وزیر خارجه آمریکا در سخنانی در کنگره تأکید کرد هر میزان غنی‌سازی اورانیوم، ایران را به آستانه ساخت سلاح هسته‌ای می‌برد. هم‌زمان، منابع ایرانی به رویترز گفته‌اند جمهوری اسلامی در صورت شکست مذاکرات طرح جایگزین دیگری ندارد.مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، بار دیگر تأکید کرد جمهوری اسلامی نباید هیچ سطحی از غنی‌سازی داشته باشد و مذاکرات واشنگتن با تهران کاملا بر برنامه هسته‌ای ایران و توانایی‌های غنی‌سازی آن متمرکز بوده است. روبیو روز سه‌شنبه ۲۰ مه (۳۰ اردیبهشت) در نخستین حضور خود در سنا در سمت وزیر امور خارجه، ابراز امیدواری کرد که مذاکرات با تهران ادامه پیدا کرده و به یک توافق ختم شود، زیرا “جایگزین آن بسیار بدتر خواهد بود.”
او گفت جمهوری اسلامی تحت هیچ توافقی نمی‌تواند هیچ سطحی از غنی‌سازی داشته باشد، چرا که این امر به طور اجتناب‌ناپذیری مسیری را برای ایران به سمت غنی‌سازی برای تولید سلاح هسته‌ای فراهم می‌آورد.
جمهوری اسلامی غنی‌سازی اورانیوم را “خط قرمز اصلی” خود در مذاکرات با آمریکا تعریف کرده و علی خامنه‌ای نیز در سخنرانی خود در روز سه‌شنبه با تأکید بر اینکه تهران برای غنی‌سازی از کسی “اجازه” نخواهد گرفت، گفته بود: «این حرف آمریکایی‌ها که به ایران اجازه غنی‌سازی نمیدهیم، غلط زیادی است.»
روبیو در کمیته روابط خارجی سنا گفت: «حدود ۹۰ درصد از کار غنی‌سازی، رسیدن به سطح ۳.۶۷ درصد است. پس از آن، باقی‌مانده تنها مسأله زمان است.»
۳.۶۷ درصد سطح مورد نیاز برای تولید سوخت نیروگاه‌های هسته‌ای است و ایران در توافق برجام که در دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما به امضا رسید، تعهد داده بود از ۲۷ دی ۱۳۹۴ تا ۲۶ دی ۱۴۰۹ طی مدت ۱۵ سال و بر اساس برنامه بلندمدت خود، سطح غنی‌سازی اورانیوم را تا سقف ۳.۶۷ درصد نگه دارد. پس از روی کار آمدن ترامپ و فروپاشی برجام در پی خروج او از این توافق، جمهوری اسلامی نیز از اجرای تعهدات خود سر باز زده و سطح غنی‌سازی اورانیوم را افزایش داد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
وزیر خارجه آمریکا در سنا گفت: «آنها [ایران] ادعا می‌کنند که غنی‌سازی مسئله غرور ملی است. دیدگاه ما این است که ایران غنی‌سازی را به عنوان یک عامل بازدارنده می‌خواهد چون معتقد است که این امر آنها را به یک قدرت آستانه‌ای هسته‌ای تبدیل میکند و در نتیجه، مصون خواهند بود.»
روبیو افزود حمایت ایران از گروه‌های تروریستی در منطقه بخشی از مذاکرات جاری بین تهران و استیو ویتکاف، نماینده ترامپ نبوده است. او در عین حال تأکید کرد که هرگونه تحریم مرتبط با فعالیت‌های تروریستی و گسترش تسلیحات تا زمانی که چنین مسائلی بخشی از توافق هسته‌ای نباشند، پابرجا خواهند ماند.
به نوشته سایت “جوئیش اینسایدر” این اظهارات روبیو نشان می‌دهد که ممکن است توافق هسته‌ای احتمالی جدید همچنان با مشکلی مواجه باشد که برخی منتقدان در ایالات متحده و منطقه به عنوان نقص اصلی برجام توصیف کرده‌اند و آن اینکه این توافق به سایر فعالیت‌های مخرب جمهوری اسلامی نپرداخته است.
