ترامپ در آغاز سفرش به خاورمیانه وارد عربستان شد و در فرودگاه ملک خالد ریاض، مورد استقبال ولیعهد عربستان سعودی قرار گرفت. رییس‌جمهور آمریکا پس از عربستان، به قطر و امارات متحده عربی نیز سفر خواهد کرد.دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، روز سه‌شنبه ۲۳ اردیبهشت (۱۳ مه) در آغاز سفر چهار روزه خود به خاورمیانه وارد ریاض شد و در فرودگاه ملک خالد ریاض، مورد استقبال رسمی محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی قرار گرفت.
تصاویر ویدئویی منتشر شده در رسانه‌های مختلف بین‌المللی، نشان می‌دهند که ولیعهد عربستان سعودی حین پایین آمدن ترامپ از پلکان هواپیمای ویژه رئیس‌جمهور (ایرفورس وان) شخصا به استقبال او رفت.
برخی از شبکه‌های عرب‌زبان از جمله الحدث، صبح سه‌شنبه ویدیویی را منتشر کردند که در آن جنگنده‌های اف-۱۵ نیروی هوایی سلطنتی عربستان در حال مشایعت هواپیمای حامل ترامپ دیده می‌شدند.
در ادامه مراسم استقبال، ترامپ با همراهی بن‌سلمان، وارد تالاری باشکوه در فرودگاه ریاض شد و افرادی که لباس‌ها و کمربندهای سنتی عربستان را به تن داشتند از او و همراهانش با قهوه سنتی عربی پذیرایی کردند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
قرار است ولیعهد عربستان با برگزاری ضیافتی رسمی از ترامپ پذیرایی کند و ترامپ نیز بنا دارد روز سه‌شنبه در یک کنفرانس سرمایه‌گذاری آمریکا و عربستان شرکت کند.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده، سایر مقام‌های عالی‌رتبه ایالات متحده از جمله مارکو روبیو، وزیر خارجه و همچنین اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا پیش از ترامپ وارد ریاض شده‌بودند.
در همین راستا خبرگزاری آسوشیتدپرس، هدف از سفر ترامپ به خاورمیانه را “مذاکره با رهبران این کشورها درباره تلاش‌های آمریکا برای برچیدن برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، پایان دادن به جنگ غزه، کنترل قیمت نفت و موضوعات دیگر” اعلام کرده است.
خالد الفالح، وزیر سرمایه‌گذاری عربستان ضمن استقبال از سفر ترامپ به ریاض گفت: «وقتی سعودی‌ها و آمریکایی‌ها دست به دست هم می‌دهند، اتفاقات بسیار خوبی می‌افتد و اغلب اوقات، اتفاقات بزرگی روی می‌دهد.»
عربستان سعودی و سایر کشورهای عضو اوپک پلاس، پیش از این در ابتدای دوره دوم ریاست جمهوری ترامپ با افزایش تولید نفت به خواسته او کمک کرده بودند.
ترامپ انرژی ارزان را عاملی کلیدی در راستای کاهش هزینه‌ها و مهار تورم برای شهروندان آمریکا می‌داند. او همچنین استدلال کرده است که قیمت پایین نفت، به پایان جنگ روسیه علیه اوکراین سرعت می‌بخشد.
با این حال، اقتصاد عربستان همچنان به شدت به صادرات نفت وابسته است و این کشور برای تراز کردن بودجه خود نیازمند قیمت بین ۹۶ تا ۹۸ دلار به ازای هر بشکه است. هرچند مشخص نیست که اوپک پلاس، که عربستان رهبری آن را بر عهده دارد، تا چه مدت مایل است تولید بالا را حفظ کند.
به گفته جان آلترمن، تحلیلگر ارشد خاورمیانه در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی در واشنگتن، یکی از چالش‌ها برای کشورهای خلیج فارس با قیمت پایین نفت این است که این امر لزوما برنامه‌های تنوع‌بخشی اقتصادی آنها را به خطر نمی‌اندازد، اما “قطعا آنها را دشوارتر می‌کند.”
