به گفته دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، مذاکرات این کشور با جمهوری اسلامی در باره برنامه هسته‌ای ایران “به خوبی” پیش می‌رود. سومین دور از گفت‌وگوهای غیرمستقیم تهران و واشنگتن روز شنبه در عمان برگزار خواهد شد.دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده روز پنجشنبه ۲۴ آوریل (۴ اردیبهشت) تصریح کرد که مذاکرات آمریکا با جمهوری اسلامی در مورد برنامه هسته‌ای این کشور جدی بوده و “به خوبی” پیش می‌رود.
ترامپ در جریان دیدارش با یوناس گار استوره، نخست‌وزیر نروژ در دفتر ریاست جمهوری در کاخ سفید به خبرنگاران از عملکرد “بسیار خوب” آمریکا و در جریان بودن “نشست‌هایی بسیار جدی” سخن گفت.
او در این رابطه افزود: «تنها دو گزینه وجود دارد که یکی از آنها گزینه خوبی نیست. ما در راه دستیابی به توافق با ایران بسیار خوب پیش می‌رویم.»
ترامپ از احتمال دستیابی به توافقی یاد کرد که بنا بر اظهارات او می‌تواند “جان انسان‌های زیادی را نجات دهد”.
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا در یکی از تازه‌ترین اظهارات خود مدعی شده است که “از بین تمامی سران جهان امروز، هیچ رهبری به اندازه ترامپ در راستای جلوگیری یا پایان دادن به جنگ‌ها” تلاس نمی‌کند و به همین دلیل است که ما واشنگتن با تهران گفتوگو می‌کند و همچنین با کی‌یف و مسکو.
در این میان وزارت امور خارجه ایالات متحده اعلام کرد که سومین دور از گفت‌وگوهای غیرمستقیم میان واشنگتن و تهران در روز شنبه ۲۶ آوریل (۶ اردیبهشت) در عمان برگزار می‌شود.
بیشتر بخوانید: مذاکرات اتمی؛ به نفع یا به ضرر اپوزیسیون؟گفتوگو با ۴ تحلیلگر
مذاکرات هیأت‌های دو کشور با حضور استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ و عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی انجام می‌گیرد. در این مذاکرات تیم‌های فنی ایران و آمریکا نیز حضور دارند. طبق اعلام وزارت خارجه آمریکا مایکل آنتون مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تدوین سیاست این وزارتخانه ریاست تیم فنی ایالات متحده را عهده‌دار است.
به نوشته خبرگزاری فرانسه مایکل آنتون کارشناسی محافظه‌کار است که بیشتر به خاطر انتقاداتش از مهاجران در ایالات متحده شناخته‌شده است تا آگاهی و احاطه بر موضوعاتی فنی در ارتباط با انرژی هسته‌ای.
تمی بروس، سخگوی وزارت خارجه آمریکا در نشست خبری روز پنجشنبه به خبرنگاران ضمن اعلام حضور ویتکاف و آنتون در دور سوم گفت‌وگوها همچنین اظهار داشت، روند مذاکرات “مثبت و سازنده” بوده، اما تا رسیدن به نتیجه هنوز “راه زیادی” باقی مانده است.
او افزود که خطر قرمز ایالات متحده همچنان “سلاح هسته‌ای” بوده و رویکرد واشنگتن در ارتباط با این موضوع تغییر نکرده است. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا متذکر شد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) نیز قصد اعزام هیأتی به ایران را دارد.
آمادگی برای گفتوگو با تروئیکای اروپایی
تلاش‌های دیپلماتیک جمهوری اسلامی تنها به مذاکرات با آمریکا محدود نشده و در دیگر سطوح قابل مشاهده است.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، روز پنجشنبه، چهارم اردیبهشت (۲۴ آوریل)، اعلام کرد که آماده است برای گفتوگو “نه فقط در موضوع هسته‌ای، بلکه در هر زمینه دیگری” به آلمان، فرانسه و بریتانیا سفر کند.
او با انتشار پیامی در شبکه اکس (توییتر سابق) تصریح کرد: «پس از رایزنی‌های اخیرم در مسکو و پکن، آماده‌ام تا گام اول را با سفر به پاریس، برلین و لندن بردارم.»
