شی جین‌پینگ، رئیس دولت چین برای دیدار با پوتین به مسکو می‌رود. گفته می‌شود موضوع این سفر سه روزه، توسعه روابط دو کشور در راستای یک “هم‌پیمانی فراگیر” است. وزیران خارجه چین و اوکراین نیز تماس تلفنی داشته‌اند.شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین هفته آینده راهی روسیه می‌شود و با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه دیدار خواهد کرد. وزارت خارجه چین و کرملین اعلام کردند شی از دوشنبه تا چهارشنبه در مسکو خواهد بود.

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین گفت، پوتین و شی نخست روز دوشنبه ۲۰ مارس (۲۹ اسفند) برای یک دیدار دو نفره و یک شام غیررسمی ملاقات خواهند کرد. گفت‌وگوها در جمع وسیع‌تر برای روز سه‌شنبه برنامه‌ریزی شده است.

شایعات در مورد دیدار با زلنسکی

بر اساس اطلاعیه‌ای که کرملین منتشر کرده است، رهبران دو کشور “مسائل گسترش یک هم‌پیمانی جامع و تعامل استراتژیک میان روسیه و چین” را مورد گفت‌وگو قرار خواهند داد و “اسناد مهم دوجانبه را امضا خواهند کرد”.

بیشتر بخوانید: سفر دیپلمات عالی چین به مسکو و دیدار با رئیس کرملین

این اولین سفر دولتی شی جین‌پینگ به روسیه در چهار سال گذشته است. وزارت خارجه چین شایعاتی مبنی بر اینکه شی پس از دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین تماس تلفنی خواهد گرفت را تایید نکرد.

چین جنگ روسیه را محکوم نمی‌کند

اگرچه چین به طور رسمی تهاجم روسیه به اوکراین را محکوم نکرده، اما تاکنون تا حد زیادی به تحریم‌ها علیه روسیه پایبند بوده است. پکن همچنین به مسکو پیام داده که استفاده روسیه از سلاح‌های هسته‌ای پذیرفتنی نیست. پکن می‌گوید که حاکمیت و تمامیت ارضی همه کشورها باید محترم شمرده شود.

بیشتر بخوانید: جنگ در اوکراین؛ چین خواستار آتش بس و مذاکرات صلح شد

با این وجود، چین در سال ۲۰۲۲ بر “دوستی بی حد و مرز” خود با روسیه تاکید کرده بود. پوتین نیز در ماه دسامبر گذشته طی یک کنفرانس ویدئویی از شی برای بازدید از روسیه دعوت کرد. پوتین در آن زمان گفته بود که این بازدید “قدرت روابط روسیه و چین را به تمام جهان نشان خواهد داد”.

پکن خواستار مذاکرات صلح است

چین در تلاش است با ابتکار دیپلماتیک خود در این درگیری مداخله کند. در پایان ماه فوریه، رهبری پکن یک سند موضع‌گیری چین در مورد جنگ علیه اوکراین ارائه کرد که چندان مورد استقبال کشورهای غربی قرار نگرفت.

بیشتر بخوانید: اعلام آمادگی رئیس جمهوری اوکراین برای گفت‌وگو با رهبران چین

چین در طرح خود آتش‌بس و مذاکره را پیشنهاد کرد، بدون آن‌که خواسته‌هایی از روسیه را مطرح کرده باشد. ولودیمیر زلنسکی، رئیس دولت اوکراین با احتیاط از این ابتکار استقبال کرد، اما به نظر نمی‌رسد پیشرفتی در این زمینه حاصل شده باشد.

تماس تلفنی وزیران خارجه چین و اوکراین

به گزارش خبرگزاری چینی شینهوا، کین گانگ، وزیر خارجه چین امروز جمعه ۱۷ مارس در تماس تلفنی با همتای اوکراینی خود دمیترو کولِبا، بار دیگر خواستار گفت‌وگوهای صلح شد.

بیشتر بخوانید: آمریکا چین را به تدارک تحویل سلاح به روسیه متهم کرد

به گفته وزارت خارجه چین، کین تاکید کرده که پکن “همواره موضعی عینی و منصفانه در مورد مسئله اوکراین اتخاذ کرده” و برای مذاکرات صلح تلاش ورزیده است.

دمیترو کولِبا نیز در یک توییت اعلام کرد که او و وزیر خارجه چین درباره “اهمیت اصل تمامیت ارضی” گفت‌وگو کرده‌اند.

در ۲۴مین جمعه اعتراضی در زاهدان، مولوی عبدالحمید تاکید کرد که بن‌بست‌ها و مشکلات ایران از نگاه امنیتی و نظامی ناشی می‌شود. او گفت ملت ایران رنگین‌کمانی است اما نگاه دینی بین اقوام برابری و مساوات برقرار نکرده است.امام جمعه اهل سنت زاهدان در خطبه‌های روز ۲۶ اسفند، آزادی بیان برای شهروندان را ضروری دانست و گفت: «سر دادن هر شعاری آزاد است اما توهین و بی‌احترامی در مرام ما نیست. مردم می‌توانند صدایشان را بلند و خواسته‌هایشان را فریاد بزنند.»

مولوی عبدالحمید اسماعیل زهی با اشاره به محرومیت بخش بزرگی از جمعیت کشور از مشارکت در مدیریت امور افزود: «چیزی که در ایران اتفاق افتاد بخاطر نگاه مذهبی بود، مذهب یک شعبه از دین است مذهب یعنی برداشت. دین، دایره آن وسیع‌تر است. دید مذهبی در ایران حاکم شد، دید و نظر را محدود کرد، برنامه‌ریزی‌ها را محدود کرد. تمام این فریادها که اهل سنت، شیعه و سایر ادیان و همه مردم ایران فریاد می‌زنند بخاطر این محدودیت است.»