رییس‌جمهور آمریکا علاوه بر عربستان سعودی، قرار است به قطر و امارات متحده عربی نیز سفر کند.
“نادیده گرفتن اسرائیل” در نخستین سفر ترامپ به خاورمیانه
آسوشیتدپرس با انتشار گزارشی درباره سفر ترامپ به خاورمیانه می‌نویسد: «عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی، یعنی سه کشوری که در فهرست برنامه سفر ترامپ قرار دارند، همگی کشورهایی هستند که سازمان ترامپ، که توسط دو پسر بزرگ او اداره می‌شود، در آنها پروژه‌های بزرگ املاک و مستغلات در دست اجرا دارد. این پروژه‌ها برجی بلند در جده، هتلی لوکس در دبی و مجتمع ویلایی و زمین گلف در قطر را شامل می‌شوند.»
به نوشته این خبرگزاری، ترامپ در شرایطی که از سوی دموکرات‌ها به‌دلیل جنگ تعرفه‌ای جهانی و نحوه مواجهه با جنگ روسیه علیه اوکراین و منزوی کردن آمریکا از متحدانش متهم شده است، تلاش دارد “نشان دهد که راهبرد معاملاتی او در سیاست بین‌الملل سودآور بوده است.”
آسوشیتدپرس در ادامه می‌نویسد که ترامپ انتظار دارد توافقاتی را با این سه کشور ثروتمند اعلام کند و “این توافق‌نامه‌ها شامل موضوعاتی از جمله هوش مصنوعی، گسترش همکاری‌ها در زمینه انرژی و احتمالا فروش تسلیحات جدید به عربستان سعودی خواهند بود.”
دولت آمریکا اوایل ماه جاری با فروش اولیه ۳.۵ میلیارد دلار موشک هوا به هوا برای جنگنده‌های عربستان سعودی موافقت کرده بود.
با این حال، ترامپ در زمانی به خاورمیانه سفر کرده است که متحدان اصلی او در منطقه، یعنی اسرائیل و عربستان سعودی، با رویکرد او کاملا هم‌راستا نیستند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
ترامپ پیش از این سفر اعلام کرده بود که آمریکا به کارزار حملات هوایی تقریبا دوماهه خود علیه حوثی‌های یمن پایان می‌دهد، زیرا حوثی‌ها متعهد شده‌اند حملات خود به کشتی‌ها در مسیر‌های حیاتی تجارت جهانی در منطقه را متوقف کنند.
این در حالی است که دولت ترامپ، اسرائیل را پیش از اعلام عمومی این توافق، در جریان قرار نداده بود. به گزارش آسوشیتدپرس، این آخرین نمونه از مواردی است که ترامپ، اسرائیلی‌ها را از مذاکرات دولتش با دشمنان مشترک دو کشور بی‌اطلاع گذاشته است.
نتانیاهو هفته گذشته پس از اعلام آتش‌بس ترامپ با حوثی‌ها گفته بود: «اسرائیل از خودش دفاع خواهد کرد. اگر دیگران یعنی دوستان آمریکایی‌ما‌ن به ما بپیوندند، چه بهتر.»
ویلیام وکسلر، مدیر ارشد مرکز رفیق حریری و برنامه‌های خاورمیانه در شورای آتلانتیک “تصمیم ترامپ برای نادیده گرفتن اسرائیل در نخستین سفر خود به خاورمیانه” را “غیرمعمول و درخور توجه” خوانده است. او می‌افزاید که پیام اصلی که از این سفر، دست‌کم طبق برنامه فعلی، منتقل می‌شود این است که دولت‌های خلیج فارس، در حال حاضر “دوستانی قوی‌تر برای ترامپ به شمار می‌روند تا دولت کنونی اسرائیل.”
در همین حال، ترامپ امیدوار است تلاش‌های دوره نخست ریاست‌جمهوری خود برای عادی‌سازی روابط میان قدرت‌های بزرگ خاورمیانه، یعنی اسرائیل و عربستان سعودی را از سر بگیرد. تلاش‌های ترامپ در آن زمان برای اجرای توافق‌نامه ابراهیم باعث شد سودان، امارات، بحرین و مراکش با عادی‌سازی روابط با اسرائیل موافقت کنند.
