Previous Next

جهان در شوک و خشم از مرگ ناوالنی؛ بایدن پوتین را مسئول دانست

جو بایدن با بیان این که نمی‌داند چه اتفاقی برای ناوالنی افتاده، گفت که ولی “”اشتباه نکنیم، مسئول مرگ ناوالنی پوتین است”. مقام‌های مختلف آمریکا و اتحادیه اروپا و همچنین فعالان مخالف پوتین را مسئول مرگ ناوالنی دانسته‌اند.انتشار خبر درگذشت آلکسی ناوالنی، چهره اپوزیسیون روس و از سرسخت‌ترین منتقدان ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در زندان، موجی از واکنش‌ها را در میان مقامات کشورها در سطح‌بین‌المللی در پی داشت.

جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا با بیان این که گرچه دقیقا نمی‌داند چه اتفاقی برای ناوالنی افتاده، گفت “اشتباه نکنیم، مسئول مرگ ناوالنی پوتین است”.

بایدن افزود: «همانطور که در اوکراین دیدیم، پوتین تنها شهروندان سایر کشورها را هدف قرار نمی‌دهد، بلکه او جنایات وحشتناکی را علیه مردم روسیه هم مرتکب می‌شود.»

رئیس جمهور آمریکا در ادامه گفت که خبر مرگ ناوالنی او را متعجب نکرده، ولی از آن خشمگین شده است..

او این حادثه را دلیل دیگری برای ” فوریت تصویب کمک به اوکراین” توصیف کرد، زیرا از نظر او “شکست در حمایت از اوکراین در این لحظه حساس هرگز فراموش نخواهد شد و آمریکا باید هم اکنون به کی‌یف کمک کند”.

“ضعف و پوسیدگی در قلب سیستم پوتین”

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا مسئولیت مرگ الکسی ناوالنی، رهبر اپوزیسیون روسیه را مستقیما بر دوش ولادیمیر پوتین، رئیس ‌جمهوری روسیه قرار داد.

او ساعاتی پس از اعلام خبر مرگ ناوالنی در رسانه‌های دولتی روسیه، این موضوع را “نشان دهنده ضعف و پوسیدگی در قلب سیستمی” دانست که “پوتین ساخته است”.

جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی كاخ سفيد نیزبا اشاره به “سابقه طولانی و پلید دولت روسیه در آسیب رساندن به مخالفان خود” گفت که مرگ ناوالنی سوالاتی جدى را در مورد آنچه اتفاق افتاده است ایجاد مى‌کند.

اولاف شولتس صدراعظم آلمان، با بیان این که ناوالنی “بهای شجاعت خود را با جانش پرداخت کرده است” به مرگ این چهره سرشناس اپوزیسیون روسیه واکنش نشان داد. صدراعظم آلمان همچنین افزود: «اما ما اکنون دقیقا می‌دانیم، که این چه نوع رژیمی است.»

بیشتر بخوانید: آلکسی ناوالنی، منتقد سرسخت پوتین، در زندان درگذشت

اولاف شولتس در یک نشست مطبوعاتی به همراه ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، به ملاقات خود با ناوالنی در برلین در زمانی اشاره کرد که ناوالنی در سال ۲۰۲۰ میلادی در پی مسمومیت و سوءقصد با گاز نوویچوک برای درمان به آلمان منتقل شده بود.

صدراعظم آلمان افزود که او در آن دیدار با ناوالنی در خصوص شجاعت بسیاری صحبت کرده بود که برای بازگشت به روسیه لازم است و ادامه داد «و او احتمالا اکنون هزینه این شجاعت را با جان خود پرداخته است.»

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین نیز پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه را در مرگ ناوالنی مقصر دانست و اظهار داشت: «واضح است که ناوالنی توسط ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه کشته شده است. پوتین اهمیتی نمی‌دهد که چه کسی بمیرد.» زلنسکی همچنین افزود که پوتین “تنها به دنبال حفظ قدرت است.”

واکنش اتحادیه اروپا

در میان موج واکنش‌ها به انتشار خبر درگذشت ناوالنی، شارل میشل، رئیس شورای اتحادیه اروپا، با بیان این که این اتحادیه “رژیم روسیه را تنها مسئول این مرگ غم‌انگیز می‌داند”، با انتشار مطلبی در شبکه اجتماعی اکس از مبارزه ناوالنی برای “ارزش‌های آزادی و دموکراسی” سخن گفت.

ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو نیز با اشاره به انتشار خبر درگذشت ناوالنی در زندان روسیه اظهار داشت: «روسیه باید به پرسش‌های جدی پاسخ دهد. ناوالنی صدایی قدرتمند برای آزادی و دموکراسی بود. ناتو و متحدان آن‌، از مدت‌ها پیش خواستار آزادی او شده بودند.»

واکنش‌ها به درگذشت ناوالنی در کنفرانس امنیتی مونیخ

کامالا هریس معاون رئیس‌جمهوری آمریکا در خلال کنفرانس امنیتی مونیخ، مرگ ناوالنی را “نشانه دیگری از وحشیگری پوتین” خواند” و افزود: “صرف‌نظر از هر داستانی که بگویند، بگذارید واضح بگوییم: روسیه مسئول است.”

ریشی سوناک، نخست‌وزیر بریتانیا نیز اعلام کرد که از این خبر شوکه شده است. سوناک گفت: «این خبر وحشتناکی است. ناوالنی به عنوان سرسخت‌ترین مدافع دموکراسی روسیه، در طول زندگی‌اش شجاعتی باورنکردنی از خود نشان داده است.»

مرکل: ناوالنی قربانی خشونت دولتی روسیه شد

آنگلا مرکل، صدراعظم سابق آلمان نیز، دولت روسیه را عامل مرگ ناوالنی دانست. مرکل با انتشار بیانیه‌ای نوشت: «او قربانی قدرت سرکوبگر دولتی روسیه شد. این وحشتناک است که صدای شجاع و نترسی که برای کشورش ایستاده بود با روش‌هایی وحشتناک خاموش شد.»

درگذشت ناوالنی، “قتل” یا “مرگ”؟

در همین حال، ادگارس رینکوویچ، رئیس‌جمهوری لتونی، اتهامات تندی را علیه روسیه مطرح کرد و مرگ این چهره اپوزیسیون روس را صراحتا “قتل” توصیف کرد.

رئیس‌جمهوری لتونی در پیامی که در شبکه اجتماعی اکس منتشر کرد نوشت ناوالنی “به طرز وحشیانه‌ای توسط کرملین به قتل رسید.”

اسپن بارت ایدی، وزیر خارجه نروژ نیز با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی اکس نوشت که “دولت روسیه در مرگ ناوالنی، مسئولیتی جدی بر عهده دارد.”

