره کریمه را از چنگ روسیه درآورند.

زلنسکی گفت، کریمه که در سواحل دریای سیاه واقع است از آن اوکراین است و اوکراین هرگز از آن دست نخواهد کشید.

او تأکید کرد، جنگ روسیه علیه اوکراین و اروپای آزاد با کریمه شروع شد و باید با آزادسازی کریمه پایان یابد.

تفتیش خانه ترامپ؛ اقدامی که به سود او تمام می‌شود؟

بازرسی محل اقامت رئیس جمهور پیشین آمریکا، خشم و انزجار هواداران او را در پی داشته است. آنها این اقدام را با کارزار سیاسی دمکرات‌ها علیه ترامپ مرتبط می‌دانند. کارشناسانی معتقدند که این اقدام به سود ترامپ تمام می‌شود.عصر روز دوشنبه، ۸ اوت، به وقت محلی فلوریدا ده‌‌ها تن از هواداران ترامپ در برابر محل اقامت او در این شهر تجمع کردند تا ضمن همبستگی با رئیس جمهور پیشین آمریکا علیه تفتیش محل سکونت او از سوی پلیس فدرال آمریکا اعتراض کنند.

یکی از این تظاهرات‌کنندگان به خبرنگار شبکه اول تلویزیون آلمان گفته است که وزارت دادگستری آمریکا با این اقدام در پی آن است که شرکت ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴ را با مشکل مواجه کند.

پلیس فدرال آمریکا ( اف بی آی) روز دوشنبه در اقدامی بی‌سابقه بهتفتیش محل اقامت ترامپ دست زد. به گزارش رسانه‌های آمریکا، اف بی آی در این اقدام به دنبال اسنادی بوده است که ترامپ به هنگام خروج از کاخ سفید با خود به بیرون منتقل کرده، در حالی که این اسناد به آرشیو ملی آمریکا تعلق دارند. این که در میان اسنادی که در اختیار ترامپ است مدرک یا شواهدی برای شکایت علیه او پیدا شود، هنوز معلوم نیست.

جیسون بارون، رئیس آرشیو ملی آمریکا به شبکه تلویزیونی سی ان ان گفته است که جای اسناد محرمانه در خانه رئیس جمهور نیست، به خصوص که اگر این اسناد انتشار علنی پیدا کنند می‌‌توانند به امنیت ملی آمریکا ضربه وارد أورند.

“جای اسناد در آرشیو ملی است”

بنا بر مقررات و قوانین جاری آمریکا مصوبه سال ۱۹۷۸ بخش عمده اسناد و مدارک روسای جمهور آمریکا در کاخ سفید باید جهت دسترسی نسل‌های بعدی در اختیار آرشیو ملی قرار گیرد. این نهاد از ماه‌ها پیش با ترامپ در باره تحویل‌دادن اسنادی که از کاخ سفید خارج کرده مشغول جدال و مشاجره بوده است و نهایتا مسئله را به قوه قضائیه ارجاع داده است. تفتیش و بازرسی روز دوشنبه که با حکم دادگستری فدرال صورت گرفت به نظر می‌رسد که در ارتباط با همین منافشه باشد.

اغلب جمهوریخواهان از این اقدام غیرمترقبه اف بی آی ابراز انزجار کرده‌اند و در شبکه‌های اجتماعی موج وسیعی از انتقاد و اعتراض به راه افتاده است. سناتور مارکو روبیو، از چهره‌های تندرو جمهوریخواه در یک پیام توئیتری نوشت که “به کارگیری قدرت و امکانات دولت برای تعقیب مخالفان سیاسی پدیده‌ای است که ما در دیکتاتوری‌های مارکسیستی جهان سوم و نه در آمریکا، شاهد آن بوده‌ایم.”

لارا ترامپ، همسر پسر ترامپ هم در مصاحبه‌ای با شبکه تلویزیونی فاکس‌نیوز تفتیش خانه پدر همسرش را اقدامی با انگیزه‌های سیاسی توصیف کرده است. او گفته است: «همه می‌دانند که چرا این اقدام صورت گرفته است، زیرا الیت حاکم از ترامپ می‌‌ترسد. ترامپ برای آنها “خودی” نیست و احتمالش بسیار زیاد است که او سال ۲۰۲۴ دوباره نامزد ریاست جمهوری شود. مخالفانش حالا به هر دری می‌زنند که مانع این کار شوند و در همین رابطه به دنبال محمل و بهانه‌ای برای بی‌اعتبارکردن ترامپ می‌گردند.”

