بورگه برنده، رئیس مجمع جهانی اقتصاد دیروز شنبه ۲۷ آوریل (۸ اردیبهشت) در رابطه با جنگ غزه گفت که “نوعی شتاب جدید در گفت‌وگوها در مورد گروگان‌ها وجود دارد (…) و همچنین راهی برای خروج از بن‌بستی که در نوار غزه در آن قرار گرفته‌ایم دیده می‌شود”.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

وضعیت انسانی حاکم بر نوار غزه پس از بیش از شش ماه جنگ میان اسرائیل و حماس اسلام‌گرا و نیز ابعاد منطقه‌ای آن مانند نقش جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی آن در دستور کار قرار دارند.

پس از نشست ویژه شش‌جانبه عربی در ارتباط با غزه، اجلاس دو روزه مجمع جهانی اقتصاد روز دوشنبه رسما در ریاض آغاز خواهد شد.

هشدار عربستان نسبت به پیامدهای اقتصادی جنگ غزه

در آغاز نشست ویژه مجمع جهانی اقتصاد در ریاض، کشور میزبان عربستان نسبت به پیامدهای منفی جنگ غزه برای اقتصاد جهانی هشدار داد و خواستار ثبات در منطقه شد.

محمد الجدان، وزیر دارایی عربستان سعودی در یکی از اولین میزگردها گفت که جنگ میان حماس و اسرائیل و نیز درگیری‌ها در اوکراین و دیگر مناطق، “تأثیر شدیدی بر فضای اقتصادی داشته است”.

بیشتر بخوانید: قطر روابط خود با حماس را بازنگری می‌کند

الجدان با تأکید بر ضرورت تنش‌زدایی گفت: «فکر می‌کنم کشورها، رهبران دولت‌ها و مردم باید با خونسردی خود تأثیرگذار باشند. منطقه به ثبات نیاز دارد.»

عباس: وضعیت غزه بدتر از “جنگ جهانی دوم در آلمان است”

محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی در کرانه غربی، ویرانی در نوار غزه را بی‌سابقه توصیف کرد. عباس در مراسم گشایش مجمع جهانی اقتصاد گفت: «آنچه در غزه اتفاق می‌افتد، هرگز پیش از این، حتی در جنگ جهانی دوم در آلمان رخ نداده است.» او به جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اشاره کرد که چند روز پیش در پارلمان اتحادیه اروپا اظهارات مشابهی را مطرح کرده بود. عباس گفت که سه چهارم نوار غزه ویران شده است.

عباس: آمریکا مانع از حمله به رفح شود

رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی از دولت آمریکا خواست از حمله زمینی اسرائیل به رفح در نوار غزه جلوگیری کند. عباس در نشست ویژه مجمع جهانی اقتصاد در ریاض گفت: «ما ایالات متحده را فرامی‌خوانیم از اسرائیل بخواهد که از عملیات در رفح صرف‌نظر کند، زیرا آمریکا تنها کشوری است که می‌تواند اسرائیل را از ارتکاب به این جنایت باز دارد.» به گفته عباس، اقدام نظامی اسرائیل در شهر رفح “بزرگترین فاجعه در تاریخ مردم فلسطین” خواهد بود.

مذاکرات آتش‌بس در ریاض

رئیس مجمع جهانی اقتصاد، حضور وزیران خارجه‌ای که می‌خواهند بار دیگر در مورد جنگ غزه در ریاض مذاکره کنند را یک “گروه خوب” توصیف کرد. اما آیا این نشست باعث توقف موقت حملات اسرائیل خواهد شد؟

بیشتر بخوانید: مجموعه مطالب درباره جنگ در خاورمیانه

به گفته رئیس مجمع جهانی اقتصاد (WEF)، ظاهراً در مذاکرات برای آزادی تعداد بیشتری از گروگان‌ها از نوار غزه و آتش‌بس احتمالی، تحرکاتی ایجاد شده است. قرار است روزهای یکشنبه و دوشنبه به موازات نشست مجمع، گفت‌وگوهایی با شرکت وزیران خارجه آمریکا، بریتانیا، آلمان و شماری از کشورهای عربی و رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی صورت گیرد.