حاضران در مسجد مکی، پلاکاردهایی به دست داشتند با نوشته‌هایی چون “زندانی سیاسی آزاد باید گردد”. در راهپیمایی پس از نماز نیز معترضان شعار دادند: «ایرانی باغیرت حمایت حمایت». تصاویری در توییتر “حال‌وش” همر‌سان شده که از جمله پلاکاردی را با این مضمون نشان می‌دهد: «انقلاب مثل سیبی نیست که وقتی برسد از درخت بیفتد. ما باید مجبور به افتادنش کنیم.»

مولوی عبدالحمید در بخشی از سخنان خود گفت: «هیچ کشوری در جهان پیشرفت نمی‌کند اگر نگاه به مسائل، امنیتی باشد. با این نگاه کشور به زانو در می‌آید و اقتصاد فلج می‌شود. کشور نباید امنیتی و نظامی اداره شود اما الان همه پست‌ها و مقام‌ها در دست افراد نظامی است. پلیس نباید در خیابان دیده بشود. در بسیاری از کشورها که امنیت بالا است، پلیسی در خیابان نیست زیرا اعتماد عمومی بین مردم و حکومت زیاد است.»

او خواهان روی کار آمدن حکومتی ملی در ایران شد که همه اقوام و مذاهب را بر اساس توانایی و دانش آنها لحاظ کند. مولوی عبدالحمید راه حل مشکلات ایران و رهایی از بن بست کنونی را “نگاه بزرگ و فراگیر ملی” دانست.

پس از نماز جمعه مردم زاهدان در مسیر بازگشت به خانه‌ها راهپیمایی کردند و شعارهای اعتراضی و ضد حکومتی دادند. روی یکی از پلاکاردها نوشته شده بود: «سکوت تو یعنی حمایت از ظلم و ظالم.»

اکانت حال‌وش که اخبار سیستان و بلوچستان را پوشش می‌دهد، با انتشار تصاویری از دیوارنویسی‌های زنان بلوچ و تاکید بر حضور پررنگ آنها در اعتراضات جاری، از دستگیری خشونت‌آمیز پنج شهروند بلوچ در زاهدان و انتقال آنها به مکان نامعلوم خبر داد. این بازداشت‌ها پنجشنبه ۲۵ اسفند انجام شده‌اند.

در تیراندازی به شهروندان بلوچ در هشتم مهر ۱۴۰۱، طبق گزارش‌های متعدد نهادهای حقوق بشری بیش از ۱۰۰ نفر کشته شدند. معترضان نمازگزارانی بودند که در اعتراض به تجاوز فرمانده انتظامی منطقه به یک دختر بلوچ، شعار می‌دادند. بعد از این سرکوب تا کنون، هر جمعه نمازهای اعتراضی در زاهدان برگزار می‌شود. مولوی عبدالحمید بارها رهبر جمهوری اسلامی را مسئول این سرکوب و جان باختن شهروندان بلوچ دانسته است.

هم‌زمان سپاه پاسداران و رسانه‌های حکومتی ایران کارزار تبلیغاتی گسترده‌ای علیه مولوی عبدالحمید به راه انداخته‌ و او را از جمله “عنصر عربستان” می‌خوانند.

یکی از خواست‌های جدی اوکراین برای دفاع از خود در برابر ارتش روسیه تجهیز نیروی نظامی این کشور به جت‌های جنگنده‌ است. آلمان و آمریکا این خواست را رد کرده‌اند. اکنون لهستان و اسلواکی برای ارسال این جت‌ها اعلام آمادگی کردند.ادوارد هگر، نخست وزیر اسلواکی روز جمعه ۱۷ مارس (۲۶ اسفند) اعلام کرد که دولت اسلواکی به اوکراین جت‌های جنگنده میگ-۲۹ می‌دهد. لهستان نیز یک روز پیش اعلام کرده بود که در مجموع ۱۲ فروند از این میگ‌ها را در اختیار اوکراین قرار می‌دهد. قرار است چهار فروند اول این جنگنده در روزهای آینده تحویل داده شود. بقیه باید بررسی و در تاریخ بعدی تحویل داده شود.

اوکراین مدتهاست که در جنگ با روسیه از کشورهای حامی خود تقاضای هواپیماهای جنگنده می‌کند. اسلواکی و لهستان که بخشی از جناح شرقی ناتو هستند، حامیان اصلی اوکراین به شمار می‌روند. متحدان دیگر، مانند ایالات متحده و آلمان، از اوکراین حمایت تسلیحاتی می‌کنند، اما تاکنون از دادن هواپیماهای جنگی به این کشور خودداری کرده‌اند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

قبل از حمله روسیه، اوکراین ده‌ها فروند جنگنده میگ-۲۹ داشت که بقایای دوران شوروی بود. با این حال، مشخص نیست که چه تعداد از آنها پس از گذشت بیش از یک سال از زمان آغاز جنگ هنوز عملیاتی هستند. تحویل این میگ‌ها از طرف لهستان و اسلواکی این مزیت را برای نیروی هوایی اوکراین دارد که دیگر نیازی به دوره‌های آموزشی طولانی‌مدت نیست.

بیشتر بخوانید:بریتانیا خواستار ارسال جت‌های جنگنده به اوکراین شد

یک گام منطقی

این اولین بار از زمان آغاز تهاجم بزرگ روسیه به اوکراین است که لهستان، یک کشور ناتو، رسماً جت‌های جنگنده را به کشور مورد تهاجم تحویل می‌دهد. دولت لهستان بارها نشان داده است که می‌تواند خطری را که حمله روسیه به اوکراین برای اروپا ایجاد کرده، به درستی ارزیابی کند.