اقدامی که به سود ترامپ تمام می‌شود؟

ترامپ که به هنگام تفتیش محل اقامتش در فلوریدا در نیویورک به سر می‌برد این اقدام را “تهاجمی چپ‌گرایانه افراطی از سوی دمکرات‌ها” توصیف کرد.

مایکل آنتونیو، بیوگرافی‌نویس ترامپ بعید ندانست که ترامپ برای واکنش به اقدام اف بی آی از قبل آمادگی داشته است، چرا که او اندک زمانی بعد از تفتیش محل اقامتش یک شعار تبلیغات انتخاباتی را روی شبکه اجتماعی متعلق به خودش (Truth Social) منتشر کرد. آنتونیو به شبکه سی ان ان گفته است که ترامپ استاد این است که هر حمله به خود را به محملی برای تبلیغ به سود خود بدل کند. او این گمانه را مطرح کرده که ۳۵ درصدی از رأی‌دهندگان آمریکا که به ترامپ تمایل دارند با اقدام امروز او روحیه تازه‌ای گرفته‌اند و این سبب می‌شود که امروز برای ترامپ روز خوبی بوده باشد.

احتمال داده می‌شود که ترامپ پیش از موعد قابل انتظار نامزدی خود را برای رقابت‌های درون حزبی جهت تعیین نامزد انتخابات ریاست جمهوری اعلام کند. با چنین اعلامی تعقیب قضایی او بسیار دشوارتر می‌‌شود.

ایران و برجام؛ بحران اقتصادی و ادعای بی‌نیازی به توافق سریع

با وجود عمیق‌تر شدن بحران اقتصادی، ایران ادعا می‌کند اهرم‌های فشار طرف غربی به مرور تاثیرگذاری خود را از دست می‌دهند. بر اساس پژوهش‌های اتاق بازرگانی اغلب شاخص‌های مهم اقتصادی در سراشیبی قرار دارند.جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده ارشد مذاکرات احیای برجام روز گذشته (دوشنبه هشتم اوت/ ۱۷ مرداد) در یک پیام توئیتری نوشت درباره آنچه قابل مذاکره بوده مذاکره شده و اکنون یک متن نهایی جلوی همه طرف‌ها قرار دارد.

منابع خبری نیز به نقل از دیپلمات‌های ارشد اروپایی متن پیشنهادی اتحادیه اروپا برای توافق بر سر احیای برجام را نهایی و غیرقابل مذاکرهخواندند و تاکید کردند که اکنون زمان تصمیم‌گیری سیاسی برای قبول یا رد این متن فرارسیده.

روز دوشنبه گرچه آمریکا از متن پیشنهادی اتحادیه اروپا استقبال و آمادگی خود برای امضای توافق بر اساس آن را اعلام کرد زمزمه مخالفت ایران با نهایی خواندن این متن نیز آغاز شد.

روزنامه ایران، ارگان مطبوعاتی دولت ابراهیم رئیسی در شماره روز سه‌شنبه خود یادداشتی منتشر کرد که نویسنده آن در پی توجیه این ادعا است که “چرا زمان به نفع ایران می‌‌گذرد؟”

زمان به نفع ایران؟

نویسنده مقاله ادعا می‌کند با توجه به نزدیک شدن پائیز و زمستان و “کمبود انرژی و افزایش تقاضا در ماه‌های آینده، افزایش قیمت‌ها و تبعات سیاسی، اقتصادی و امنیتی آن” نیاز به ورود روزانه یک تا یک و نیم میلیون بشکه نفت ایران به بازار افزایش می‌یابد و به همین دلیل “زمان به نفع ایران در حال سپری شدن است”.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

در این مقاله پیش‌بینی شده: «طی روزها و هفته‌های آتی شاهد خواهیم بود که اهرم‌های طرف غربی تأثیرگذاری خود را بیشتر از دست خواهند داد و فشار ایران بر طرف غربی سنگین‌تر خواهد شد.»

آیا گذشته زمان واقعا بیشتر به سود جمهوری اسلامی و به زیان کشورهای غربی است؟ “طرف غربی” در مذاکرات احیای برجام شامل سه کشور اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) و ایالات متحده است.

از این چهار کشور اهرم‌های فشار بیشتر در اختیار آمریکاست که کمتر از کشورهای اروپایی درگیر کمبود انرژی است. کشورهای اروپایی نیز پس از تجاوز نظامی روسیه به اوکراین بیشتر در تامین گاز مورد نیاز خود با مشکل مواجه هستند که ایران در حال حاضر منبع تامین آن محسوب نمی‌شود.