دمیتری موراتوف، روزنامه‌نگار روس و برنده جایزه صلح نوبل نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز، مرگ ناوالنی در زندان را “قتل” خواند و افزود که “رفتارهای خشونت‌آمیز سبب مرگ او شده است”.

با این حال، علت مرگ این سیاستمدار مخالف پوتین در زندان روسیه هنوز به طور رسمی مشخص نشده است. لئونید سولوویوف، وکیل ناوالنی می‌گوید که او در روز چهارشنبه این هفته با یک وکیل دیدار کرده بود و در زمان دیدار خود، “حال مساعدی” داشته است. سولوویوف همچنین افزود که خانواده ناوالنی فعلا در خصوص مرگ او اظهارنظری نمی‌کنند.

بیشتر بخوانید: الکسی ناوالنی منتقد سرشناس پوتین در قطب شمال زندانی است

پیش از این کرا یارمیش، سخنگوی ناوالنی در آوریل ۲۰۲۳ با انتشار یک کلیپ ویدئویی در توییترسابق با اشاره به این که او “در کمتر از دو هفته هشت کیلوگرم کاهش وزن داشته” نوشته بود که “ناوالنی در زندان با یک بیماری مرموز دست و پنجه نرم می‌کند که ممکن است ناشی از نوعی سم باشد که آهسته و به تدریج اثر می‌کند.”

طعنه گری کاسپاروف به تاکر کارلسون، مجری تلویزیونی مشهور آمریکایی

در همین حال، گری کاسپاروف از چهره‌‌های سرشناس مخالف پوتین با اشاره طعنه‌آمیز به مصاحبه اخیر تاکر کارلسون، مجری تلویزیونی مشهور آمریکایی با پوتین و همزمانی تقریبی آن با انتشار خبر درگذشت ناوالنی در حساب کاربری اکس خود نوشت: «آیا تاکر هنوز در مسکو است؟ او از قیمت پایین جان انسان‌ها در روسیه پوتین شگفت‌زده خواهد شد.»

اشاره کاسپاورف به انتشار ویدئویی است که در آن، این مجری آمریکایی با ورود به یک فروشگاه مواد غذایی در روسیه، از ارزان بودن و تازه بودن مواد غذایی در مسکو حیرت می‌کند. مخالفان پوتین ادعاهای این ویدئوی تاکر کارلسون را نادرست و تبلیغاتی می‌خوانند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

در همین حال، انتشار خبر درگذشت ناوالنی بر بازارهای مالی روسیه نیز اثر گذاشته است و ارزش روبل، واحد پول ملی این کشور در برابر دلار کاهش یافته است.

زنده‌گیری گرگ سرگردان در ایلام!

اقتصاد آنلاین

یک گرگ سرگردان در شهر ایلام زنده گیری و تحویل اداره کل حفاظت محیط زیست استان ایلام شد. 27 بهمن

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایسنا، یک گرگ سرگردان در شهر ایلام زنده گیری و تحویل اداره کل حفاظت محیط زیست استان ایلام شد.

وضعیت بحرانی مرجان‌ها در ایران

رویداد 24

در حالی که بر اساس برخی مطالعات انجام شده حدود ۲۰ درصد از آبسنگ‌های جهان نابود شده‌اند و این اکوسیستم در آب‌های جنوب کشور هم وضعیت چندان مطلوبی نداشته است، سازمان حفاظت محیط زیست اقداماتی را در جهت حفاظت از آبسنگ‌های مرجانی انجام داده است.27 بهمن

رویداد۲۴ به گزارش خبرآنلاین،مرجان‌ها گروهی از جانوران دریایی هستند که معمولا روی بستر دریا به‌صورت ثابت زیست می کنند مرجان‌های پولیپ جاندارانی ریز هستند که اشکال و اندازه‌ها و رنگ‌های مختلفی دارند که انواع آن به صدها و شاید هزاران گونه پولیپ برسد.

ایسنا در گزارشی نوشت :این جانداران دیوارها یا آبسنگ‌های مرجانی را که نامی رایج است، تشکیل می دهند. صخره مرجانی آبسنگ‌هایی سفت و محکم هستند که تا سطح آب بالا می‌آیند و آن را می شکافد. رشد این جاندار از هزاران سال پیش آغاز شده است و تا ابد هم ادامه دارد و این محصولات عظیم که انسان قادر به شبیه سازی آن نیست، نتیجه رشد همان جاندارریزی است که تقریبا در اغلب موارد با چشم غیر مسلح هم قابل رویت نیستند.

انواع آبسنگ‌های مرجانی

آبسنگ‌های مرجانی به بستری سخت و آب گرم و زلال نیاز دارند تا برای اولین بار به عنوان مرجان خودنمایی و رشد خود را آغاز کنند و به مرور زمان بزرگ می‌شوند سپس می‌میرند و تبدیل به سطحی سخت برای مرجان می‌شود که روی آن رشد می‌کند و با گذشت سال‌ها بزرگ و بزرگتر می شود تا صخره مرجانی را تشکیل دهد و از اینجاست که رشد فزاینده آبسنگ‌های مرجانی ادامه می‌یابد و انواع و اشکال مختلفی پیدا می کند. مهمترین انواع آبسنگ‌های مرجانی عبارتند از: آبسنگ‌های حاشیه ای،‌ آبسنگ‌های سدی و ‌آبسنگ‌های مرجانی حلقوی یا اتول.

آبسنگ‌های مرجانی، از غرب تا شرق عالم

دریاها و اقیانوس‌های جهان در بردارنده حدود ۶ میلیون کیلومتر مربع آبسنگ‌های مرجانی هستند که عمدتا در مناطق استوایی بین دو عرض ۳۰ درجه شمالی و ۳۰ درجه جنوبی واقع شده‌اند. این میزان ۰.۰۸۹ درصد از وسعت اقیانوس‌های جهان و کمتر از ۱.۲ درصد از مساحت آب‌های ساحلی را تشکیل می دهند.

آبسنگ‌های مرجانی منبعی غنی از ثروت های طبیعی هستند که انسان از آن بهره می برد اما بر اساس تحقیقی در ارزیابی آبسنگ‌های مرجانی در سطح جهان نشان داده شد که حدود ۲۰ درصد از آبسنگ‌های جهان عملا نابود شده‌اند. این پژوهش می‌افزاید که ۲۴ درصد از ابسنگهای جهان در معرض تاثیرات به شدت زیان بار هستند که ناشی از فعالیت‌های انسانی نابود کننده است. در این شرایط یونسکو تاکید می‌کند که دیواره بزرگ مرجانی باید در فهرست میراث جهانی در جایگاه اکوسیستم‌های «در معرض خطر» قرار گیرد.