اما عربستان سعودی اینک به‌روشنی اعلام کرده است که در ازای این عادی‌سازی، “خواستار تضمین‌های امنیتی آمریکا، کمک به برنامه هسته‌ای این کشور و پیشرفت در مسیر ایجاد کشور مستقل فلسطینی است.”
در حاضر با توجه به ادامه جنگ اسرائیل و حماس و تهدید اسرائیلی‌ها برای نابودی حماس و اشغال غزه، امید چندانی برای پیشرفت در زمینه تشکیل کشور مستقل فلسطینی دیده نمی‌شود.
محمد بن‌سلمان اخیرا در جده میزبان حسین الشیخ، معاون رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی بود. حسین عبدالحسین، پژوهشگر بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها بر این باور است که ولیعهد عربستان با این اقدام، پیامی غیرمستقیم به ترامپ می‌دهد که ریاض، “برای پیشروی جدی به‌سوی توافق عادی‌سازی با اسرائیل، باید شاهد پیشرفت‌هایی در زمینه تشکیل کشور فلسطینی باشد.”
عبدالحسین می‌گوید: «با توجه به روش سعودی‌ها در ارسال پیام‌های غیرمستقیم، این حرکت از پیش نوعی هشدار بود که حتی به ذهنتان هم نرسد که از ما بخواهید حسن‌نیتی در زمینه عادی‌سازی [روابط با اسرائیل] نشان دهیم.»
سفری “متمرکز بر جنبههای اقتصادی”
بر اساس اعلام کاخ سفید، دونالد ترامپ قرار است در ادامه سفر خود به خاورمیانه روز چهارشنبه ۱۴ مه (۲۴ اردیبهشت) عازم دوحه پایتخت قطر شود. او در نهایت سفرش را با اقامت یک روزه در ابوظبی در امارات متحده عربی به پایان خواهد رساند.
بر اساس گزارش منابع خبری مختلف، ترامپ در پایتخت عربستان سعودی در هتل “ریتز کارلتون” اقامت خواهد کرد که از جمله مجلل‌ترین هتل‌‌های ریاض محسوب می‌شود.
روزنامه نیویورک‌تایمز پیش از این گزارش داده بود که سفر ترامپ به سه کشور عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی “بر جنبههای اقتصادی تمرکز دارد.”
با این حال، ترامپ پیش از آغاز سفرش در گفت‌وگو با خبرنگاران در کاخ سفید، با “تاریخی” توصیف کردن این سفر، در خصوص مسائل مختلف خاورمیانه صحبت کرده و گفته بود: »ما امنیت عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر و سایر کشورها را تامین می‌کنیم.«
به باور کارشناسان، سفر ترامپ به این سه کشور از جمله مهمترین سفرهای او در دوران ریاست‌جمهوری‌اش محسوب می‌شود که نتایج سیاسی و اقتصادی آن مستقیما تاثیرات بسیاری بر تحولات منطقه خواهد داشت.
ترامپ از زمان ورود دوباره به کاخ سفید تنها به طور غیرمترقبه برای مراسم خاکسپاری پاپ به ایتالیا سفر کرده بود. به این ترتیب سفر به حاشیه خلیج فارس مهمترین سفر در آغاز کار او است، که از جنبههای مختلفی اهمیت دارد. به گفته کارشناسان، انتخاب نخستین مقصد سفر خارجی روسای جمهور ایالات متحده غالبا به‌عنوان نشانه‌ای در تعیین اولویت‌‌های واشنگتن در سیاست خارجی این کشور در نظر گرفته می‌شود.
روسای جمهوری آمریکا عموما کشورهایی نظیر کانادا، مکزیک یا اروپا را به‌عنوان نخستین مقصد سفر خارجی خود انتخاب می‌کردند اما ترامپ پیش از این در دوره اول ریاست‌جمهوری‌خود نیز ریاض را به عنوان نخستین مقصد سفر خارجی خود برگزیده بود.