توهم سنگین‌تر شدن فشار ایران بر غرب

به این ترتیب به نظر می‌رسد ادعای سنگین شدن “فشار ایران بر طرف غربی” یا حاصل اشتباه محاسباتی است یا توهمی که با واقعیت چندان همخوانی ندارد.

مذاکرات احیای برجام با حضور نمایندگان کشورهای باقیمانده در توافق هسته‌ای و مشارکت غیرمستقیم آمریکا فروردین سال گذشته آغاز و بیستم اسفند متوقف شد.

این مذاکرات پس از حدود پنج‌ماه وقفه روز پنج‌شنبه از سرگرفته شد و تا یک‌شنبه ادامه یافت. در مذاکرات چهار روزه اخیر نمایندگان سه کشور اروپایی و چین و روسیه حضور فعالی نداشتند و گفت‌وگوها به طور عمده میان ایران و آمریکا با واسطه انریکه مورا، معاون بورل در جریان بود.

تمرکز گفت‌وگوهای نهایی میان ایران و آمریکا به این علت است که مسائلی که مانع توافق بر سر احیای برجام شده چند موضوع مورد اختلاف میان این دو کشور است که همه فرابرجامی هستند.

جمهوری اسلامی از زمان خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و اعمال مجدد تحریم‌ها در اردیبهشت ۱۳۹۷ با مشکلات اقتصادی زیادی روبرو شده که مدام تشدید شده‌اند.

هزینه “خنثی‌سازی تحریم‌ها”

تاثیر مخرب تحریم‌های نفتی و بانکی چنان بر اقتصاد ایران سایه افکنده که رفع موثر آنها، انتفاع از مزایای احیای برجام و اطمینان از عدم خروج مجدد ایالات متحده از توافق به مهم‌ترین خواسته‌های جمهوری اسلامی تبدیل شده‌اند.

بر این اساس این ادعا که گذشته زمان به نفع ایران است و باعث کاهش کارآمدی اهرم‌های فشار غرب می‌شود با واقعیت سازگار نیست و آمارها و پژوهش‌های فراوانی خلاف آن را نشان می‌دهند.

در یادداشتی که در روزنامه ایران منتشر شد “توان داخلی در خنثی‌سازی تحریم‌ها و گشایش روابط با کشورهای خارج از بلوک غرب” از علت‌های سود بردن ایران از سپری شدن زمان عنوان می‌شود.

یکی از نمونه‌های گشایش روابط با کشورهای غیرغربیفروش نفت با تخفیفبه مشتریانی مانند شرکت‌های چینی است و “خنثی‌سازی تحریم‌ها” هم اغلب با توسل به واسطه‌ها و روابط مافیایی انجام می‌شود که خارج از چرخه مبادلات تجاری شفاف بین‌المللی قرار دارند.

همزمان به انتشار مقاله روزنامه دولت، خبرگزاری ایسنا گزارشی از مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران منتشر کرد که نشان می‌دهد روند نزولی همه شاخص‌های مهم اقتصادی در تیرماه امسال ادامه داشته است.

شواهد رکود تورمی عمیق

گزارش شامخ (شاخص مدیران خرید) اتاق بازرگانی حاکی است میزان سفارش جدید مشتریان در تیرماه به کمترین میزان در سال جاری رسیده و شاخص بخش‌های خدمات، کشاورزی و ساختمان با رکود همراه بوده است.

مطابق این گزارش شاخص به کارگیری نیروی انسانی جدید در تیرماه نیز به کمترین میزان در سال جاری سقوط کرده و شاخص میزان صادرات کالا و خدمات به یکی از کمترین سطح‌ها در ۹ ماه گذشته رسیده است.

در این میان شاخص تقاضا در بازار و فروش محصولات نیز به یکی از کمترین میزان‌ها در ۱۱ ماه گذشته سقوط کرده است. کاهش تقاضا که جلوه‌ای از تضعیف قدرت خرید شهروندان است در شاخص موجودی محصول (انبار) نیز خود را نشان می‌دهد که به بالاترین حد در حدود سه سال گذشته افزایش یافته است.

این آمار در کنار افزایش شدید قیمت‌ها و تورم افسار گسیخته بیانگر یک رکود تورمی عمیق است که تشدید فقر عمومی و افزایش حرکت‌های اعتراضی به وضعیت بدمعیشتی را به دنبال داشته است.