با وجود اینکه آبسنگ‌های مرجانی مساحت کمی از کره خاکی را تشکیل می دهند اما از هر نوع نظام زیست محیطی دیگر متنوع‌تر هستند. در حال حاضر حدود ۴۰۰۰ نوع ماهی مرجانی در اقصی نقاط جهان وجود دارد که این میزان معادل یک چهارم همه انواع فقط ماهی های دریایی است همچنین حدود ۱۵۰۰ گونه ماهی آبسنگ‌های مرجانی سدی بزرگ استرالیا شناسایی شده اند. ماهی های مهره دار بیشترین تنوع را در آبسنگ‌های مرجانی دارند که می توان آنها را با پرندگانی که در جنگلهای اطراف هستند، مقایسه کرد.

تحقیقات نشان می‌دهد که بیشتر آبسنگ‌های مرجانی در منطقه بین دو اقیانوس هند و آرام وجود دارند که از دریای سرخ تا وسط اقیانوس آرام امتداد یافته‌اند. کمتر از ۸ درصد آبسنگ‌های جهان در منطقه کارائیب و آتلانتیک هستند و رشد و گسترش آبسنگ‌های مرجانی محدود به مناطق نزدیک به ساحل است.

به گزارش سازمان محیط زیست قلمرو هند و آرام به علت وسعت زیاد به چندین زیر قلمرو از جمله استرالیا، زنجیره هاوایی، فیلیپین، دریای سرخ و خلیج فارس تقسیم می‌شود. نتایج یک گزارش نشان می‌دهد که در سال‌های اخیر موج گرمای تابستان، ۹۱ درصد از دیواره بزرگ مرجانی در شرق استرالیا را سفید کرده است.

انزوای خلیج فارس یا نیمه بسته بودن آن و حرارت نسبتاً زیاد آب‌های این دریا نیز سبب بومی گرایی بسیاری از گونه‌های مرجانی شده است و به همین دلیل تعداد بسیاری از گونه‌های بی‌نظیر در این منطقه یافت می‌شوند.

خلیج فارس به علّت قرار گرفتن در عرض‌های جغرافیایی نیمه‌گرمسیری، محدودیت‌هایی را برای جوامع مرجانی به وجود آورده است، به‌طوری‌که دامنه وسیع تغییرات دمای آب، شوری بالا و کدورت نسبتاً زیاد آب در خلیج فارس، موجب کاهش تنوع آبسنگ مرجانی در این منطقه شده و این مناطق مرجانی به علّت شرایط خاص محیطی مذکور، همواره تحت استرس است. آبسنگ‌های مرجانی خلیج فارس در شرایط بسیار سخت اکولوژیک از لحاظ دما، شوری و کدورت قرار دارند. مرجان‌ها در این منطقه در شرایطی قادر به ادامه حیات هستند که دمای آب در برخی موارد ممکن است به پایین تر از ۱۶ درجه سانتیگراد برسد و در فصل تابستان از ۳۴ درجه هم فراتر رود.

وضعیت آبسنگ‌های مرجانی ایران

بررسی‌های انجام گرفته از سوی کارشناسان سازمان حفاظت محیط زیست و سایر محققان حاکی از این است که تقریبا تمامی جزایر ایرانی با آبسنگ‌های مرجانی محاصره شده است و آبسنگ‌های حاشیه‌ای ساختار اصلی خطوط ساحلی ایران را تشکیل می‌دهد. از جمله مهمترین مناطق مرجانی ایران می‌توان به جزایر خارک، خارکو، فارسی، طاهری، کیش، لاوان، هندورابی، فارور، بنی فارور، شیدور، تنب بزرگ، تنب کوچک، سیری، لارک، ابوموسی، هنگام، قشم، هرمز، خلیج نای بند، خلیج چابهار و … اشاره کرد. بیشترین گسترش آبسنگ‌ها در مناطق ایرانی مجاور جزایر خارک و خارکو در مناطق دوردست شمالی و اطراف جزایر جنوبی از لاوان تا جزایر هرمز قرار دارد این در حالیست که در مناطقی مانند خلیج چابهار وضعیت بحرانی داشته‌اند.

بررسی‌های شش ساله پژوهشگران در خلیج چابهار نشان داد که کلونی‌های مرجانی این منطقه به دلیل فعالیت‌های انسانی و احداث موج‌شکن‌ها در حال سفید شدن هستند و وضعیت بحرانی برای مرجان‌های منطقه به وجود آمده است.

محمد طالبی متین – مدیرکل دفتر زیست بوم‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست – توسعه ناپایدار، آلودگی، تغییرات اقلیمی، طوفان‌های دریایی، فعالیت‌های مخرب صید و صیادی، هجوم گونه‌های غیربومی و برداشت توسط افراد را از عوامل آسیب‌زا به آبسنگ‌های مرجانی بر می‌شمرد و می‌گوید: پایش، احیا و بازسازی آبسنگ‌های مرجانی کشور در حال انجام است چراکه حفاظت و احیای این زیستگاه‌ها می‌تواند به عنوان یکی از راه حل‌های مبتنی بر طبیعت در سازگاری با تغییرات اقلیمی باشد. این اقدام به‌ویژه درجزایر خارگ و خارگو، خلیج نای‌بند و خلیج چابهار انجام شده است و به‌طور پیوسته تغییرات این اکوسیستم‌های ارزشمند ناشی از تاثیر تغییرات اقلیمی و آلودگی‌ها را رصد همچنین برنامه‌های احیا و بازسازی را اجرا می‌کنند.

با توجه به ارزش اکولوژیک آبسنگ‌های مرجانی در جهان انتظار می‌رود بیش از پیش به این اکوسیستم توجه شود که این امر مستلزم بازنگری در برخی فعالیت‌های انسانی، پایش مستمر و حفاظت از آبسنگ‌هاست.

آخرین جلسه دادرسی پرونده اتوبوس خبرنگاران محیط زیست/زمان رای دادگاه اعلام شد

اقتصاد نیوز

وکیل اولیای دم زنده‌یاد مهشاد کریمی و ریحانه یاسینی خبر داد: آخرین جلسه دادرسی پرونده اتوبوس خبرنگاران محیط زیست برگزار شد.27بهمن

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایسنا، با گذشت ۹۶۸ روز از وقوع حادثه تلخ واژگونی اتوبوس خبرنگاران محیط زیست در استان آذربایجان غربی در ۲ تیرماه ۱۴۰۰ که به درگذشت دلخراش مهشاد کریمی – خبرنگار ایسنا – و ریحانه یاسینی – خبرنگار ایرنا – و مصدومیت۲۱ خبرنگار و عکاس دیگر انجامید،آخرین جلسه دادرسی پرونده اتوبوس خبرنگاران محیط زیست برگزار شد.