بیشتر بخوانید:چه کسی به اوکراین هواپیماهای جنگنده تحویل داده است؟

روبرتوس ولمر، تحلیلگر وب‌سایت “ان‌تی‌وی” در تفسیری در این باره می‌نویسد ارسال جت‌های جنگنده برای اوکراین شاید برای برخی دولت‌ها تابو به نظر برسد، اما یک گام منطقی است و بدان معنا نیست که غرب وارد جنگ خواهد شد، حتی اگر تبلیغات روسیه آن را اینگونه نشان دهد.

او به سخنان کریستف هوسگن، رئیس کنفرانس امنیتی مونیخ درباره درستی این گام اشاره می‌کند که گفته است: «اگر ما به اوکراین تسلیحات، اعم از کلاه ایمنی، تانک یا هواپیما بدهیم، طبق قوانین بین‌المللی از آنها حمایت کرده‌ایم. ناتو تنها با اعمال ممنوعیت پرواز یا استقرار نیروهای زمینی از خط قرمز عبور می‌کند.»

تنها برای دفاع

ولمر در ادامه نوشته است که ایده فروش تسلیحات به اوکراین تنها تا مرزی است که این کشور را قادر سازد از خود تا سرحد امکان دفاع کند. ملاحظات دیگر غرب که با وضوح کمتری درباره آن سخن گفته می‌شود، دادن انگیزه به روسیه برای پایان دادن به جنگ است. برای این قدم لازم نیست روسیه “شکست بخورد”، بلکه صرفا باید نیروهای خود را خارج کند. چیزی که نباید به پوتین داده شود، بهانه‌ای است برای تشدید جنگ مرگبار خود، و شاید حتی جنگی در ابعاد هسته‌ای.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

این یک اقدام متعادل‌کننده است که از نظر اوکراین رضایت‌بخش نیست. نگرانی اوکراین دفع متجاوزی است که چیزی جز نابودی کامل این کشور را در سر ندارد. واضح است که از نظر نظامی جت‌های جنگنده برای دستیابی به این هدف اهمیت ویژه دارند.

بیشتر بخوانید:اسرائیل مجوز صدور سیستم‌های ضدپهپادی به اوکراین را صادر کرد

این جت‌های جنگنده می‌توانند در دفاع ضد هوایی و همچنین برای حملات تهاجمی به نیروی نظامی اوکراین کمک کنند. برای هر دو هدف، آنها به طور قابل توجهی متحرک‌تر از پرتابگرهای موشکی متعدد یا سیستم‌های ضد هوایی زمینی هستند. بر اساس برآورد کارشناسان نظامی اوکراین، حتی موشک‌های مافوق صوت کینژال (Kinschal) نیز می‌توانند توسط هواپیماهای جنگنده (البته بیشتر توسط جت‌های غربی) رهگیری شوند.

در حالی که نهادهای مسئول در ایران سرنخی درباره مسمومیت‌ها ارائه نمی‌دهند، یک عضو مجلس به پنهان‌کاری‌ در این زمینه اذعان کرد و رد پای عوامل خارجی را منتفی دانست. جامعه جهانی خواهان تحقیق مستقل درباره مسمومیت‌‌ها است.یحیی ابراهیمی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس یازدهم در مصاحبه‌ای با سایت “رویداد ۲۴” گفته که مقامات مسئول در موضوع مسمومیت‌های زنجیره‌ای با مردم صادق نبودند و قضیه را مدت‌ها پنهان کردند.

او کتمان نکرده که تنها پس از سرایت مسمومیت‌ها از قم به شهرهای دیگر بود که مسئولان و مجلس به موضوع ورود کردند و افزوده است: «چند روز پیش، جلسه‌ای با حضور نیرو‌های امنیتی اطلاعات سپاه، نیروی انتظامی و وزیر کشور داشتیم. من به عنوان یک پزشک گفتم اول از همه صادقانه با مردم صحبت کنیم تا روند پیگیری‌ها و همراهی مردم با ما بهتر شود.»

این عضو مجمع نمایندگان استان لرستان می‌گوید ۲۶ استان و ۲۴۵ مدرسه و شش هزار دانش‌‌آموز درگیر موضوع شده‌اند. او با رد بحث “هیستری” تاکید می‌کند که موضوع به عامل شیمیایی با اثرات زودگذر ربط دارد: «موضوع مسمومیت دانش‌‌آموزان، به قصد کُشتن نیست، چون تا الان کسی فوت نکرده است و فقط به قصد رعب و وحشت و اضطراب در سطح جامعه است.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

فرضیه هیستری جمعی و عامل خارجی در رسانه‌های وابسته به سپاه پیوسته تکرار می‌شود و وزارت کشور و بهداشت نیز به آن دامن می‌زنند. معاون امنیتی وزارت کشور از یک سو مدعی شده که موضوع مسمومیت‌ها جنبه استرس و هیستری دارد و هم‌زمان انگشت اتهام را به سمت “طراحان اغتشاشات” نشانه گرفته است.

مقام‌های مسئول در جمهوری اسلامی و حامیان آنها، اعتراضات سراسری در ایران را ”اغتشاش و آشوب” و معترضان را ”اغتشاشگر و آشوب‌گر” می‌نامند.