مرکز آمار ایران پنجم مرداد داده‌های مربوط به شاخص قیمت‌ها و میزان تورم در تیرماه را منتشر کرد که مطابق آن قیمت برخی مواد غذایی نظیر روغن‌ها و چربی‌ها به نسبت تیر ماه سال پیش تا ۲۹۳ درصد افزایش یافته است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

مطابق آمار این مرکز میزان تورم کل کشور در تیرماه امسال اندکی بیش از ۴۰ درصد بوده که برای دهک اول (فقیرترین) نزدیک ۴۵ درصد و برای دهک دهم (ثروتمندترین) نزدیک ۳۹ درصد بوده است.

فقیرتر شدن قشرهای فقیر

فاصله تورمی این دهک‌ها به نسبت ماه خرداد هم ۱.۴ درصد بیشتر شده است. این روند نشان می‌دهد ادامه گرانی‌ها و افزایش قیمت قشرهای آسیب‌پذیر جامعه را مدام فقیرتر می‌کند.

به گزارش خبرگزاری فارس، هادی موسوی‌نیک، معاون وزیر کار سی‌ام خرداد ماه گفته در ایران ۲۶ میلیون نفر در فقر به سر می‌برند و این تعداد یک دهه پیش هشت میلیون نفر کمتر بود. شمار شهروندان درگیر فقر در ایران تا ۳۲ میلیون نفر هم برآورد می‌شود.

مرکز آمار تورم نقطه به نقطه (تیرماه به نسبت تیر ماه سال پیش) را ۵۴ درصد اعلام کرده اما این میزان در گروه خوراکی‌ها به ۹۰ درصد هم می‌رسد.

با در نظر گرفتن این واقعیت‌ها که در آمار رسمی هم منعکس می‌شوند به تعویق افتادن احیای برجام و برداشته شدن یا کاهش تحریم‌ها، فشار بر قشرهای آسیب‌پذیر جامعه ایران را مدام افزایش می‌دهد.

برآورد خسارت ۴۲۰۰ میلیارد تومانی سیل به بخش کشاورزی استان فارس

سرپرست معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی گفت: در اثر سیل اخیر به بخش کشاورزی استان فارس ۴۲۰۰ میلیارد تومان خسارت برآورد شده است.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت جهاد کشاورزی‏، فریبرز عباسی امروز سه‌شنبه در هشتاد و یکمین نشست شورای مدیران معاونت آب و خاک، با اشاره به بازدید میدانی که به همراه برخی اعضای کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی، از شهرستان‌های شمال و شمال شرقی استان فارس که از سیل اخیر دچار آسیب شده بودند، اظهار داشت: میزان خسارت در بعضی مناطق زیاد است و در برخی شهرستان‌های مورد بازدید ۵۰ تا ۶۰ درصد مزارع و باغات دچار آسیب جدی شده‌اند.

وی رسوب در انهار و کانال‌های آبیاری و همچنین صدمه دیدن قنوات از ۳۰ تا ۹۰ درصد را عمده‌ترین موارد مربوط به بخش آب و خاک ذکر کرد.

سرپرست معاونت آب و خاک وزارت جهادکشاورزی، برآورد کلی استان در خصوص خسارات وارده سیل اخیر را ۴۲۰۰ میلیارد تومان اعلام کرد و افزود: به نظر می‌رسد خسارت واقعی با توجه به از بین رفتن خاک کشاورزی در عمده مزارع خسارت دیده ناشی از سیل اخیر، بیش از این باشد.

به گفته وی، سیل اخیر باعث شد تا ظرفیت دریاچه بختگان پس از حدود یک دهه ۲۰ تا ۲۵ درصد آبگیری شود.

عباسی با اشاره به سطح ۲۴ هزار هکتاری باغات دیم انجیر در استهبان گفت: وجود باغات دیم انجیر و سطوح آبگیر ایجاد شده باعث جلوگیری از خسارت‌های شدید و جدی شده است.

بر پایه این گزارش، در ادامه این نشست که حسین دهقانی سانیچ رئیس موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی نیز حضور داشت، نادر عباسی رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی استان زنجان گزارش تعیین آب کاربردی محصول خیار در کشور را ارائه کرد و به پرسش‌های حاضرین پاسخ گفت.