سبحان نجفقلیان در این باره اظهار کرد: آخرین جلسه دادرسی پرونده اتوبوس خبرنگاران امروز در شعبه ۱۱۸ دادگاه کیفری ۲ ارومیه برگزار و از ۳ متهم پرونده شامل راننده و مدیران وقت حفاظت از محیط زیست استان و ارومیه آخرین دفاع اخذ شد.

وی اضافه کرد: پیش‌بینی می‌شود رای دادگاه بدوی ظرف یک هفته آینده صادر و ابلاغ شود.

وکیل اولیای دم زنده‌یاد مهشاد کریمی و ریحانه یاسینی افزود: در این رای علاوه بر ۳ متهم مذکور، اعتراض اولیای دم و سایر شکات پرونده به قرار منع تعقیب ۲ تن از مدیران وقت ستاد احیای دریاچه ارومیه که در شعبه ۶ بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب ارومیه صادر شده بود نیز تعیین تکلیف خواهد شد.

رئیس مرکز ملی هوای سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به آلودگی هوا در سال 1402، گفت: شرط اصلی موافقت سازمان محیط‌زیست با اجرای طرح توسعه پالایشگاه اصفهان، اجرای تمهیدات ویژه مسئولان وزارت نفت برای کنترل آلاینده‌های منتشرشده از این پالایشگاه است.

وی اضافه کرد: علاوه بر آن، ممکن است نسبت به دو تن دیگر از مسئولان وقت سازمان‌های مذکور که نقش اساسی آنان در حادثه مورد تاکید شکات است ولی در مرحله دادسرا مورد اظهارنظر قرار نگرفته اند، اقدام قانونی لازم شود.

نجفقلیان در پایان اظهار کرد: این رای مشخص کننده سرنوشت این پرونده خواهد بود و منتظر صدور و ابلاغ آن هستیم تا بر اساس مفاد رای، اقدامات و لوایح قانونی لازم بر اساس مصالح موکلان را پیگیری کنیم.

اتحادیه غیبی نسوان، نخستین گروه فمینیستی در تاریخ زنان ایران، زنان تاثیرگذار در تاریخ ایران

 

جهان در شوک و خشم؛ واکنش‌ها به مرگ ناوالنی در زندان روسیه

خبر درگذشت آلکسی ناوالنی، چهره اپوزیسیون روس و از سرسخت‌ترین منتقدان ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در زندان، واکنش گسترده‌‌ مقامات سیاسی آمریکا، اتحادیه اروپا و همچنین چهره‌ها و فعالان مخالف پوتین را به دنبال داشت.انتشار خبر درگذشت آلکسی ناوالنی، چهره اپوزیسیون روس و از سرسخت‌ترین منتقدان ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در زندان، موجی از واکنش‌ها را در میان مقامات کشورها در سطح‌بین‌المللی در پی داشت.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا مسئولیت مرگ الکسی ناوالنی، رهبر اپوزیسیون روسیه را مستقیما بر دوش ولادیمیر پوتین، رئیس ‌جمهوری روسیه قرار داد.

او ساعاتی پس از اعلام خبر مرگ ناوالنی در رسانه‌های دولتی روسیه، این موضوع را “نشان دهنده ضعف و پوسیدگی در قلب سیستمی” دانست که “پوتین ساخته است”.

جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی كاخ سفيد نیزبا اشاره به “سابقه طولانی و پلید دولت روسیه در آسیب رساندن به مخالفان خود” گفت که مرگ ناوالنی سوالاتی جدى را در مورد آنچه اتفاق افتاده است ایجاد مى‌کند.

اولاف شولتس صدراعظم آلمان، با بیان این که ناوالنی “بهای شجاعت خود را با جانش پرداخت کرده است” به مرگ این چهره سرشناس اپوزیسیون روسیه واکنش نشان داد. صدراعظم آلمان همچنین افزود: «اما ما اکنون دقیقا می‌دانیم، که این چه نوع رژیمی است.»

بیشتر بخوانید: آلکسی ناوالنی، منتقد سرسخت پوتین، در زندان درگذشت

اولاف شولتس در یک نشست مطبوعاتی به همراه ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، به ملاقات خود با ناوالنی در برلین در زمانی اشاره کرد که ناوالنی در سال ۲۰۲۰ میلادی در پی مسمومیت و سوءقصد با گاز نوویچوک برای درمان به آلمان منتقل شده بود.

صدراعظم آلمان افزود که او در آن دیدار با ناوالنی در خصوص شجاعت بسیاری صحبت کرده بود که برای بازگشت به روسیه لازم است و ادامه داد «و او احتمالا اکنون هزینه این شجاعت را با جان خود پرداخته است.»

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین نیز پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه را در مرگ ناوالنی مقصر دانست و اظهار داشت: «واضح است که ناوالنی توسط ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه کشته شده است. پوتین اهمیتی نمی‌دهد که چه کسی بمیرد.» زلنسکی همچنین افزود که پوتین “تنها به دنبال حفظ قدرت است.”

واکنش اتحادیه اروپا

در میان موج واکنش‌ها به انتشار خبر درگذشت ناوالنی، شارل میشل، رئیس شورای اتحادیه اروپا، با بیان این که این اتحادیه “رژیم روسیه را تنها مسئول این مرگ غم‌انگیز می‌داند”، با انتشار مطلبی در شبکه اجتماعی اکس از مبارزه ناوالنی برای “ارزش‌های آزادی و دموکراسی” سخن گفت.

ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو نیز با اشاره به انتشار خبر درگذشت ناوالنی در زندان روسیه اظهار داشت: «روسیه باید به پرسش‌های جدی پاسخ دهد. ناوالنی صدایی قدرتمند برای آزادی و دموکراسی بود. ناتو و متحدان آن‌، از مدت‌ها پیش خواستار آزادی او شده بودند.»

واکنش‌ها به درگذشت ناوالنی در کنفرانس امنیتی مونیخ

کامالا هریس معاون رئیس‌جمهوری آمریکا در خلال کنفرانس امنیتی مونیخ، مرگ ناوالنی را “نشانه دیگری از وحشیگری پوتین” خواند” و افزود: “صرف‌نظر از هر داستانی که بگویند، بگذارید واضح بگوییم: روسیه مسئول است.”

ریشی سوناک، نخست‌وزیر بریتانیا نیز اعلام کرد که از این خبر شوکه شده است. سوناک گفت: «این خبر وحشتناکی است. ناوالنی به عنوان سرسخت‌ترین مدافع دموکراسی روسیه، در طول زندگی‌اش شجاعتی باورنکردنی از خود نشان داده است.»