رسانه‌های وابسته به حکومت نیز می‌کوشند برای کاهش حساسیت‌ها به جای مسمومیت از واژه بدحالی در گزارش‌ها استفاده کنند. سخنگوی قوه قضاییه چند روز قبل به این رویه رسمیت داد و خواهان آن شد که در بحث‌ها همین ترکیب به کار رود.

عضو کمیسیون بهداشت مجلس گفته است: «من در تمام جلسات شرکت داشته‌ام. این که مشخص شده باشد کار سازمان مجاهدین یا جای دیگری است صحت ندارد. تا الان نیروهای امنیتی رد پای عوامل خارجی را پیدا نکرده‌اند اما هیچ علت خاصی را هم کشف نکرده‌اند.»

ابراز نگرانی گزارشگران سازمان ملل

در این میان و به موازات قطعنامه پارلمان اروپا در محکومیت مسمومیت‌ها، هشت گزارشگر سازمان ملل در بیانیه‌‌ای این روند عمدی و تعلل حکومت جمهوری اسلامی در تحقیقات سریع و جلوگیری از حملات بیشتر را تقبیح کردند. در این بیانیه آمده است: «تناقض فاحشی بین بازداشت فوری معترضان و ناتوانی چند ماهه جمهوری اسلامی در شناسایی عوامل مسمومیت‌ها وجود دارد.»

در این بیانیه نسبت به سلامت جسمی و روانی دانش‌‌آموزان، ادعای وزیر کشور مبنی بر نقش داشتن عامل استرس در ۹۰درصد مسمومیت‌ها و پیگرد روزنامه‌نگاری که سرگرم تحقیق در این باره بوده، ابراز نگرانی عمیق شده است.

علی پورطباطبایی، خبرنگار ساکن قم و از گردانندگان پایگاه خبری “قم نیوز” به اتهام پیگیری اخبار مربوط به مسمومیت‌های زنجیره‌ای، ۱۵ اسفند دستگیر شد.

قانو‌ن‌گذاران اروپایی از شورای حقوق بشر سازمان ملل خواسته‌اند تحقیقات مستقلی در باره مسمومیت‌ دختران دانش‌‌آموز در ایران انجام دهد.

در قطعنامه‌ پارلمان اروپا “تلاش فجیع برای خاموش کردن زنان و دختران ایرانی” به شدت تقبیح شده است.

این مصوبه از اعضای اتحادیه خواسته که شرایط صدور ویزا، بورس تحصیلی و اعطای پناهندگی به کسانی که مجبورند ایران را ترک کنند، خصوصا زنان و دختران، آسان‌تر شود.

دلایل پیدا و پنهان پرده‌پوشی‌ها

ناتوانی در یافتن سرنخ‌ها، در حالی که همه مدارس دوربین نظارتی دارند و هر معترضی در کوتاه‌ترین زمان شناسایی و دستگیر می‌شود، فرضیه دست داشتن نیروهای خودی در موضوع مسمومیت‌های زنجیره‌ای در ایران را تقویت می‌کند.

شماری از تحلیلگران، فرسایش جدی در درون نظام را دخیل می‌دانند. حاتم قادری، استاد پیشین علوم سیاسی از جمله گفته که این “تروریسم حکومتی” شاید نوعی شورش ناگفته علیه خامنه‌ای و یاران نزدیکش در داخل حاکمیت باشد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

این که رهبر جمهوری اسلامی در موضع‌گیری خود به خلاف معمول به “دشمن” اشاره نکرد و هرگونه مماشات با عوامل را نیز مردود دانست، به این فرضیه دامن می‌زند.

خامنه‌ای چهار ماه پس از شروع مسمومیت‌ها در اظهارنظری دیرهنگام گفت: «اگر چنانچه کسانی محکوم شدند، عفوی هم در مورد اینها وجود نخواهد داشت؛ این را همه بدانند».

چندی قبل، محمد تقی فاضل میبدی، مدرس حوزه و دانشگاه به شبکه شرق گفته بود که مسمومیت‌ها در مدارس دخترانه از قم و اصفهان هدایت می‌شوند. او گروه موسوم به “هزاره‌گرا” را مسئول امر دانسته و گفته است: «این گروه‌ و تفکر معتقد است که دختران نباید درس بخوانند یا نهایتا باید تا سوم دبستان درس بخوانند. این جریان یک جریان مذهبی و ضد مدرنیته است.»

فاضل میبدی سپس حرف خود را پس گرفت و عنوان کرد که نظری غیررسمی داده که قرار نبود منتشر شود.

سوئیسی‌ها به بی‌طرفی در درگیری‌های جهانی شهرت دارند؛ اما در سایه تهاجم روسیه به اوکراین، فضای سوئیس نیز تغییر کرده است. نتیجه یک نظرسنجی نشان می‌دهد برای اولین بار بخش بزرگی از سوئیسی‌ها طرفدار نزدیکی به ناتو هستند.وزارت دفاع سوئیس روز پنجشنبه ۱۶ مارس (۲۵ اسفند) نتیجه تحقیقاتی را منتشر کرد که به درخواست این وزاتخانه انجام شده و نشان می‌دهد برای اولین بار بیش از نیمی از جمعیت سوئیس از نزدیک شدن کشور خود به ناتو حمایت می‌کنند.

بر اساس این نظرسنجی که در ژانویه امسال صورت گرفته، ۵۵ درصد با استراتژی نزدیک شدن کشور خود به ناتو موافق هستند که این رقم، ۱۰ درصد بیشتر از یک سال قبل است. ۵۳ درصد نیز بر این عقیده‌اند که بی‌طرفی این امکان را می‌دهد که دفاع نظامی سوئیس همراه با ناتو برنامه‌ریزی شود.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

با این حال دو سوم از افرادی که مورد پرسش قرار گرفته‌اند، همچنان با پیوستن به ناتو مخالف‌اند. به گفته مدیر این مطالعه، “عضویت در یک اتحاد دفاعی اروپایی” در حال حاضر “به طور قابل توجهی بیشتر مورد پذیرش است”.