بورگه برنده به خبرنگاران گفت، فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی “گروه خوبی” را تشکیل داده است. “بازیگران کلیدی” در ریاض ملاقات خواهند کرد، از جمله آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، که در مسیر بازگشت از چین و پیش از بازدید مجدد از اسرائیل، راهی ریاض خواهد شد.

بیشتر بخوانید: تردید در وزارت خارجه آمریکا درباره عملکرد اسرائیل در غزه

انتظار می‌رود محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست وزیر قطر نیز که کشورش به همراه مصر و آمریکا میانجیگری میان حماس و اسرائیل را بر عهده دارند، در این گفت‌وگوها حضور یابد. برنده گفت که اسرائیل شرکت نخواهد کرد.

مجمع باز در ریاض

روزهای یکشنبه و دوشنبه در ریاض مجمع باز (اوپن فوروم) کنفرانس اقتصادی در زمینه‌های محیط زیست، بهداشت و امور مالی برگزار خواهد شد. علاوه بر بحث‌های سیاسی که به موازات مجمع برگزار می‌شود، بسیاری از مسائل مربوط به غزه نیز باید مورد بحث قرار گیرند. این شامل بازسازی نوار ساحلی غزه است که تا حد زیادی ویران شده و “میلیاردها” هزینه خواهد داشت. علاوه بر این، آزادی کشتیرانی در دریای سرخ که همچنان به دلیل حملات حوثی‌های یمن مختل شده است.

بیشتر بخوانید: یک نفتکش در حمله موشکی حوثی‌های یمن آسیب دید

مذاکرات درباره جنگ که آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان نیز در آن شرکت خواهد کرد، برای فردا دوشنبه ۲۹ آوریل برنامه‌ریزی شده است. پیش از این دیروز شنبه، وزیران خارجه کشورهای عرب خواستار دستیابی به یک “موضع واحد عربی” شدند و همچنین با نماینده تشکیلات خودگردان فلسطینی مشورت کردند. اما گفته شد که او در نشست وزیران با حضور کشورهای غربی شرکت نخواهد کرد. به گفته محافل فرودگاه قاهره، سامح شکری، وزیر خارجه مصر دیروز شنبه راهی ریاض شده است.

بلینکن عازم عربستان شد

پایگاه خبری اکسیوس به نقل از مقامات آمریکایی گزارش داد که بلینکن امروز یکشنبه ۲۸ آوریل وارد عربستان سعودی می‌شود و انتظار می‌رود با محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور دیدار کند.

آمریکا پیش از این مذاکراتی را با عربستان سعودی درباره عادی‌سازی احتمالی روابط این کشور با اسرائیل صورت داده بود که با آغاز حملات اسرائیل به حالت تعلیق درآمد. با این حال، ولیعهد عربستان همچنان “علاقه زیاد” کشورش به ادامه روند عادی‌سازی روابط با اسرائیل را ابراز کرده است. بر اساس گزارش‌ها، پادشاهی سعودی در ازای این گام، خواستار تضمین‌های امنیتی از سوی آمریکا و کمک به راه‌اندازی یک برنامه هسته‌ای غیرنظامی شده است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

در رابطه با جنگ غزه و ادامه مذاکرات، سازمان حماس می‌گوید پیشنهاد جدیدی از سوی اسرائیل برای آتش‌بس در جنگ غزه و آزادی گروگان‌ها دریافت کرده است. خلیل الحجائر، یکی از مقامات ارشد حماس در پیامی که دیروز شنبه ۲۷ آوریل در تلگرام به اشتراک گذاشته شد، نوشت: «حماس این پیشنهاد را بررسی خواهد کرد و به آن پاسخ خواهد داد.»

بیشتر بخوانید: آخرین فرصت برای آزادی گروگان‌های اسرائیلی قبل از حمله به رفح

اسرائیل در مذاکرات غیرمستقیم بر سر آتش‌بس و آزادی گروگان‌ها، حماس را تحت فشار زمانی فزاینده قرار داده و بر اساس گزارش رسانه‌ها، با حمله زمینی به شهر رفح تهدید کرده است.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

بیش از ۱۲۰۰ نفر از سربازان ارتش و نیروهای امدادگر در بزرگترین عملیات جستجوی تاریخ آلمان برای یافتن آریان دخیل هستند. سخنگوی پلیس صبح روز یکشنبه ۲۸ آوریل (۹ اردیبهشت) اعلام کرد که جستجو با تشکیل یک زنجیره انسانی بزرگ و هماهنگ ۸۰۰ نفره برای روز یکشنبه برنامه‌ریزی شده است.