مرکل: ناوالنی قربانی خشونت دولتی روسیه شد

آنگلا مرکل، صدراعظم سابق آلمان نیز، دولت روسیه را عامل مرگ ناوالنی دانست. مرکل با انتشار بیانیه‌ای نوشت: «او قربانی قدرت سرکوبگر دولتی روسیه شد. این وحشتناک است که صدای شجاع و نترسی که برای کشورش ایستاده بود با روش‌هایی وحشتناک خاموش شد.»

درگذشت ناوالنی، “قتل” یا “مرگ”؟

در همین حال، ادگارس رینکوویچ، رئیس‌جمهوری لتونی، اتهامات تندی را علیه روسیه مطرح کرد و مرگ این چهره اپوزیسیون روس را صراحتا “قتل” توصیف کرد.

رئیس‌جمهوری لتونی در پیامی که در شبکه اجتماعی اکس منتشر کرد نوشت ناوالنی “به طرز وحشیانه‌ای توسط کرملین به قتل رسید.”

اسپن بارت ایدی، وزیر خارجه نروژ نیز با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی اکس نوشت که “دولت روسیه در مرگ ناوالنی، مسئولیتی جدی بر عهده دارد.”

دمیتری موراتوف، روزنامه‌نگار روس و برنده جایزه صلح نوبل نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز، مرگ ناوالنی در زندان را “قتل” خواند و افزود که “رفتارهای خشونت‌آمیز سبب مرگ او شده است”.

با این حال، علت مرگ این سیاستمدار مخالف پوتین در زندان روسیه هنوز به طور رسمی مشخص نشده است. لئونید سولوویوف، وکیل ناوالنی می‌گوید که او در روز چهارشنبه این هفته با یک وکیل دیدار کرده بود و در زمان دیدار خود، “حال مساعدی” داشته است. سولوویوف همچنین افزود که خانواده ناوالنی فعلا در خصوص مرگ او اظهارنظری نمی‌کنند.

بیشتر بخوانید: الکسی ناوالنی منتقد سرشناس پوتین در قطب شمال زندانی است

پیش از این کرا یارمیش، سخنگوی ناوالنی در آوریل ۲۰۲۳ با انتشار یک کلیپ ویدئویی در توییترسابق با اشاره به این که او “در کمتر از دو هفته هشت کیلوگرم کاهش وزن داشته” نوشته بود که “ناوالنی در زندان با یک بیماری مرموز دست و پنجه نرم می‌کند که ممکن است ناشی از نوعی سم باشد که آهسته و به تدریج اثر می‌کند.”

طعنه گری کاسپاروف به تاکر کارلسون، مجری تلویزیونی مشهور آمریکایی

در همین حال، گری کاسپاروف از چهره‌‌های سرشناس مخالف پوتین با اشاره طعنه‌آمیز به مصاحبه اخیر تاکر کارلسون، مجری تلویزیونی مشهور آمریکایی با پوتین و همزمانی تقریبی آن با انتشار خبر درگذشت ناوالنی در حساب کاربری اکس خود نوشت: «آیا تاکر هنوز در مسکو است؟ او از قیمت پایین جان انسان‌ها در روسیه پوتین شگفت‌زده خواهد شد.»

اشاره کاسپاورف به انتشار ویدئویی است که در آن، این مجری آمریکایی با ورود به یک فروشگاه مواد غذایی در روسیه، از ارزان بودن و تازه بودن مواد غذایی در مسکو حیرت می‌کند. مخالفان پوتین ادعاهای این ویدئوی تاکر کارلسون را نادرست و تبلیغاتی می‌خوانند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

در همین حال، انتشار خبر درگذشت ناوالنی بر بازارهای مالی روسیه نیز اثر گذاشته است و ارزش روبل، واحد پول ملی این کشور در برابر دلار کاهش یافته است.

آلمان و اوکراین توافقنامه امنیتی امضا کردند

زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین و شولتس، صدر اعظم آلمان روز جمعه ۱۶ فوریه یک توافقنامه امینتی بین دو کشور امضا کردند. گفته شده است محور این توافقنامه حاوی “تعهدات امنیتی و حمایت طولانی مدت” برلین در قبال کی‌یف است. صدر اعظم جمهوری فدرال آلمان، اولاف شولتس و رئیس‌جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی ظهر روز جمعه ۱۶ فوریه (۲۷ بهمن) در برلین توافقنامه‌ای پیرامون همکاری کشورهایشان در امور امنیتی امضا کردند.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

به گفته یک سخنگوی دولت آلمان، این توافقنامه شامل “تعهدات امنیتی و حمایت طولانی‌مدت” آلمان در قبال کشور اوکراین می‌شود.

در مورد جزئیات این همکاری امنیتی در حال حاضر خبری منتشر نشده است.

ولودیمیر زلنسکی روز جمعه ۱۶ فوریه پس از دیدار با اولاف شولتس همچنین با رئیس جمهور آلمان، فرانک والتر اشتاین‌مایر نیز به گفت‌و‌گو پرداخت.

بیشتر بخوانید: دعوت زلنسکی از ترامپ برای سفر به اوکراین برای “پایان دادن ۲۴ ساعته” به جنگ

رئیس‌جمهور اوکراین سپس به پاریس سفر خواهد کرد و در آنجا با امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه نیز یک توافقنامه امنیتی بین پاریس و کی‌یف امضا خواهد شد.

اوکراین در ماه ژانویه سال جاری میلادی توافقنامه مشابه‌ای با بریتانیا نیز منعقد کرد.

بیشتر بخوانید: جنگ در اوکراین؛ استقبال کی‌یف از توافقنامه امنیتی با لندن

بر اساس گزارش‌ها، این توافقات امنیتی با اوکراین بر اساس رویکرد سیاسی کشورهای گروه هفت (G7) با توجه به عدم وجود چشم‌انداز عضویت احتمالی اوکراین در پیمان ناتو، اتخاذ شده است.

زلنسکی با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی تلگرام اشاره کرده است که در سفرش به آلمان و فرانسه “درباره معماری امنیتی جدید برای اوکراین صحبت خواهد کرد.”

او همچنین تاکید کرد که در تلاش است تا “جنگ را هرچه زودتر با شرایط منصفانه برای اوکراین پایان دهد.”

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

ولودیمیر زلنسکی روز شنبه ۱۷ فوریه، در کنفرانس امنیتی مونیخ نیز حضور خواهد یافت و قصد دارد در آنجا با کامالا هریس، معاون رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا، نیز گفت‌و‌گو کند.