عراقچی در پکن با وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، دیدار کرد تا پیش از مذاکرات شنبه آینده با آمریکا، با چینی‌ها “درباره روند گفت‌وگوهای غیرمستقیم با آمریکا” رایزنی کند و پکن را در جریان “آخرین تحولات” مذاکرات قرار دهد.
او هفته گذشته نیز برای گفت‌وگوهای مشابهی به مسکو سفر کرده و با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه و سرگئی لاوروف، وزیر خارجه این کشور، دیدار کرده بود.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی افزود که آماده گفتوگو با سه کشور اروپایی “نه فقط در موضوع هسته‌ای، بلکه در هر زمینه دیگری” است که به گفته او در آنها “منافع و نگرانی‌های مشترک” وجود دارد.
به گزارش رویترز، یک سخنگوی وزارت خارجه فرانسه در واکنش به پیام عراقچی اعلام کرده است که این کشور «از راه‌حل دیپلماتیک در پرونده هسته‌ای ایران حمایت می‌کند و آماده ادامه گفتوگو با ایران است.»
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
همزمان کریستف لموئن، سخنگوی وزارت خارجه این کشور، به خبرگزاری فرانسه گفت، پاریس منتظر خواهد ماند تا ببیند آیا این اعلام “با اقدامات عملی همراه خواهد شد یا نه”. او در عین حال افزود که فرانسه “با کمال میل به گفتوگو با ایرانی‌ها” درباره موضوع هسته‌ای ادامه خواهد داد. آلمان و بریتانیا هنوز واکنشی به پیشنهاد عراقچی از خود نشان نداده‌اند.
به نظر می‌رسد پیشنهاد عراقچی برای مذاکره با آلمان، فرانسه و بریتانیا، بی‌ارتباط با نگرانی تهران از احتمال فعال کردن مکانیسم ماشه توسط آنها نباشد.
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، جمعه گذشته (۱۸ آوریل / ۲۹ فروردین) با اشاره به “مکانیسم ماشه”، از اتحادیه اروپا خواسته بود تا درباره بازگرداندن تحریم‌های احتمالی علیه ایران، در صورت نزدیک شدن تهران به ساخت سلاح هسته‌ای، تصمیم بگیرد.
بند موسوم به “مکانیسم ماشه” در توافق برجام، که هنوز تا ۲۶ مهر ۱۴۰۴ اعتبار دارد، در صورت فعال شدن، منجر به بازگشت خودکار تمامی تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی خواهد شد.
دور سوم مذاکرات تهران و واشنگتن قرار است شنبه آینده، ششم اردیبهشت، در پایتخت عمان برگزار شود که نقش میانجی در گفت‌وگوها را ایفا می‌کند. شنبه گذشته هیأت‌های ایرانی و آمریکایی، به ریاست عراقچی و ویتکاف، پس از چهار ساعت گفتوگو بدون هیچ پیشرفت قابل‌توجهی از هم جدا شدند. با وجود این، جمهوری اسلامی مذاکرات را “سازنده و رو به جلو” خواند، عمان از “شتاب گرفتن” آن خبر داد و یک مقام آمریکایی نیز از “پیشرفت بسیار خوب” سخن گفت.
ایران و آمریکا از دهه‌ها پیش اتهام‌هایی متقابل را به یکدیگر نسبت می‌دهند. اما اختلاف بر سر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی تنها نگرانی واشنگتن نیست، بلکه بسیاری از کشورهای اروپایی و کشورهای منطقه نیز به آن با تردید می‌نگرند.
اسرائیل در این میان بیشترین نگرانی را دارد و با توجه به سیاست‌های تهران، موجودیت خود را در معرض خطر می‌بیند. بدین ترتیب برنامه اتمی تهران سال‌هاست که عملا به یکی از موضوعات و نگرانی‌های پایدار بین‌المللی تبدیل شده است.
جمهوری اسلامی در سال ۲۰۱۵ (۱۳۹۴) توافق برجام را با شش قدرت جهانی (آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان) امضا کرد که بر اساس آن، در ازای اعمال محدودیت‌هایی در برنامه هسته‌ای ایران، تحریم‌های بین‌المللی کاهش می‌یافت. اما در دوره نخست ریاست‌جمهوری ترامپ، ایالات متحده به شکل یکجانبه از برجام خارج شد و در پی آن نیز دیگر تهران به مفاد توافق پایبند نماند.