بیشتر بخوانید: بازداشت فرد حمله‌کننده به مادر کودک اوتیست

علاوه بر آن ۱۰ پهپاد نیز به جستجوگران کمک خواهد کرد. در طول شب نیز تیم‌های جستجو از ایجاد سر و صدا اجتناب کردند به این امید که این کودک شش ساله خود را نشان دهد.

آریان که به گفته پلیس اوتیستیک است از عصر دوشنبه ۲۲ آوریل منزل پدر و مادر خود را ترک کرده و ناپدید شده است.

از آن زمان به بعد صدها نیروی امدادی در حال جستجو در زادگاه این کودک شش ساله و اطراف آن هستند. آریان اهل برمرفورده-الم در ایالت نیدارزاکس است که بین برمرهافن و هامبورگ واقع شده است.

طبق گزارش رسانه‌های آلمان یک دوربین مداربسته او را که به طرف جنگلی می‌دوید نیز ثبت کرده است.

گم شدن آریان برای نیروهای امدادی چالشی بزرگ به حساب می‌آید و آنها را مجبور کرده است راه‌های متفاوتی برای یافتن این کودک جستجو کنند.

بیشتر بخوانید: ناشناخته‌های اختلال اوتیسم؛ آبی رنگ آرامش

متخصصین می‌گویند افراد اوتیستیک دنیا را متفاوت‌تر از بقیه می‌بینند، می‌شنوند و حس می‌کنند. جهان ‌آنها با دیگران فرق دارد. آنها حالتی از بی‌قراری دارند و به محیط اطراف بی‌توجهند.

حواس پنجگانه اوتیست‌ها بسیار حساس‌تر از سایرین است. مثلا صدای ضعیف جارو یا هم‌زن برقی که برای دیگران یک صدای پس زمینه است، می‌تواند برای یک مبتلا به اوتیسم، ده برابر قوی‌تر از صدای فردی باشد که دارد با او گفت‌وگو می‌کند.

جستجوگران با استفاده از استراتژی به اصطلاح “ترقند بی‌صدایی و سکوت” به جستجوی آریان پرداختند. به گفته پلیس، این موضوع با یک متخصص اوتیسم در میان گذاشته شده است. قبل از آن نیز با پخش موسیقی محبوب آریان و آتش‌بازی تلاش شده است توجه او را جلب کرده و پیدایش کنند.

حدود ۳۰ سرباز ارتش آلمان نیز شامگاه شنبه ۲۷ آوریل یک مرتع در این منطقه را در گروه‌های کوچک با دستگاه‌های دید در شب جستجو کردند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

سخنگوی پلیس اما گفته تاکتیک‌های آنها برای جستجو تغییر کرده زیرا این روش‌ها موفقیت آمیز نبودند.

سخنگوی پلیس تاکید کرده است که هیچ مدرکی دال بر جنایی بودن ناپدید شدن آریان وجود ندارد. او همچنین حمله احتمالی گرگ‌ها را هم رد کرده است.

ولفگانگ آلبرشت که درباره گرگ‌ها تحقیق‌می‌کند می‌گوید خطر حمله گرگ‌ها فقط در موارد خاص آن‌هم زمانی که یک گرگ احساس خطر می‌کند امکان‌پذیر است.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

آسترید پرانگه د اولیویرا، عضو هیأت تحریه بخش آلمانی دویچه‌وله چندین ادعا در مورد اعمال تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران را مورد راستی‌آزمایی (فکت چک) قرار داده است.

تحریم تسلیحاتی سازمان ملل و آمریکا

ادعا: مورگان اورتاگوس، مفسر تلویزیون آمریکایی در توییتر نوشت: «بایدن با انقضای تحریم‌های سازمان ملل علیه پهپادها و موشک‌های بالستیک ایران موافقت کرده است.» اورتاگوس از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ بود.