به نوشته جوئیش اینسایدر، یکی از قانون‌گذاران آمریکایی که اخیراً به خاورمیانه سفر کرده بود، گفته است شرکای ایالات متحده در اسرائیل و دنیای عرب معتقدند که هر توافقی با تهران باید شامل فعالیت‌های غیر هسته‌ای نیز باشد.
روبیو در سخنان خود در سنا گفت که تحریم‌ها علیه ایران تا رسیدن به توافق همچنان پابرجا خواهند ماند و شرکای اروپایی نیز به طور جداگانه در حال کار بر فعال‌سازی احتمالی مکانیسم ماشه علیه جمهوری اسلامی هستند.
وزیر خارجه آمریکا دستیابی به توافق هسته‌ای با تهران را “آسان” ندانسته، اما تأکید کرد این امر “اولویت” دولت ترامپ است. روبیو بار دیگر اظهار داشت ایران می‌تواند انرژی هسته‌ای برای استفاده غیرنظامی داشته باشد، اما تنها در صورتی که مواد هسته‌ای را از جای دیگر وارد کند.
او پیش‌تر نیز با اشاره به اصرار جمهوری اسلامی برای غنی‌سازی گفته بود اگر ایران آنگونه که ادعا میکند به دنبال برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای برای تولید برق است، می‌تواند مانند بسیاری از کشورها از رآکتور هسته‌ای استفاده کرده و اورانیوم غنی‌شده را وارد کند.
“نظام در صورت شکست مذاکرات طرح جایگزین ندارد”
در همین حال خبرگزاری رویترز روز چهارشنبه ۳۱ اردیبهشت به نقل از سه منبع ایرانی که نامشان فاش نشده نوشت، با بحرانی شدن وضعیت مذاکرات بین تهران و واشنگتن بر سر غنی‌سازی اورانیوم، رهبری جمهوری اسلامی در صورت شکست تلاش‌ها برای حل این مناقشه چند دهه‌ای، “برنامه جایگزین مشخصی ندارد.”
به گفته این منابع، با تضعیف مذاکرات به دلیل خطوط قرمز متضاد، ایران ممکن است به چین و روسیه به‌عنوان “طرح جایگزین” روی بیاورد، اما با توجه به جنگ تجاری پکن با واشنگتن و درگیری روسیه در جنگ اوکراین، این طرح نیز شکننده به‌نظر میرسد.
یک مقام ارشد ایرانی در همین رابطه به رویترز گفته است: «طرح جایگزین این است که به استراتژی قبل از آغاز مذاکرات ادامه دهیم. ایران از تشدید تنش‌ها پرهیز خواهد کرد، اما آماده دفاع از خود است.»
به گفته این منبع این استراتژی همچنین شامل “تقویت روابط با متحدانی مانند روسیه و چین است.”
دو مقام ایرانی و یک دیپلمات اروپایی به این خبرگزاری گفته‌اند که تهران از انتقال کامل ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود به خارج کشور امتناع می‌ورزد و حاضر به مذاکره درباره برنامه موشک‌های بالستیک خود نیست. تهران در عین حال خواهان تضمین‌‌هایی است که مطمئن شود ترامپ از توافق خارج نخواهد شد و تجربه خروج از برجام تکرار نمی‌شود.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
رویترز به نقل از این منابع نوشته است، با احیای سریع کارزار “فشار حداکثری” ترامپ علیه ایران، از جمله تشدید تحریم‌ها و تهدیدات نظامی، رهبری جمهوری اسلامی “گزینه‌ای بهتر” از دستیابی به توافق جدید ندارد، تا از این طریق از هرج‌ومرج اقتصادی داخلی که می‌تواند تهدیدی علیه حکومت به شمار رود، جلوگیری کند.
در همین حال به نقل از رویترز، وندی شرمن، معاون پیشین وزارت خارجه آمریکا و سرپرست تیم مذاکره‌کننده آمریکا در توافق برجام، قانع کردن تهران برای کنار گذاشتن برنامه هسته‌ای و دست کشیدن از غنی‌سازی را “اگرچه مطلوب اما غیرممکن” خوانده است.
وزارت خارجه ایران به درخواست رویترز برای اظهارنظر پاسخ نداده است.