چرا یوزپلنگ ایرانی با وجود حمایت‌های مالی سازمان‌های بین‌المللی همچنان سرنوشتی مبهم دارد؟

طی چند ماه اخیر اخباری متفاوت از یوزپلنگ آسیایی در رسانه‌های ایران و جهان منتشر شده است.ابتدا اخباری امیدوار کننده حاکی از جفت‌گیری دو یوز «ایران و فیروز» در پارک ملی توران در استان سمنان و سپس سه قلوزایی «ایران» در پی سزارین صحرایی؛ و پشت سر آن اخباری که شگفتی و سپس تاثر خوانندگان را برمی‌انگیخت. از جمله اشتباه کارشناسان برای تعیین جنسیت توله یوزها، مرگ دو توله یوز، عدم دسترسی به «شیر باکیفیت» برای توله یوزها، بیماری تنها تولۀ باقیمانده، پذیرفته نشدن توله‌ها توسط مادر و درنهایت عفونت «ایران» مادر آنها.

Mideast Iran Asiatic Cheetah

همزمان با انتشار این اخبار نیز انتقادات و هشدارهای گسترده‌ای از سوی اصحاب فن و حافظان محیط زیست منتشر می‌شد؛ از انتقاد به سزارین زودرس و صحرایی «ایران» و هشدار درباره احتمال عفونت و ناباروری او در آینده گرفته تا استفاده از کادر «یوز ندیده» برای انجام عمل سزارین و نگهداری از توله‌ها.

درنهایت نیز پس از مرگ دومین توله یوز، حسن اکبری معاون محیط‌ زیست طبیعی و تنوع‌زیستی سازمان حفاظت محیط‌ زیست، بخشی از خطاها را پذیرفت و در جریان یک گفتگوی تلویزیونی اعلام کرد که «بخشی از این فرایند با خطای ما همراه بود و آن را می‌پذیریم؛ ما در این پروسه تجربه نداشتیم و داممپزشکان نیز مرتکب خطاهایی شدند».

او همچنین تایید کرد که این سازمان «نگه‌دارندۀ تخصصی یوزپلنگ» ندارد و پیش‌بینی نیز نمی‌کرد که برای تولد توله‌ها نیاز به عمل سزارین باشد.

آبخیزداری و آبخوان‌داری باید محوریت اصلی در مهار سیلاب باشد

مشاور و رئیس حوزه ریاست سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری گفت: سیلاب اخیر به ما گوشزد کرد که محور اصلی در مهار سیلاب باید موضوعات آبخیزداری و آبخوان‌داری باشد و سدسازی در اولویت بعدی و تکمیل‌کننده آن؛ اما در حال حاضر این مورد در کشور ما برعکس است.

آبخیزداری و آبخوان‌داری باید محوریت اصلی در مهار سیلاب باشد

مصطفی نادری در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم در رابطه با تأثیر سیلاب‌ها در بازیابی آبخوان‌های زیرزمینی اظهار کرد: اوضاع کشور ما در زمینه ذخیره آب پشت سدها، سطح ایستابی آبخوان‌ها و نرخ فرونشست به شدت بحرانی بود و سیلاب‌های اخیر تا حدودی این موارد را احیا کرد. این سیلاب آورده‌های زیادی به جا گذاشت که اگر ما با در نظرگرفتن طرح‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری و نگاه جامع‌نگر به آن توجه می‌کردیم، می‌توانستیم خسارات سیل را به حداقل برسانیم و حداکثر استفاده را از آورده‌های آن داشته باشیم.

وی ادامه داد: تقریباً همه نقاطی که سیلاب سبب خسارات در کشور شده نقاطی بود که ما به بستر طبیعت تجاوز کردیم. در بسیاری از روستاهایی که حریم رودخانه حفظ شده بود به هیچ وجه آسیبی وارد نشد و خسارات در نقاطی بود که با ایجاد سازه‌های مسکونی، صنایع ، تفریحی و …، در بستر رودخانه‌ها به حریم آن تجاوز کردیم و یا برداشت شن و ماسه را انجام دادیم.

مشاور و رئیس حوزه ریاست سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری بیان کرد: سیلاب اخیر در کشور به ما گوشزد کرد که محور اصلی در مهار سیلاب باید موضوعات آبخیزداری و آبخوان‌داری باشد و سدسازی در اولویت بعدی و تکمیل‌کننده بحث‌های آبخوان‌داری و آبخیزداری باشد اما متاسفانه در حال حاضر این مورد در کشور ما برعکس است. دستورات رئیس جمهور و وزیر جهاد کشاورزی مبنی بر تبیین لایحه آبخیزداری قابل تقدیر است اما این مهم نباید ما را از “اصل حکمرانی مدیریت شده آب” دور کند.