راستی‌آزمایی دویچه وله: این ادعا نادرست است.

تحریم تسلیحاتی سازمان ملل متحد علیه ایران در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ به پایان رسید. این قبل از آغاز دوره ریاست جمهوری جو بایدن در ۲۰ ژانویه ۲۰۲۱ بود.

این تحریم دقیقا پنج سال پس از تصویب توافقنامه بین‌المللی برنامه هسته ای ایران موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پایان یافت.

به عنوان بخشی از این توافق، شورای امنیت سازمان ملل در ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۵ (قطعنامه ۲۲۳۱) تصمیم گرفت که تحریم تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران را که تا آن زمان اجرا می‌شد، کاهش دهد.

با این حال، این تسهیلات تنها زمانی باید اعطا شود که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به شورای امنیت سازمان ملل متحد تأیید کند که ایران اقداماتی که در برجام در ارتباط با برنامه هسته‌ای قید شده را انجام داده است.

بیشتر بخوانید: آمریکا و بریتانیا یک “شبکه ساخت پهپاد” ایران را تحریم کردند

در دوران ترامپ، ایالات متحده در ۸ مه ۲۰۱۸ از توافق برجام با ایران خارج شد. در ۶ اوت ۲۰۱۸، ایالات متحده تحریم‌ها علیه ایران را دوباره اعمال کرد.

مایکل پمپئو، وزیر امور خارجه وقت آمریکا، در سپتامبر ۲۰۲۰ اعلام کرد که اقدامات کاهشی سازمان ملل نیز لغو خواهند شد و تحریم‌های مندرج در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت علیه ایران بازگردانده می‌شوند.

اما این اتفاق روی نداد. شورای امنیت سازمان ملل متحد پیش از آن در ۲۶ اوت ۲۰۲۰ ابتکار عمل مربوطه از سوی آمریکا را به این دلیل که ایالات متحده به طور یکجانبه از برجام خارج شده و بنابراین هیچ اختیاری برای پیشنهاد تغییرات ندارد، مسدود کرده بود.

از آن زمان تاکنون، آمریکا چندین بار تحریم‌های خود علیه ایران را تشدید کرده است. انستیتوی صلح ایالات متحده فهرست کاملی از تمامی تحریم‌های اعمال شده آمریکا علیه ایران از سال ۲۰۰۱ را جمع‌آوری کرده است.

حمله اسرائیل و غنی‌سازی اورانیوم به لطف توقف تحریم‌ها؟

ادعا: یکی از کاربران توییتر با عصبانیت می‌گوید: «بایدن از زمان روی کار آمدن، پرداخت‌های مستقیم به تهران کرده و تحریم‌ها را کاهش داده است. ایران از این پول برای حمله به اسرائیل استفاده کرده است.» برایان استیل، نماینده جمهوریخواه کنگره آمریکا با این نظر موافق است و می‌نویسد: «پرزیدنت بایدن معافیت تحریم‌ها را تمدید کرده است که و بدین گونه ایران به ده ها میلیارد دلار دسترسی دارد. در همین فاصله، ایران در حال غنی‌سازی اورانیوم نزدیک به سطح سلاح هسته‌ای است و نیروهای نیابتی آن به سربازان ما موشک شلیک می‌کنند و سه نفر کشته شده‌اند.»

راستی‌آزمایی دویچه‌وله: این ادعا ثابت نشده است.

درست این است که جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، چندین بار در دوره ریاست جمهوری خود بارها دستور تعلیق تحریم‌ها را صادر کرده است. در پی چند نمونه را ذکر می‌کنیم.

بیشتر بخوانید: تصویب تحریم‌ نفتی ایران و “قانون مهسا” در مجلس نمایندگان آمریکا

در فوریه ۲۰۲۲، بایدن تلاش کرد تا در راستا و در ازای احیای مذاکرات غیرمستقیم آمریکا و ایران در مورد توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ برجام، “معافیت‌های تحریمی” برای شرکت‌های روسی، چینی و اروپایی قائل شود.