بیشتر بخوانید:مردم سوئیس به ممنوعیت پوشیه و روبنده رای دادند

پیوستن به اتحادیه اروپا؟

دیدگاه بخشی از جامعه سوئیس نسبت به اتحادیه اروپا نیز اندکی تغییر کرده است. حدود ۸۳ درصد از پرسش‌شوندگان هنوز مخالف عضویت در اتحادیه اروپا هستند. با این حال، نسبت کسانی که بدون پیشداوری نسبت به اتحادیه اروپا موافق پیوستن به آن هستند، طی دو سال گذشته از ۱۳ به ۱۸ درصد افزایش یافته است.

بیشتر بخوانید:فنلاند خواستار پیوستن سریع به ناتو شد

بر اساس این نظرسنجی، میزان بی‌طرفی سوئیسی‌ها همچنان بسیار بالاست (۹۱ درصد)، اما این وضع، به خصوص در ارتباط با جنگ اوکراین در حال تغییر است و نسبت کسانی که معتقدند بی‌طرفی سوپاپ اطمینانی برای عدم لغزش سوئیس در بحران‌های بین‌المللی است، کاهش یافته است؛ به‌طوری که در سال ۲۰۲۱ این رقم ۷۱ درصد بود و حالا تنها ۵۵ درصد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

هم‌چنین شمار کسانی که بر این باورند که روابط نزدیک سیاسی و اقتصادی با سایر کشورها بی‌طرفی را “غیر ممکن” می‌کند افزایش یافته است.

آمریکا، آلمان، فرانسه و بریتانیا در بیانیه مشترکی به مناسبت دوازدهمین سالگرد قیام سوریه، رژیم اسد را مسئول “جنایاتی” دانستند که تا امروز علیه مردم سوریه ادامه دارد. آنها خواستار پاسخگو کردن همه عاملان این جنایات شدند.با فرا رسیدن دوازدهمین سالگرد شروع اعتراضات در سوریه علیه رژیم اسد، چهار کشور غربی شامل آمریکا، آلمان، فرانسه و بریتانیا روز پنجشنبه ۲۵ اسفند (۱۶مارس) در بیانیه مشترکی به این مناسبت نوشتند: «امروز آغاز سیزدهمین سال از قیام مسالمت‌آمیز مردم سوریه برای آزادی و کرامت خود است که از رژیم اسد می‌خواهند به حقوق مسلم آنها احترام بگذارد و نقض حقوق بشر را متوقف کند.»

این چهار کشور خواستار همکاری جامعه جهانی شدند تا “حکومت اسد و تمامی عاملان و مسببان نقض‌ حقوق بشر و جنایاتی که در این سال‌ها رخ داده است” مورد بازخواست قرار گیرند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

در این بیانیه به کشتار “تقریبا۲۵۰ هزار غیرنظامی سوری” اشاره شده که “اکثریت قریب به اتفاق آن‌ها توسط رژیم اسد” کشته شده‌اند. این چهار کشور از حکومت سوریه به عنوان رژیمی یاد کرده‌اند که به “خواسته‌های مردمش با جنایاتی که امروز نیز ادامه دارد”، پاسخ می‌دهد.

”محیطی مساعد برای تروریسم و قاچاق مواد مخدر”

چهار کشور غربی گفته‌اند درگیری‌های جاری در سوریه “محیطی مساعد برای سوء‌استفاده تروریست‌ها و قاچاقچیان مواد مخدر ایجاد کرده” که تهدیدی مضاعف برای ثبات منطقه است.

در این بیانیه به زلزله شدید در مرز ترکیه و سوریه اشاره و گفته شده است که سالگرد آغاز قیام در سوریه پس از زمین لرزه ویرانگری فرارسیده که جان نزدیک به ۱۰ هزار سوری را در درون و آن سوی مرز در ترکیه، یعنی منطقه‌ای گرفته است که بسیاری از مخالفان رژیم اسد به آنجا پناه برده‌اند.

این کشورها از همه طرف‌های درگیر در جنگ داخلی سوریه خواسته‌اند “تعهدات خود را تحت توافق‌های آتش‌بس رعایت کنند، در جهت آرامش پایدار تلاش کنند، اجازه دسترسی بدون مانع به کمک‌های بشردوستانه و ارسال بدون مانع کمک‌های بشردوستانه را از همه مسیرها، از جمله ادامه مجوز به مکانیسم فرامرزی توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد، و رفع نیاز روزافزون به کمک پس از بیش از یک دهه جنگ و سوء استفاده” فراهم کنند.

بیشتر بخوانید:آیا رژیم اسد تنها برنده زلزله در ترکیه و سوریه است؟

”جامعه بین‌المللی باید برای بازخواست درباره جنایت‌ها همکاری کند”

بیانیه تاکید کرده است که این چهار کشور “همچنان در کنار مردم سوریه” ایستاده‌اند و با جدیت “از تلاش‌ها برای رسیدن به یک راه حل سیاسی پایدار، مطابق با قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل متحد” حمایت می‌کنند.

آنها گفته‌اند: «ما متعهد به حمایت از جامعه مدنی سوریه و پایان دادن به نقض حقوق بشر و تجاوزاتی هستیم که مردم سوریه -از رژیم اسد و دیگران- مدتها قبل از وقوع زلزله متحمل شده‌اند. جامعه بین‌المللی باید با هم همکاری کند تا رژیم اسد و همه عاملان سوء استفاده، نقض و جنایات را بازخواست کند.»

