ایران نفت خود را از طریق نفتکش‌های “ناوگان سایه” به چین منتقل می‌کند؛ نفتکش‌هایی که ردیابی‌شان همیشه دشوار بوده است. اکنون با جنگ تعرفه‌ای میان واشنگتن و پکن، آمریکا بخشی از اهرم فشار خود بر چین را از دست داده است.تنش‌های اخیر میان ایران و آمریکا بار دیگر یکی از دشوارترین چالش‌ها در تلاش‌های واشنگتن برای مهار تهران را برجسته کرده است: صادرات نفت ایران به چین – شریانی حیاتی برای اقتصاد کنونی ایران – و دشواری‌های فزاینده‌ای که آمریکا برای توقف آن با آن مواجه است.

تنش‌ها زمانی شدت گرفت که چهارمین دور مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا تنها چند روز پیش از آغاز در رم، ناگهان به تعویق افتاد. در همان روز، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، هشدار شدیدی صادر کرد: «هر کشور یا شخصی که از ایران نفت یا محصولات پتروشیمی بخرد، بلافاصله مشمول تحریم‌های ایالات متحده خواهد شد.»

ترامپ این موضع سخت‌گیرانه را در پستی در شبکهٔ اجتماعی خود، «تروث سوشال»، اعلام کرد: «آن‌ها تحت هیچ شرایطی اجازهٔ تجارت با ایالات متحده را نخواهند داشت. »

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

احتمال می‌رود مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا پس از یک هفته وقفه از سر گرفته شود، اما دولت ترامپ حتی پیش از آغاز رسمی این مذاکرات، بار دیگر کارزار “فشار حداکثری” را فعال کرده است. یکی از اهداف اصلی این کارزار، رساندن صادرات نفت ایران به نزدیک صفر و مهار برنامهٔ هسته‌ای جمهوری اسلامی است.

بیشتر بخوانید: آمریکا به دنبال توقف نفتکش‌های ایران در دریا

در همین راستا، آمریکا تحریم‌هایی علیه برخی خریداران یا مصرف‌کنندگان نفت ایران اعمال کرده است، از جمله یک پایانهٔ ذخیره‌سازی نفت خام در چین و یک پالایشگاه مستقل.

ترامپ بارها هشدار داده است که در صورت شکست دیپلماسی، فشارها را افزایش خواهد داد، اقداماتی که می‌تواند برای بخش نفتی ایران، که سال‌ها تحت تحریم آسیب دیده، به‌شدت دردناک باشد.

تحریم‌ها مؤثرند، اما نفت ایران همچنان صادر می‌شود

تحریم‌های آمریکا نه‌تنها شرکت‌های آمریکایی، بلکه طرف‌های ثالث را نیز به دلیل تجارت با کشورهای تحریم‌شده مجازات می‌کند. از آنجا که ایالات متحده نفوذ اقتصادی بالایی دارد تحریم ها ابزار بسیار قدرتمندی برای واشنگتن هستند.

برای کشورهایی که به بازار آمریکا وابسته‌اند، انتخاب ساده است: خرید نفت از ایران را متوقف کنند یا خود را در معرض انزوای اقتصادی قرار دهند.

با این حال، به نظر می‌رسد ایران خود را با این شرایط تطبیق داده و حتی به طور پنهانی به موفقیت‌‌هایی دست یافته است.

طبق تحلیل شرکت‌های ردیابی بازار کالا مانند “کپلر” (Kpler) و “ورتکسا” (Vortexa)، با وجود تلاش آمریکا برای محدود کردن تجارت نفتی ایران، تهران همچنان روزانه بین ۱.۲ تا ۱.۵ میلیون بشکه نفت صادر می‌کند.

بیشتر بخوانید: افزایش صادرات نفت ایران به چین؛ دور زدن تحریم‌های آمریکا با روش‌های جدید

این رقم نسبت به اواسط سال ۲۰۲۰ که صادرات نفت ایران به‌دلیل تحریم‌ها و رکود ناشی از همه‌گیری کرونا به کمتر از ۴۰۰ هزار بشکه در روز رسیده بود، افزایشی چشم‌گیر به‌شمار می‌رود.

بخش اعظم نفت ایران با تخفیف به چین فروخته می‌شود. کشوری که علی‌رغم تهدید تحریم‌ها، به مهم‌ترین خریدار نفت ایران بدل شده است. کارشناسان برآورد می‌کنند ایران سالانه بین ۳۰ تا ۴۰ میلیارد دلار از این صادرات درآمد دارد. درآمدی که مصارف گوناگونی دارد؛ از تأمین یارانه‌های داخلی گرفته تا پشتیبانی از نیروهای نیابتی منطقه‌ای.

انتقال نفت با ناوگان سایه

کارشناسان می‌گویند صادرات نفت ایران از طریق شبکه‌ای پیچیده با عملیات پنهانی انجام می‌شود که بخشی از صنعت عظیم بین‌المللی صادرات غیررسمی است. نفتکش‌ها سیستم‌های موقعیت‌یابی خود را خاموش می‌کنند تا قابل ردیابی نباشند.