در ژوئیه ۲۰۲۳، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، پس از دیدار با همتای عراقی خود، فواد حسین در ریاض، از آزادی دارایی‌های ایران در عراق خبر داد. این امر عراق را قادر ساخت تا بخشی از بدهی میلیاردی گاز طبیعی خود به ایران را بپردازد. در آن زمان ایران صادرات گاز به عراق را متوقف کرده بود.

در اوت ۲۰۲۳، پرزیدنت بایدن به تهران اجازه دسترسی به حدود ۶ میلیارد دلار ارز نفتی را داد. این پول در یک حساب بانکی مسدود شده در کره جنوبی بود. در ازای آن، پنج گروگان آمریکایی در ایران آزاد شدند.

بیشتر بخوانید: مجموعه مطالب درباره تحریم‌های آمریکا

در ماه مارس سال جاری ۲۰۲۴، دولت آمریکا بار دیگر به ایران اجازه دسترسی به ده میلیارد دلار آمریکا را داد. در یک کنفرانس مطبوعاتی در ۱۵ آوریل، جان کربی، سخنگوی مشاور امنیت ملی آمریکا از این اقدام دفاع کرد و گفت: «هیچ یک از این وجوه، که اتفاقاً توسط دولت ترامپ در حسابی پارک شده بود، مستقیماً به رهبر جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نمی‌رسد. این وجوه فقط می‌توانند برای اهداف بشردوستانه استفاده شوند.»

کلود راکیسیتس، کارشناس امور تحریم با این نظر مخالف است. او یقین دارد که “تعلیق تحریم‌ها، تولید و خرید سلاح را برای تهران آسان‌تر کرده است”.

راستی‌آزمایی دویچه وله: این ادعا قابل اثبات نیست

برخلاف نظر انتقادی راکیسیتس، بایدن، رئیس جمهوری آمریکا در بیانیه‌ای در ۱۸ آوریل از سیاست تحریمی خود دفاع کرد.

بایدن گفت: در طول دولت من، ایالات متحده بیش از ۶۰۰ فرد و نهاد از جمله ایران و متحدانش حماس، حزب‌الله و حوثی‌ها را هدف تحریم قرار داده است.

صادرات تسلیحات و رشد اقتصادی به‌رغم تحریم‌ها

ادعا: ناتالی امیری، ژورنالیست آلمانی-ایرانی تلویزیون در توییتر نوشت: «تحریم‌ها علیه ایران بی‌معنا خواهند بود اگر شامل چین هم نشود.»

کاربران دیگر حتی تحریم‌ها را “کاملاً بی‌معنا” توصیف می‌کنند، زیرا معتقدند اجرای آن‌ها پیگرانه دنبال نمی‌شود.

راستی‌آزمایی دویچه: این ادعا درست است.

تحریم‌ها باعث تضعیف اقتصاد و توسعه، کاهش سرمایه گذاری و افزایش بیکاری و فقر می‌شوند. رشد اقتصادی ایران از سال ۱۹۷۹ بدین سو در نتیجه اقدامات تنبیهی، مانند کاهش سریع تولید ناخالص داخلی پس از تحریم نفتی ۲۰۱۲، متحمل ضرباتی شده است. با این حال، با وجود اقدامات تنبیهی بین‌المللی، اقتصاد کشور زمین‌گیر نشده است.

یک تحلیل بانک جهانی می‌گوید: «رشد اقتصادی در چهار سال گذشته با وجود تحریم‌های مداوم و افزایش عدم امنیت ژئوپلیتیک پایداری خود را ثابت کرده است.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

سایر کارشناسان امور تحریم نیز این ارزیابی را تایید می‌کنند. کلود راکیسیتس از “مرکز امور امنیت، دیپلماسی و استراتژی” (CSDS) در بروکسل در پاسخ به پرسش دویچه‌وله می‌گوید: «تحریم‌های غرب علیه پهپادها و تسلیحات ایران جواب نداده است، زیرا تهران تسلیحات یا قطعات آنها را از منابع دیگر دریافت می‌کند.»

محموله‌ها به طور عمده از چین، کره شمالی و روسیه می‌آیند. به گفته این کارشناس: «یک اتحاد مؤثر بین این چهار دیکتاتوری وجود دارد.»