بازداشت ۲۰ تن از عاملان حمله ۷ اکتبر در بیمارستان ناصر”

ارتش اسرائیل می‌گوید که در عملیات تجسسی در بیمارستان ناصر در خان یونس ۲۰ نفر مرتبط با حمله ۷ اکتبر را بازداشت کرده است. روسیه گروه‌های مختلف فلسطینی شامل حماس و جهاد اسلامی را برای “اتحاد بیشتر” به مسکو دعوت کرده است.در روز ۷ اکتبر ۲۰۲۳ نیروهای گروه تروریستی حماس با عبور از موانع مرزی از نوار غزه وارد خاک اسرائیل شدند. در این حمله بیش از ۱۲۰۰ نفر در اسرائیل که بخش عمده آنها غیرنظامی بودند جان باختند. حماس حدود ۲۴۰ نفر را نیز به گروگان گرفت و در باریکه غزه اسیر کرد.

اسرائیل پس از حمله حماس اعلام وضعیت جنگی کرد و با حملات سنگین هوایی و زمینی دست به تعقیب و مجازات عاملان این جنایت زد. این کشور هدف عملیات خود را نابودی کامل ساختارهای نظامی حماس و به زیر کشیدن

این گروه تروریستی از قدرت سیاسی در باریکه غزه اعلام کرد. تا کنون حدود یک میلیون نفر از ساکنان شمال غزه به مناطق جنوبی گریختهاند. به گفته مقامهای سازمان ملل متحد هزاران نفر در نوار غزه کشته شدهاند. دویچه وله فارسی در این مجموعه خبری تحولات در منطقه را دنبال کرده و به اطلاع کاربران خود میرساند.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

مطالب بیشتر درباره درگیری نظامی اسرائیل با شبهنظامیان تروریست را اینجابخوانید

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

۵ نفر در حمله یک مهاجم به ایستگاه اتوبوس در جنوب اسرائیل مجروح شدند
یک سازمان امدادی اسرائیل به نام ماگان دیوید آدوم می‌گوید که در جریان تیراندازی در یک ایستگاه اتوبوس در جنوب این کشور ۵ نفر مجروح شده‌اند.

مجروحان به بیمارستان‌هایی در نزدیک محل تیراندازی منتقل شده‌اند. حال یکی از مجروحان وخیم اعلام شده و سه نفر دیگر هم جراحات سختی برداشته‌اند.

فرد مهاجم که از درون یک خودرو به مسافران در ایستگاه اتوبوس تیراندازی کرده بود به ضرب گلوله یک سرباز اسرائیلی که در محل حضور داشت از پا درآمد. هنوز در باره هویت مهاجم اطلاعی در دست نیست.

دعوت روسیه از گروه‌های فلسطینی برای مذاکره در مسکو
روسیه گروه‌های مختلف فلسطینی، به شمول گروه تروریستی حماس و جهاد اسلامی را دعوت کرده که در نشستی در روز ۲۹ فوریه در مسکو شرکت کنند.

میخائیل بوگدانف، معاون وزارت خارجه روسیه روز جمعه ۱۶ فوریه (۲۷ بهمن) با طرح این خبر در مصاحبه با خبرگزاری روسی تاس گفت که هدف از این نشست کمک به سازمان‌های فلسطینی برای ایجاد اتحاد و یکپارچگی در صفوف آنهاست.

به گفته بوگدانف، مسکو کماکان سازمان آزادیبخش فلسطین را نماینده مشروع فلسطینی‌ها می‌شناسد، ولی گروه‌هایی خارج از این سازمان مثل حماس و جهاد اسلامی هم به نشست دعوت شده‌اند.

دو گروه حماس و جهاد اسلامی در حمله تروریستی ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به اسرائیل که به مرگ حدود ۱۲۰۰ نفر منجر شد نقش محوری داشتند و شماری از اسرائیلی‌ها نیز هنوز گروگان‌ها آنها هستند. با این همه، مسکو مناسبات خود با این گروه‌ها را ادامه داده و چندی پیش نیز نمایندگان ارشد حماس مهمان دولت روسیه بودند.

سازمان آزادبیخش فلسطین سال ۱۹۶۴ تشکیل شد و ۱۰ سال بعد از سوی سازمان ملل به عنوان نماینده فلسطینی‌ها به رسمیت شناخته شد. این سازمان همچون چتری برای همکاری سازمان‌ها و گروه‌های مختلف فلسطینی عمل می‌کند. بزرگترین تشکل درون آن سازمان الفتح به رهبری محمود عباس، رئیس تشکیلات خودمختار فلسطینی است.

به گفته بوگدانف گروه‌هایی از سوریه، لبنان و سایر کشورها هم به نشست دعوت شده‌اند. او پیش‌بینی کرده است که مجموعاَ ۱۲ تا ۱۴ گروه و سازمان در نشست مسکو حاضر شوند و نشست تا روز دوم مارس (سه روز) ادامه یابد. او افزوده است که این سومین نشست از این دست در روسیه است.

عملیات ارتش اسرائیل در بیمارستان ناصر؛ بازداشت بیست نفر مرتبط با حمله ۷ اکتبر حماس
ارتش اسرائیل روز جمعه، ۱۶ فوریه (۲۷ بهمن) اعلام کرد که در عملیات تجسسی خود در بیمارستان ناصر در خان یونس بیست نفر را بازداشت کرده که “در حمله ۷ اکتبر حماس به جنوب اسرائیل” مشارکت داشته‌اند. بنا بر بیانیه ارتش در این بیمارستان مقداری سلاح نیز کشف شده است.

عملیات در بیمارستان ناصر ظاهراَ همچنان ادامه دارد و ارتش اسرائیل می‌گوید که این عملیات را پس از آن آغاز کرده که اطلاعاتی مبنی بر “ارتباط این بیمارستان با عملیات تروریستی حماس” دریافته کرده است.

در بیانیه ارتش گفته می‌شود که سازمان تروریستی حماس بیمارستان ناصر را به عنوان “پایگاه خمپاره و موشک مورد استفاده قرار می‌داده و این کاربری در ماه گذشته نیز طبق اطلاعات راداری ارتش ادامه یافته است.

الکسی ناوالنی، منتقد سرسخت پوتین در زندان درگذشت

سازمان زندان‌های روسیه اعلام کرد، الکسی ناوالنی، چهره اپوزیسیون روس و از سرسخت‌ترین منتقدان ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه که حال گذراندن محکومیت ۱۹ سال حبس خود بود، در زندانی واقع در “مدار شمالگان” درگذشته است.سازمان زندان‌های روسیه در منطقه یامالو نِنِتس این کشور روز جمعه ۱۶ فوریه (۲۷ بهمن) اعلام کرد که الکسی ناوالنی، سیاستمدار روس و از سرسخت‌ترین منتقدان ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، در یک اردوگاه کیفری در قطب شمال که از یکی از سخت‌ترین زندان‌های روسیه به شمار می‌رود درگذشته است.

