در نخستین دیدار رهبران آمریکا و سوریه پس از دو دهه، دونالد ترامپ از احمد شرع خواست با اسرائیل صلح و گروه‌های تروریستی و فلسطینی را از خاک سوریه اخراج کند.دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده روز چهارشنبه ۱۴ مه (۲۴ اردیبهشت) در نشستی در ریاض با احمد شرع، رئیس دولت انتقالی سوریه، دیدار کرد و پنج شرط کلیدی را برای آغاز روند عادی‌سازی روابط بین واشنگتن و دمشق مطرح نمود.
این دیدار در حاشیه نشست سران شورای همکاری خلیج فارس برگزار شد و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، به‌صورت حضوری و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، به‌صورت مجازی در آن حضور داشتند.
کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید، شروط ترامپ را چنین اعلام کرد:
۱. امضای توافق‌نامه ابراهیم با اسرائیل
۲. اخراج کامل تمامی نیروهای خارجی مسلح از خاک سوریه
۳. اخراج گروه‌های فلسطینی مسلح
۴. همکاری در جلوگیری از بازگشت داعش
۵. تحویل کنترل بازداشتگاه‌های داعش در شمال شرق سوریه به دولت جدید
تغییر معادلات منطقه؛ خروج ایران و سقوط اسد
تحولات کنونی در سوریه پس از سقوط بشار اسد در دسامبر گذشته و روی کار آمدن دولت انتقالی به ریاست احمد شرع شتاب گرفت. این اتفاق با حمایت ضمنی بازیگران منطقه‌ای و چراغ سبز آمریکا و عربستان سعودی صورت گرفت. پس از سرنگونی رژیم اسد، نیروهای مستشاری جمهوری اسلامی ایران نیز از سوریه خارج شدند و بسیاری از زیرساخت‌های تحت نفوذ تهران توسط ارتش سوریه بازپس گرفته شد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
در دهه گذشته، ایران تلاش کرد با استفاده از حضور نظامی و شبه‌نظامی، نفوذ منطقه‌ای خود را در سوریه گسترش دهد. اما با قدرت گرفتن شرع، ائتلافی از گروه‌های داخلی و حمایت خارجی، سیاست حذف جمهوری اسلامی از سوریه را در دستور کار قرار دادند. عمان، قطر و عربستان در این فرآیند نقش میانجی و تضمین‌کننده بی‌طرفی داشته‌اند.
لغو ناگهانی جایزه ۱۰ میلیون دلاری اف‌بی‌آی برای بازداشت احمد شرع در ژانویه گذشته و دیدارهای وی با مقامات فرانسوی، آغازگر مسیر جدیدی از مشروعیت‌یابی بین‌المللی او بود.
جشن در شهرهای سوریه پس از لغو تحریم‌ها
اعلام لغو تحریم‌های آمریکا علیه سوریه، که ساعاتی پیش از دیدار ترامپ با شرع در روز چهارشنبه (۱۰ مه ۲۰۲۵) اعلام شد، موجی از خوشحالی را در شهرهای مختلف سوریه به‌دنبال داشت. در دمشق، لاذقیه، ادلب، حمص، طرطوس و حماه، مردم با پرچم‌های سوریه و عربستان به خیابان‌ها آمدند و شعار “متشکریم عربستان” سر دادند.
به گزارش روزنامه قطری العربی الجدید، در جریان این جشن‌ها سه نفر در اثر تیراندازی کشته و چندین نفر دیگر زخمی شدند.
واکنش اسرائیل: احتیاط، نه مخالفت
بر اساس گزارش تایمز لندن، برخی مقامات اسرائیلی در ابتدا با لغو تحریم‌های سوریه مخالفت کرده بودند و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، هشدار داده بود که بازسازی سوریه ممکن است به بی‌ثباتی مجدد منطقه منجر شود. با این حال، گفته می‌شود تماس‌های محرمانه میان دمشق و تل‌آویو طی هفته‌های گذشته، فضای اعتماد نسبی ایجاد کرده است.
بیشتر بخوانید: احمد شرع آغاز “مذاکرات غیرمستقیم” با اسرائیل را تایید کرد
یکی از شروط اسرائیل برای پذیرش فرآیند صلح، ایجاد منطقه غیرنظامی در جنوب سوریه و تعهد دمشق به عدم حمایت از حزب‌الله یا هر گروه نیابتی وابسته به ایران بوده است.
آمادگی برای همکاری اقتصادی با آمریکا
احمد شرع در سخنان خود از شرکت‌های آمریکایی دعوت کرد که در حوزه انرژی، زیرساخت و بازسازی سوریه سرمایه‌گذاری کنند. او از طرح ساخت «برج ترامپ در دمشق» سخن گفت و مدعی شد که خود و ترامپ “سرنوشت مشترکی” دارند؛ هر دو از سوءقصد جان سالم به در برده‌اند و خواهان بازسازی نظم منطقه‌ای جدید هستند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
حمزه مصطفی، وزیر اطلاع‌رسانی سوریه، نیز تصمیم ترامپ را “نقطه عطفی در بازگشت سوریه به جامعه جهانی” توصیف کرد و گفت: «اکنون زمان بازسازی داخلی، وحدت ملی و صلح پایدار است.»
چشم‌انداز آینده: اتحاد سوریه با بلوک غرب؟
اکنون پرسش اصلی آن است که آیا سوریه به‌طور کامل به بلوک غربی و ائتلاف عربی-آمریکایی خواهد پیوست؟ منابع آمریکایی از بررسی مقدمات ساختار امنیتی جدید در منطقه خبر می‌دهند، ساختاری که احتمالاً نقش ایران را به حاشیه خواهد راند.
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، قرار است هفته آینده با اسعد الشیبانی، وزیر خارجه سوریه، درباره روند عادی‌سازی و اجرای شروط ترامپ گفت‌وگو کند.