نادری ضمن تأکید بر لزوم پرداختن به “اصل حکمرانی مدیریت شده آب” گفت: اینکه مانند سال‌ها 97 و 98 سیلی بیاید و تمام توجهات و مدیریت منابع آبی را به سمت مباحث آبخیزداری ببرد و مجدداً در دوره خشکسالی توجهات به سمت و سوی دیگری برود حکمرانی صحیحی نیست. حکمرانی صحیح آب باید جدای از خشکسالی و ترسالی باشد و منابع آبی را به نحوی مدیریت کند که وابسته به این شرایط نباشد.

وی افزود: پس از وقوع سیلاب‌های سال 97 و 98 دولت گذشته موضوع ترسالی را مطرح کرد و بیشتر سیاست‌های حکمرانی آب را به سمتی برد که تقاضا را افزایش دهد. به عنوان مثال کشت برنج را که در بسیاری استان‌ها ممنوع شده بود مجدداً قانونی کرد و صنایع را توسعه داد اما دیدیم که در کمتر از 2 سال مجدداً به شرایط فوق بحرانی خشکسالی برگشتیم. باید از این مورد درس بگیریم و بار دیگر این اشتباه را تکرار نکنیم و توسعه را بر مبنای تطابق با آمایش سرزمین انجام دهیم.

این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: جدای از لایحه آبخیزداری حکمرانی صحیحی لازم داریم تا تبادل منطقی میان بخش‌های تولید و مصرف آب داشته باشیم. نباید فراموش کنیم که ایران در مدار بیابانی، خشک و نیمه خشک دنیا واقع شده و باید همواره آمادگی مقابله با انواع خشکسالی‌ها را داشته باشیم و بر مبنای اقلیم کشور تصمیم به اتخاد سیاست‌ها و راهکارهای مقابله با بحران کم‌آبی باشیم.

“گرمایش جهانی” جنسیت لاک‌پشت‌ها را تغییر داده است!

نتایج یک تحقیق نشان می‌دهد که گرمایش جهانی جنسیت نوزاد لاک‌پشت را تغییر داده و تعداد لاک‌پشت‌های نر را به صفر رسانده است!

"گرمایش جهانی" جنسیت لاک‌پشت‌ها را تغییر داده است!

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ دانشمندان آمریکایی که روی لاک‌پشت‌های دریایی و تخم‌هایشان مطالعه می‌کنند، طی چهار سال گذشته هیچ لاک‌پشت دریایی نری را در ساحل فلوریدا پیدا نکرده‌اند و تنها لاک‌پشت‌های دریایی ماده را در این منطقه مشاهده کرده‌اند. به‌نظر می‌رسد علت این پدیده مربوط به افزایش دمای شن و ماسه، ناشی از گرمایش جهانی باشد.

در رابطه با این موضوع، بت زیرکلباخ، مدیر کلینیک لاک‌پشت‌های دریایی در فلوریدا گفت: با توجه به اینکه جنسیت لاک‌پشت‌های دریایی با دمای شن و ماسه تعیین می‌شود، تغییرات آب‌وهوایی بر لاک‌پشت‌های دریایی تأثیر می‌گذارد. ما دریافتیم که هرچه شن و ماسه گرم‌تر باشد، نسبت لاک‌پشت‌های ماده بیشتر است.

وی توضیح داد: لاک‌پشت‌های ماده در هوای گرم و لاک‌پشت‌های نر در هوای سرد به دنیا می‌آیند، بنابراین ماده‌ها در تابستان گرم افزایش می‌یابند و نکته ترسناک این است که چهار تابستان اخیر در فلوریدا گرم‌ترین تابستان تاریخ بوده است.

بنا به اظهار وبگاه اداره ملی اقیانوسی و جوی آمریکا (NOAA)، اگر تخم لاک‌پشت در دمای کمتر از 27.7 درجه سانتی‌گراد پرورش یابد، لاک‌پشت نر است اما در دمای بیش از 31 درجه، لاک‌پشت‌ها ماده هستند.

هوای اصفهان در وضعیت بسیار ناسالم قرار گرفت

به گزارش گلونی به نقل از ایسنا، بر اساس اطلاعات مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست درباره کیفیت هوای هشت کلانشهر کشور، امروز آلاینده شاخص هوای اصفهان ازن با میانگین ۲۰۵ است و به عنوان آلوده‌ترین کلانشهر کشور در وضعیت بسیار ناسالم قرار گرفته است.