مقامات روسی مدعی شده‌اند که الکسی ناوالنی ۴۷ ساله، پس از پیاده‌روی خود در روز جمعه، “احساس ناخوشی” کرده و بلافاصله پس از آن، “بی‌هوش” شده است.

بیشتر بخوانید: الکسی ناوالنی منتقد سرشناس پوتین در قطب شمال زندانی است

به گفته سازمان زندان‌های روسیه “گروه فوریت‌های پزشکی بلافاصله فراخوانده شد” اما تلاش این گروه برای احیای او ناموفق بود.

علت مرگ این سیاستمدار مخالف پوتین در زندان روسیه هنوز مشخص نیست. لئونید سولوویوف، وکیل ناوالنی می‌گوید که او در روز چهارشنبه این هفته با یک وکیل دیدار کرده بود و در زمان دیدار خود، “حال مساعدی” داشته است. سولوویوف همچنین افزود که خانواده ناوالنی فعلا در خصوص مرگ او اظهارنظری نمی‌کنند.

واکنش‌های جهانی به مرگ ناوالنی

شارل میشل، رئیس شورای اتحادیه اروپا، با بیان این که این اتحادیه “رژیم روسیه را تنها مسئول این مرگ غم‌انگیز می‌داند”، با انتشار مطلبی در شبکه اجتماعی اکس از مبارزه ناوالنی برای “ارزش‌های آزادی و دموکراسی” سخن گفت.

آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان نیز با انتشار مطلبی در حساب کاربری اکس خود با تسلیت به همسر و فرزندان ناوالنی نوشت: “کمتر فرد دیگری مانند الکسی ناوالنی نماد یک روسیه آزاد و دموکراتیک بود”.

الکسی ناوالنی در سال ۲۰۲۰ میلادی در پی مسمومیت با گاز نوویچوک برای درمان به آلمان منتقل شده و پس از درمان، در ۱۷ ژانویه ۲۰۲۱ به روسیه بازگشته و در فرودگاه دستگیر شده بود.

بیشتر بخوانید: الکسی ناوالنی برنده جایزه ساخاروف پارلمان اروپا شد

ناوالنی معتقد بود که مقامات ارشد کرملین مسئول سوءقصد به او بوده‌اند، اتهامی که مقامات روسیه آن را رد می‌کنند.

در یکی از جدیدترین اظهارنظرها، دمیتری موراتوف، روزنامه‌نگار روس و برنده جایزه صلح نوبل در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز، مرگ ناوالنی در زندان را “قتل” خواند و افزود که “رفتارهای خشونت‌آمیز سبب مرگ او شده است”.

هفته سوراخ؛ در سالگرد اعدام ژنرال‌های ارتش شاهنشاهی

۴۵ سال پیش کیهان و اطلاعات در شماره‌های فوق‌العاده‌ای در روز ۲۷ بهمن ۱۳۵۷ از اعدام چهار ژنرال بلندپایه ارتش شاهنشاهی در نیمه‌شب پنج‌شنبه ۲۶ بهمن خبر دادند. جستار کوتاهی از آرش جودکی، پژوهشگر فلسفه، درباره این رویداد.پیش‌بینی آینده و پیشگویی، برای شاعران بینا که گواهان این جهان هستند، اگرچه عجیب نیست، اما می‌تواند برای خود آنان بیزاری‌برانگیز باشد. سال ۱۳۵۱، هنگامی که یداله رویایی شعر جنجالی “هفته سوراخ” (۱) را می‌نوشت، هرگز نمی‌توانست تصور کند که شش سال بعد رویدادهای تاریخی و نه خوانندگانش، اطراف خونباری برای مصرع‌های شفاف یا تاریک این شعر خواهند ساخت.

۴۵ سال پیش هم، همچون امسال، روز ۲۱ بهمن شنبه بود. اما آنچه در آن هفته از شنبه تا جمعه گذشت، عینیت یافتن شعری شد که رویایی در آن، فرم موضوع و فرم بیان موضوع را با نام روزهای هفته و تکرار واژه “سوراخ” در هم‌آمیخته بود.

به روایت تیترهای روزنامه‌های اطلاعات و کیهان، شنبه‌‌ ۲۱ بهمن آن سال با “نبردهای خونین میان واحدهای مسلح در تهران” و “جنگ خونین لشگر گارد با نیروی هوایی” آغاز شد. ناآرامی شهرستان‌های دیگر را هم فراگرفت. به دنبال درگیری‌ها “سیل جمعیت از نقاط مختلف تهران برای کمک به مدافعان پایگاه هوایی سرازیر” شدند. شمار کشته‌ها، تا زمان چاپ روزنامه‌ها، در تهران ۶۳ تن و در شهرستان‌ها ۲۸ نفر اعلام شد.

یکشنبه ۲۲ بهمن نبردی که محله‌های تهران را “به سنگرها و دژهای نظامی تبدیل کرد” با به‌جای گذاشتن “صدها کشته و هزاران مجروح” تا “اعلام بی‌طرفی ارتش” ادامه یافت. تمام آن روز خمینی تنها تهدید کرد که “حکم جهاد” می‌دهد. اعلام بی‌طرفی از سوی ارتش و آمادگی مذاکره از سوی بختیار، او را از این کار بی‌نیاز کرد. اما چند ماه بعد، هنگام سرکوب در کردستان، برای صدور فرمان جهاد برای نابودی کسانی که آنها را از یهودیان بنی‌قریظه هم بدتر خواند، لحظه‌ای به خود تردید راه نداد..

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

پنج‌شنبه هفته‌ای که چنین آغاز شده بود با تیرباران ارتشبد نعمت‌اله نصیری رییس ساواک، سپهبد مهدی رحیمی فرماندار نظامی تهران و رئیس شهربانی سابق، سرلشکر رضا ناجی و سرلشکر منوچهر خسروداد بر پشت‌بام مدرسه رفاه پایان یافت. عکس‌پیکرهای خونین تیرباران‌شدگان، تیترهای شماره‌های فوق‌العاده‌ای را که روزنامه‌های کیهان و اطلاعات برای شادباش این خبر چاپ کردند، می‌آراست. یکی از پاسدارانی که با پخش این خبر جلو مدرسه رفاه گرد آمده بودند به خبرنگار اطلاعات می‌گوید: «بعد از چهار شب بی‌خوابی، اعدام مفسدین حکومت سابق، خستگی و بی‌خوابی را از تنم بیرون آورد.»