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

بیانیه از تلاش‌های مستمر برای تحقیق و پیگرد جنایاتی که در سوریه رخ داده استقبال کرده و از همه طرف‌ها خواسته‌ است که “سرنوشت و محل نگهداری بیش از ۱۵۵ هزار نفر را که تا به امروز به ناحق در سوریه بازداشت یا مفقود شده‌اند” روشن و بازداشت‌شدگان را آزاد کنند.

”روابط با سوریه را عادی نمی‌کنیم”

چهار کشور غربی در بیانیه مشترک خود تصریح کرده‌اند: «ما در حال عادی‌سازی روابط با رژیم اسد نیستیم، و بودجه بازسازی آسیب‌های وارد شده توسط رژیم (اسد) در جریان درگیری‌ها را تامین و تحریم‌ها را لغو نمی‌کنیم.»

آنها پیش شرط عادی شدن مناسبات با سوریه را “پیشرفتی واقعی و پایدار به سوی راه حل سیاسی و ِصلحی پایدار” دانسته‌اند که “مردم سوریه به آن نیاز دارند و سزاوار آن هستند.”

۱۲ سال پیش اعتراضات مسالمت‌آمیز مردم سوریه در شهر درعا در شرق سوریه آغاز شد. این اعتراضات به سرعت به تمام سوریه گسترش پیدا کرد. رژیم اسد به کمک حکومت ایران و روسیه قیام مردم را به فجیع‌ترین شکل سرکوب کرد. جنگ داخلی سوریه صدها هزار کشته و میلیو‌ن‌ها آواره برجای گذاشته است.

بورل در تماس تلفنی با امیرعبداللهیان از حکومت ایران خواست رفتارش را تغییر دهد، به حقوق بشر احترام بگذارد و حمایت نظامی از روسیه را متوقف کند. امیرعبداللیهان از “نحوه نادرست انعکاس اخبار” و محتوای توییت او انتقاد کرد.جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا پس از یک گفت‌وگوی تلفنی با حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی در عصر پنجشنبه ۲۵ اسفند در توییتی نوشت در تماس با او خواست که “ایران رفتار خود را تغییر دهد، به حقوق بشر احترام بگذارد، به بازداشت شهروندان اتحادیه اروپا پایان دهد و حمایت نظامی خود را از روسیه متوقف و با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری جدی کند.”

او در این توییت بر ضرورت “اجرای سریع توافق حاصل‌شده” تاکید کرد.

این توییت با واکنش وزیر خارجه جمهوری اسلامی روبرو شد. خبرگزاری فارس روز پنجشنبه ۲۵ اسفند نوشت که امیرعبداللهیان “از بورل به خاطر نحوه نادرست انعکاس اخبار و محتوای توئیتش انتقاد کرد.”

این خبرگزاری همچنین گزارش داد که در این گفت‌وگو ”درباره مذاکرات برای رفع تحریم‌ها، وضعیت اوکراین و همکاری آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و جمهوری اسلامی ایران بحث و تبادل نظر شد.”

بیشتر بخوانید:گروسی: تیم فنی آژانس اتمی در روزهای آینده به تهران می‌رود

به اینستاگرام دویچه وله فارسی بپیوندید

فارس به نقل از امیرعبداللهیان نوشت که ارسال تسلیحات از سوی حکومت ایران به روسیه، از جمله پهپادهایی که در جنگ علیه اوکراین به کار گرفته می‌شود، “اتهامی بی‌اساس” است.

امیرعبداللهیان در مورد همکاری با آژانس نیز گفت که “روابط ایران و ‌آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مسیر درست خود قرار دارد”.

بیشتر بخوانید:آمریکا و اسرائیل به “همسویی بیشتری درباره ایران رسیده‌اند”

فارس نوشت که امیرعبداللهیان قرار است به مسکو سفر کند.

کمیسیون تحقیق سازمان ملل درباره جنگ اوکراین اتهام‌های سنگینی علیه روسیه، از جمله ارتکاب قتل و شکنجه مطرح کرده است. به گزارش این کمیسیون نیروهای روسی پس از تجاوز به خاک اوکراین جنایات جنگی متعددی مرتکب شده‌اند.کمیسیونی که با حمایت سازمان ملل متحد به تحقیق درباره جنگ اوکراین پرداخته روز پنج‌شنبه، ۱۶ ماه مارس گزارش خود را در مقر این سازمان در ژنو منتشر کرد.

به گزارش خبرگزاری آلمان، اریک موزه، رئیس این کمیسیون و همکارانش در این گزارش فهرستی از اقدامات نظامیان روسی در اوکراین ارائه کرده‌اند که شامل مواردی نظیر حمله به غیرنظامیان و زیرساخت‌های غیرنظامی، قتل عمد و بازداشت غیرقانونی می‌شود.

حمله تجاوزکارانه نظامیان روسی به خاک اوکراین ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ به فرمان ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه آغاز شد و همچنان با شدت ادامه دارد.

قتل، شکنجه، تجاوز و خشونت جنسی

در گزارش کمیسیون سازمان ملل سربازان روسی همچنین به تجاوز و انواع دیگر اعمال خشونت جنسی علیه شهروندان اوکراین متهم شده‌اند که پیش از این نیز گزارش‌های فراوانی درباره آن منتشر شده است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

نظامیان روسی بارها نیز به کوچاندن اجباری شهروندان اوکراینی و ربودن کودکان متهم شده‌اند که گزارش سازمان ملل آن را تائید می‌کند.