پس از آن کیفیت هوای سه کلانشهر اهواز، تهران و کرج با رسیدن به عدد ۱۴۶، ۱۲۴ و ۱۰۴ در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار دارد. مردم در شهر تهران آلودگی هوا را با آلاینده شاخص ازن تنفس کرده‌اند اما در شهر اهواز و کرج آلاینده شاخص ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون بوده‌ است.

اهالی شهر اراک، شیراز، تبریز و مشهد هوا را با آلاینده شاخص ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون و به ترتیب با میانگین ۸۱، ۷۹، ۶۳ و ۵۲ در شرایط قابل قبولی تنفس کرده‌اند کرده‌اند.

شاخص کیفیت هوا (AQI) به پنج دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شود. بر اساس این تقسیم‌بندی از عدد صفر تا ۵۰ هوا «پاک»، از ۵۱ تا ۱۰۰ هوا «قابل قبول(سالم) یا متوسط»، از ۱۰۱ تا ۱۵۰ هوا «ناسالم برای گروه‌های حساس»، از ۱۵۱ تا ۲۰۰ هوا «ناسالم برای همه گروه‌ها»، از ۲۰۱ تا ۳۰۰ هوا «بسیار ناسالم» و از ۳۰۱ تا ۵۰۰ شرایط کیفی هوا «خطرناک» است.

خشکسالی ۵ سال دیگر ادامه می‌یابد

بارش‌های ناگهانی این شائبه را تقویت می‌کند که شرایط آبی بهبود یافته اما وقتی با ارزیابی دقیق مشخص می‌شود خشکسالی همچنان در بحرانی‌ترین دوره زمانی خود تداوم دارد و خبری از بهبود وضعیت منابع آب نیست.

به گزارش همشهری آنلاین، بارش‌های سیل‌آسای ۲ هفته نخست مردادماه در بخش‌های مختلف کشور موجب جاری شدن رواناب، سیلاب و بعضا پر شدن بخش‌هایی از تالاب‌ها و آب‌بندهای کشور شد. این در شرایطی است که از سال ۷۶ تاکنون کشور با تغییر اقلیم، تغییر الگوی بارش و نهایتا خشکسالی مواجه شده و با گذشت ۲۵ سال از این دوره، هم‌اکنون شرایط خشکسالی در حادترین وضعیت است. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد به‌رغم وقوع بارندگی‌های اخیر همچنان باید در روزگار تداوم خشکسالی باشیم و راهی جز مدیریت روش‌های منابع آب از سنتی به شیوه‌های نوین نیست.

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی در این‌باره می‌گوید: بارندگی‌های اخیر ۴.۵ درصد کم‌بارشی‌های کشور را جبران کرد. این بارش‌ها برخلاف بزرگی و خسارات وارد شده، کم‌بارشی را به‌طور کامل جبران نمی‌کنند و ایران همچنان در وضعیت خشکسالی متوسط تا شدید و استثنایی قرار دارد.

احد وظیفه تأکید می‌کند: قبل از بارندگی روزهای گذشته، میزان کم‌بارشی‌ها ۲۸.۵ درصد زیرحد نرمال بود. بعد از این بارندگی‌های سیل‌آسا، میزان کمبود بارش از ۲۸.۵ درصد به ۲۴ درصد کاهش یافت؛ یعنی تنها ۴.۵ درصد از کم‌بارشی‌ها جبران شد. به‌گفته وظیفه، در برخی استان‌ها همچون کرمانشاه، ایلام، کردستان، لرستان و اغلب نقاط خوزستان بارشی ثبت نشد و در این استان‌ها خشکسالی شدید همچنان حاکم است. در تهران نیز بارندگی ۳۴ درصد زیر حد نرمال است و بیش از یک‌سوم بارش نرمال نیز دریافت نشده است. وضعیت سدها هم اصلا مناسب نیست و حداکثر ۲۵ درصد سدها آب دارند.