اینگونه، مرحله‌نخستِ “انقلاب”، به معنی گذار خشونت‌آمیز از سلطه یک دستگاه حکومتی به برپایی رژیمی جدید، به پایان رسید. خود این مرحله، از سه بخش تشکیل می‌شود: آشوب‌های مردمی در واکنش به آنچه بیداد می‌یابند، خیزش گسترده بخش‌های گوناگون جامعه که تا پیش از آن فرمان می‌بردند و سرانجام شورش مسلحانه در واکنش به سرکوب و با هدف سرنگونی دستگاه حاکم.

مرحله دوم انقلاب که با برانداختن امتیازهای صاحبان قدرت و لایه‌های اجتماعی نزدیک به آنها و به زور ستاندن دارایی‌هایشان آغاز می‌شود، به بازآرایی ساختار دستگاه حکومتی و تعریف دوباره توزیع قدرت می‌انجامد. می‌توان این مرحله را “رفرم انقلابی” نامید که پیکره سیاسی و اجتماعی را بر هم می‌زند و شکل تازه‌ای از روابط سیاسی و اجتماعی را پدید می‌آورد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

نخستین رفرم انقلابی، دفرمه ساختن دستگاه دادگستری و تباهی مفهوم “داد” بود که بر پیکرهای سوراخ سوراخ ژنرال‌های ارتش، پس از دادگاهی سرپایی، انجام گرفت. اما رفرم نامیدن این مرحله، خواه ناخواه، این فکر را با خود به همراه می‌آورد که رژیم شاه شاید می‌توانست با انجام اصلاحاتی اساسی در ساختار سیاسی، بدون بر هم زدن آن و با هدف برقراری دموکراسی، از وقوع انقلاب جلوگیری کند.

شکل و رویکرد نیروهای سیاسی آن زمان، بسیاری را بر آن می‌دارد تا در کارساز بودن رفرم‌هایی که انجام نگرفت، تردید کنند. چون چنین رفرم‌هایی را به معنی آزادی برای گرایش‌های سیاسی‌ای می‌دانند که هیچ نشانی از دموکراسی‌خواهی نداشتند و تنها می‌توانستند در پی این آزادی‌ها توانمندتر شوند؛ توانی که به آنها اجازه می‌داد تا دیر یا زود بساط دستگاه حاکم را برچینند. پس نتیجه این اصلاحات تنها می‌توانست دیکتاتوری اسلامی یا استالینی، یا آمیزه‌ای از این دو باشد.

بهترین گواه استدلال‌باورمندان به ناکارایی اصلاحات با هدف پیشگیری از انقلاب، واکنش گرایش‌های سیاسی آن دوران به حکم اعدام‌هایی بود که دادگاه‌های انقلاب صادر می‌کردند. دادگاه‌هایی که به کشتن دست‌‌اندرکاران رژیم پادشاهی، از پاسبان و کارمند تا ارتشبد و نخست‌وزیر بسنده نکردند و بازرگان و کارآفرین و بهایی و یهودی و سنی را هم در فهرست اعدامی‌هایشان گنجاندند.

این درست است که اگر نگوییم تمامی گروه‌ها و گرایش‌های سیاسی، بیشترشان برای این اعدام‌ها، پیش از آنکه خیلی زود دامن خودشان را بگیرد، دست‌افشانی کردند. نمونه‌اش شعر سیاوش کسرایی با نام “دارمت پیام، ای امام!” که در پایان آن می‌گوید: «تیغ برکشیده را نکن به خیره در نیام/ حالیا که می‌رود سمند دولتت، بران،/ حالیا که تیغ دشنه تو می‌برد، بزن».

هم‌چنین درست است که نمی‌توان درباره گونه‌های حکومتی که این گروه‌ها می‌توانستند برقرار سازند، چندان خوش‌خیال بود. چون برای نگهداری قدرت ناچار به‌خشونت‌هایی دست می‌زدند بس خونين‌تر از خشونت‌های حکومت اسلامی که به پشتیبانی مردمی و پايگاه مذهبی‌اش دلگرم بود.

اما مشکل استدلال کسانی که هر گونه رفرمی را با توجه به سرشت نیروهای درگیر محکوم به شکست می‌دانند این است که موقعیت را ایستا می‌گیرند تا به نتیجه دلخواه خود برسند. در حالی که دگرگونی‌هایی که به واسطه آزادی‌های بیان و فعالیت سیاسی می‌توانست پیش بیاید، چنان پویایی در موقعیت پدید می‌آورد که چگونگی و وزن نیروهای موثر در زندگی سیاسی را هم دگرگون می‌کرد.

در این شرایط نخبگان ایرانی که در پی یک سده هزینه‌ای که برای پرورش‌شان شده بود، به سطح بالایی از دانش و کارآمدی رسیده بودند، می‌توانستند سکان اداره کشور را، از تنظیم تا اجرای سیاست‌های کلان، به پشتوانه مشارکت مردمی، در دست بگیرند. و اگر هم نارضایتی مردم را برمی‌انگیختند، بازی سیاسی آنها را به نفع گروه‌های دیگر کنار می‌گذاشت و اینگونه سپر بلایی برای نگهداشت ساختار سیاسی می‌شدند.

همه این حرف‌ها، پس از گذشت ۴۵ سال، گمانه‌زنی‌هایی از جنس انگار و اگر هستند. آنچه امروز به مناسبت سالروز اعدام نخستین گروه فرماندهان بلند‌پایه ارتش رژیم پیشین که کمتر کسی در آن سال به سوگ‌شان نشست، می‌توان گفت این است که خواست به کيفر رساندن عاملان و آمران جنايت‌ها و دزدی‌هايی کنونی در آینده، با انتقام‌جويی يکی نیست و “می‌بخشیم اما فراموش نمی‌کنیم” نمی‌تواند جای دادخواهی را بگیرد . انگار که تباهی مفهوم عدالت در پشت‌بام مدرسه رفاه اين پندار نادرست را پدید آورده که دادخواهی را انتقام‌گيری بدانیم.

——————————

۱) شنبه سوراخ/ یکشنبه سوراخ/ دوشنبه سوراخِ سوراخ/ سه‌شنبه سوراخ سوراخِ سوراخ/ چهارشنبه حرکتِ سوراخ‌ها/ پنج‌شنبه سوراخ‌ها همه روی راه/ جمعه همه سوراخ‌ها/ در چاه

——————————

* این یادداشت نظر نویسنده را منعکس می‌کند و الزاما بازتاب‌دهنده نظر دویچه‌وله فارسی نیست.