دولت اوکراین می‌گوید تا ماه فوریه سال جاری دست‌کم ۱۶ هزار کودک از اوکراین به روسیه یا مناطق تحت کنترل آن منتقل شده‌اند.

کمیسیون تحقیق که اعضای آن توسط شورای حقوق بشر سازمان ملل انتخاب شده‌اند می‌گوید قادر به تائید آمار کودکان اوکراینی ربوده شده نیست اما شواهدی وجود دارد که روسیه آنها را در اختیار مراکز نگهداری کودکان یا خانواده‌ها قرار داده و به آنها تابعیت روسی اعطا کرده است.

پوتین فرمانی امضاء کرده که به موجب آن اعطای شهروندی روسیه به کودکان تسهیل شده است. یکی از مواردی که گزارشگران سازمان ملل مستند کرده‌اند انتقال اجباری ۱۶۴ کودک و نوجوان بین چهار تا ۱۸ سال از مناطق دونتسک، خرسون و خارکیف است.

کمیسیون شورای حقوق بشر سازمان ملل توصیه می‌کند تمام مواردارتکاب جنایت جنگیمستند شود تا عاملان آن پاسخگوی اقدامات خود شوند.

به این منظور فهرستی از افراد مظنون به ارتکاب جنایت جنگی تنظیم شده که در اختیار کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل قرار می‌گیرد. قربانیان حق دارند از حقیقت آگاه شوند و درخواست دریافت غرامت کنند.

کمیسیون سازمان ملل بر این باور است که حمله‌های روسیه به تاسیسات تامین انرژی اوکراین که از پائیز آغاز شد می‌تواند به عنوان جنایت علیه بشریت ارزیابی شود.

جمهوری اسلامی متهم به مشارکت در نسل کشی در اوکراین

روسیه در حمله به زیر ساخت‌های غیرنظامی اوکراین از پهپادهای انتحاری ساخت جمهوری اسلامی به خصوص پهپادهای شاهد۱۳۶ استفاده می‌کند.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین در سفری به آمریکا حمایت تسلیحاتی جمهوری اسلامی از روسیه را کمک یک حکومت تروریستی به تروریستی دیگر خواند و ایران را بهمشارکت در نسل‌کشی در کشورش متهم کرد.

حمله به تاسیسات غیرنظامی اوکراین بارها بهقطع برق و گاز میلیون‌ها شهروند اوکراین، به خصوص در سرمای شدید پائیز و زمستان منجر شده است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

در گزارش کمیسیون یاد شده آمده است که روسیه بارها مناطق مسکونی اوکراین را با مهمات انفجاری هدف قرار داده و به خسارت و رنجی که متوجه شهروندان غیرنظامی شده بی‌توجهی کرده است.

تیم تحقیق سازمان ملل مواردی از ارتکاب جنایت جنگی توسط نیروهای اوکراینی را نیز ثبت کرده و می‌گویند دست‌کم در دو مورد شواهدی دال بر شکنجه و قتل سربازان روسی وجود دارد.

این تیم گفته برای گزارش خود از ۶۵ شهر، شهرک و روستا بازدید کرده و به بررسی گورها، بازداشتگاه‌ه، مناطق تخریب شده و باقیمانده تجهیزات جنگی پرداخته است.

محققان شورای حقوق بشر سازمان ملل برای تنظیم گزارش خود با حدود ۶۰۰ نفر گفت‌وگو کرده و اسناد، عکس‌ها، تصاویر ماهواره‌ای و فیلم‌های ویئویی بسیاری را بررسی کرده‌اند.

شماری از خانواده‌ها و دوستان قربانیان اعتراضات در آخرین پنجشنبه سال بر سر مزار عزیزان‌شان حاضر شدند. بر اساس آمار سازمان حقوق بشر ایران شمار اعدام‌شدگان در سال جاری ۱۴۰۱ به ۱۳۸ تن رسیدسازمان حقوق بشر ایران بر اساس گزارشی که ۲۵ اسفند ۱۴۰۱ منتشر کرده، می‌گوید، از آغاز سال جاری میلادی (۱۱ دی ۱۴۰۱) بدین سو، یعنی .

گفته می‌شود ۸۸ تن از ایشان با اتهامات مربوط به “مواد مخدر” به اعدام محکوم شده بودند.

این گزارش می‌افزاید، تنها در ۱۵ روز گذشته، یعنی از یکم تا پانزدهم مارس ۲۰۲۳، تعداد ۲۹ زندانی (به‌طور متوسط روزی دو نفر) در زندان‌های ایران اعدام شده‌اند.

سازمان حقوق بشر ایران در مورد آمار بالای اعدام در ایران، به ویژه افزایش شدید اعدام‌های مربوط به جرائم “مواد مخدر” هشدار داده است.

بیشتر بخوانید: در طول ۷۵ روز، ۱۳۸ نفر در ایران اعدام شده‌اند

محمود امیری‌مقدم، مدیر این سازمان، در حاشیه شصت و ششمین اجلاس کمیسیون مواد مخدر سازمان ملل که روز ۲۵ اسفند در وین برگزار شد، گفته است: «افزایش شدید اعدام‌های مرتبط با مواد مخدر از سال گذشته نشان می‌دهد که اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر تاثیر پایداری در آمار اعدام‌های مواد مخدر نداشته است. در جمهوری اسلامی نه تغییر در قانون، بلکه تنها فشار بین‌المللی و هزینه بالای سیاسی است که می‌تواند از اعدام بی‌رویه شهروندان تحت نام جرایم مواد مخدر پیشگیری کند.»