 این وضعیت اصلا مطلوب نیست؛ چون بارندگی‌های اخیر به‌رغم ایجاد خسارت جانی و مالی، چندان در شرایط بارشی کشور تغییری ایجاد نکرده و همچنان بسیاری از مناطق کشور جزو مناطق کم‌بارش و به‌شدت زیر نرمال هستند. وظیفه البته در گفت‌وگو با ایسنا نیز درباره اینکه بارش‌ها در کدام نواحی کشور بیش از حدنرمال بودند، گفته است: در فصل تابستان به‌طور معمول در جنوب شرق و نوار شمالی کشور بارندگی وجود دارد، اما این بارش‌ها در جنوب‌شرق بیش از حد نرمال و در نوار شمالی نیز کمتر از حد نرمال است. در عین حال به‌طور کلی بارندگی‌ها به‌صورت جزئی است و تا اواخر مردادماه نیز بارش‌ها کاهش و دما افزایش می‌یابد.

یک گروه از متخصصان بین‌المللی در مطالعه‌ای که نتایج آن در مجله نیچر منتشر شد، با هشدار نسبت به گرمایش جهانی اعلام کردند: درصورتی که اقدامی برای مهار گرمایش جهانی انجام نشود، خشکسالی‌های «بی‌سابقه» حداقل برای ۵ سال ادامه پیدا می‌کند و تا اواسط قرن به چندین منطقه در سراسر جهان آسیب خواهد زد. به‌گزارش روزنامه آساهی، متخصصانی از ژاپن، اروپا، ایالات‌متحده و کره‌جنوبی تأکید کردند: اقداماتی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای به‌منظور به تأخیر انداختن شروع چنین شرایط خشکسالی و کوتاه کردن دوران خشکسالی ضروری است.

 اگر انتشار گازهای گلخانه‌ای در جو همچون وضعیت فعلی ادامه پیدا کند، خشکسالی بی‌سابقه به امری عادی تبدیل خواهد شد و برای ۵ سال یا بیشتر در ۷ منطقه از جهان ازجمله اطراف مدیترانه، آمریکای جنوبی و خاورمیانه ادامه پیدا خواهد کرد. همچنین شرایط خشکسالی مشابه تا پایان این قرن ۱۸ منطقه را تحت‌تأثیر قرار خواهد داد.

به‌گفته کارشناسان خشکسالی در ژاپن، ازجمله در مناطق غربی این کشور ممکن است بیشتر شود. یوسوکه ساتو، یکی از اعضای این تیم تحقیقاتی گفت: باید اقداماتی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای اتخاذ کرد تا عادی شدن وضعیت خشکسالی به تعویق بیفتد. اقدامات «سازگاری» برای کاهش تأثیر منفی تغییرات آب و هوایی باید در چند دهه آینده اتخاذ شود.

خسارت هنگفت خشکسالی

برآوردهای یک شرکت بیمه آلمانی نشان می‌دهد که رویدادهای شدید آب‌وهوایی جهان مرتبط با تغییرات اقلیمی حدود ۶۵ میلیارد دلار خسارت کلی در نیمه اول سال ۲۰۲۲ ایجاد کرد.

به‌گزارش سازمان جهانی هواشناسی (سایت بارسلونا) این آمار در حالی ثبت شده که هنوز بخش زیادی از آسیب‌های ناشی از موج گرمای بی‌سابقه در اروپا که منجر به فوت هزاران نفر در این قاره شد و به خشکسالی، آتش‌سوزی‌های جنگلی و کمبود آب دامن زد، ثبت نشده است؛ چراکه بخشی از این موج گرما در ماه جولای میلادی (اولین ماه از نیمه دوم سال میلادی) اتفاق افتاده است.

این گزارش می‌افزاید: سیل در استرالیا پرهزینه‌ترین فاجعه در نیمه اول سال بود که تاکنون ۳.۷ میلیارد دلار خسارت به بار آورده است. بخش‌هایی از سیدنی در ۴ روز به اندازه بارانی که در ۸ ماه می‌بارد، بارندگی داشت و سطح آب برخی از رودخانه‌ها به بالاترین حد خود در بیش از ۱۰۰ سال گذشته رسیده است. البته در ایران هنوز هیچ منبع موثقی برای احصای آسیب‌های ناشی از تغییر اقلیم دست به‌کار نشده است. با این حال سازمان زمین‌شناسی برآورد کرده که خسارت هر سیلاب در کشور به‌طور متوسط ۲۰ تا ۲۵ میلیارد تومان است.

حال باید دید در بخش کاهش منابع آب، عدم‌تامین حقابه‌های زیستی و افزایش کانون‌های ریزگرد چه خساراتی به کشور وارد آمده و چه برنامه‌ای برای کاهش این خسارات در دست اقدام است.