امیرمقدم می‌افزاید، متاسفانه با وجود افزایش ۱۰ برابری اعدام‌های مواد مخدر در مدت ۲ سال، دفتر جرایم و مواد مخدر سازمان ملل و کشورهایی که هزینه ‌پروژه‌های همکاری با ایران را تامین می‌کنند، هیچ واکنشی نشان نداده‌اند. «این سکوت توسط جمهوری اسلامی به مثابه چراغ سبزی برای ادامه اعدام‌ها تلقی می‌شود.»

بیشتر بخوانید: شیرین عبادی در پارلمان اروپا: ایران مانند یک کوه آتشفشان است

شمار اعدام‌های سال جاری حاکی از رشد شدید آن نسبت به سال‌های گذشته است. در بازه زمانی مشابه (اول ژانویه تا ۱۵ مارس) سال ۲۰۲۰ تعداد ۶۷ زندانی، در سال ۲۰۲۱ تعداد ۷۲ زندانی و در سال ۲۰۲۲ تعداد ۹۴ زندانی اعدام شده بودند. این آمار اکنون به ۱۳۸ مورد اعدام در همین مدت رسیده است.

همین افزایش در مورد اعدام محکومان متهم به قاچاق “مواد مخدر” نیز مشاهده می‌شود.

تماس سپیده قلیان از اوین

سپیده قلیان شامگاه پنجشنبه ۲۵ اسفند در تماس کوتاهی به خانواده‌اش خبر داده که به بند ۲۰۹ زندان اوین منتقل شده است. این خبر را شاهد علوی، روزنامه‌نگار در توییتر منتشر کرده است.

در این تماس کوتاه، به سپیده اجازه داده نشده درباره وضعیت خودش، نحوه رفتار ماموران و اتهامی که به او زده‌اند و بهانه بازداشت مجددش چیزی بگوید.

آخرین وداع در سال ۱۴۰۱ با قربانیان اعتراضات

در شمشمین ماه از کشته‌شدن مهسا امنینی در مقر گشت ارشاد در تهران، مردم سقز روز پنجشنبه ۲۵ اسفند ۱۴۰۱ در آرامستان آیچی بر مزار جانباختگان “انقلاب ژینا” با سر دادن شعار “کوردستان، کوردستان، گورستان فاشیستان” تجمع کردند. مرگ مهسا جرقه اعتراضاتی را زد که به جنبش “زن، زندگی، آزادی” معروف شده و به رغم سرکوب‌های گسترده شعله‌های آن خاموش نشده است.

همچنین در آخرین پنج‌شنبه سال جمعی از اعضای خانواده و دوستان آیلار حقی بر مزار او در تبریز تجمع کردند. کشته‌شدن آیلار حقی، دانشجوی پزشکی اهل ملکان، در پی اعتراضات ۲۵ آبان در تبریز موجی از خشم در بین اهالی آذربایجان و کل ایران برانگیخت.

والدین هومن عبداللهی، جوان معترض کشته شده در اعتراضات سنندج، با حضور بر مزار فرزندشان سخنرانی کردند. آنها در مراسمی با حضور بستگان و نزدیکان، فرزندشان را “شهید کردستان” نامیدند وابراز امیدواری کردند “انقلابی” که پسرشان در راه آن کشته شده “زنده و پویا” است.

روز پنجشنبه همچنین تعدادی از مادران دادخواه با یکدیگر دیدار کردند. لیلا مهدوی، مادر سیاوش محمودی از کشته شدگان اعتراضات اخیر عکسی از این دیدار را منتشر کرده است.

او در متنی در زیر عکس از جمله نوشته است: ممنون از شما مادران دادخواه. خانوم ضرابی عزیز که فرزندان عزیز خود عروس ونوه عزیزشان را که با پرواز اوکراین آسمانی شدن مادر سعید زینالی که حتی پیکر نازنین فرزندش را به او تحویل ندادند و دیگر مادران عزیز که دادخواه خون عزیزان هستند، مادر خودم که برادرش در جنگ تحمیلی به شهادت رسیده، ما همه یک خانواده بزرگ هستیم. بترسید از این اتحاد. شما نفس‌های آخرتون می‌کشید. ..

منظر ضرابی که فرزندان و عروس و نوه‌اش در سقوط پرواز اوکراینی کشته شدند و پژمان قلی پور از کشته‌شدگان اعتراضات آبان ۹۸ از جمله کسانی هستند که در عکس دیده می‌شوند

کاملیا سجادیان مادر محمد حسن ترکمان، جوان معترض کشته شده توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی در اینستاگرامش نامه‌ای خطاب به مراجع دینی نوشته است.

او در این نامه سکوت مراجع در قبال سرکوب مادران داغدار را زیر سوال برده و نوشته است: «من به عنوان یک زن مسلمان و مذهبی اعلام می‌کنم این اسلام دروغین شما را قبول ندارم. من دربرابرتان می‌ایستم و با همان اعتقادات توی دهن بی‌شرف‌ترین‌هایی که در قالب دین و مذهب جنایت می‌کنند می‌زنم.»

او تاکید کرده که از خون فرزندش نمی‌گذرد و نوشته است: «به عنوان یک زن قدرتمند سینه به سینه، رخ به رخ مقابل چهره‌های کریه‌تان قرار می‌گیرم، اجازه نخواهم داد به کثافت‌کاری‌هایتان سرپوش بگذارید.» محمد حسن ترکمان ۲۶ ساله در اعتراضات بابل با شلیک مستقیم نیروهای امنیتی کشته شد.