در بسیاری موارد، نفت در دریا از یک کشتی به کشتی دیگر منتقل می‌شود تا منشأ آن پنهان بماند. همچنین، کشتی‌ها مکرراً نام، پرچم و کشور ثبت خود را تغییر می‌دهند تا مسیر را برای ردیابی دشوار کنند. در برخی موارد نیز اسناد جعلی ارائه می‌شود تا منشأ نفت کشورهایی مانند عراق، پاناما یا مالزی عنوان شود.

بخش بزرگی از آنچه به “ناوگان سایه” معروف است، از نفتکش‌های قدیمی تشکیل شده که برای بازیافت فروخته شده‌اند و دیگر تحت پوشش بیمه‌های بین‌المللی نیستند.

پالایشگاه‌های چینی از تخفیف‌های سنگین بهره‌مند می‌شوند، درحالی‌که دولت چین تحریم‌های آمریکا علیه ایران را به رسمیت نمی‌شناسد. این صنعت پنهانی و سودآور موجب نگرانی واشنگتن شده است، چراکه خلأهای اجرایی، به‌ویژه در جنوب‌شرقی آسیا، کارآیی سیاست تحریمی آمریکا را زیر سؤال برده است.

“جای مانور برای اجرای قوی‌تر تحریم‌ها وجود دارد”

مقام‌های آمریکایی از شرکای منطقه‌ای خود خواسته‌اند نظارت بر تجارت دریایی و انتقال نفت را تقویت کنند. با این حال، پیوندهای سیاسی میان ایران، چین و کشورهای جنوب‌شرقی آسیا و همچنین منافع اقتصادی، همکاری در این زمینه را دشوار کرده است. به‌عنوان مثال، مالزی با هر دو کشور ایران و چین روابط نزدیکی دارد.

علاوه بر این، رهگیری این محموله‌ها با چالش‌های فنی روبرو است. ماهیت پنهانی عملیات و نبود نظارت دریایی هماهنگ در مسیرهای پر تردد این ناوگان، ردیابی و متوقف‌کردن جریان نفت را بسیار دشوار می‌سازد.

ایران تنها کشوری نیست که از این شیوه بهره می‌برد. شبکهٔ جهانی نفتکش‌های سایه به تجارتی چند میلیارد دلاری تبدیل شده است. ونزوئلا و روسیه که هر دو تحت تحریم‌های آمریکا و بین‌المللی هستند نیز از همین روش‌ها استفاده می‌کنند و با ترفندهایی مانند خاموش‌کردن ردیاب یا انتقال کشتی به کشتی، نفت خود را به مشتریان می‌رسانند.

کلایتون سیگل، تحلیلگر باسابقهٔ بازار نفت و پژوهشگر ارشد در مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی (CSIS) در واشنگتن می‌گوید: «امکان اجرای قوی‌تر تحریم‌ها، به‌ویژه در سوی دریافت‌کنندگان این محموله‌ها وجود دارد.»

او افزود: «این امر مستلزم هدف‌قراردادن شرکت‌های حمل‌ونقل و همکاری نزدیک‌تر با دولت‌های محلی، به‌ویژه در آسیاست.»

” آمریکا در جنگ تعرفه‌ای اهرم فشار خود را از دست داده است”

با این حال، حتی اجرای قاطع تحریم‌ها به‌تنهایی برای توقف کامل تجارت نفت ایران کافی نیست. به گفتهٔ سیگل، چالش بزرگ‌تر آمریکا این است که اهرم فشار خود بر چین، مقصد اصلی نفت ایران را از دست داده است.

او یادآور شد که پیش از روی‌کار آمدن ترامپ، خریداران چینی با احتیاط بیشتری عمل می‌کردند و از عواقب تحریم‌های آمریکا بیم داشتند. اما این معادله پس از آغاز جنگ تجاری واشنگتن علیه پکن تغییر کرد.

سیگل توضیح داد: «با اعمال تعرفه‌های تجاری از سوی آمریکا، اثرگذاری تحریم‌های مالی کاهش یافت. از دید پکن، هزینه‌های گسترده‌تر جنگ تجاری بسیار بیشتر از ریسک‌های ناشی از یک مجموعهٔ خاص تحریم‌ها بود. همین مسئله باعث شد که تهدید تحریم‌های نفتی کارآیی کمتری داشته باشد. «

از زمان سرنگونی بشار اسد، رهبری جدید سوریه به دنبال بازسازی این کشور است. حال محافل مطلع از “آمادگی” سوریه برای مذاکرات صلح با اسرائیل خبر می‌دهند. به گزارش رویترز، امارات کانالی محرمانه میان دو کشور ایجاد کرده است.به گفته محافل مطلع در دمشق، دولت سوریه برای گفت‌وگو بر سر یک راه‌حل صلح‌آمیز احتمالی با اسرائیل اعلام آمادگی کرده است. به گفته آنها، آشتی و توافق صلح با اسرائیل قابل تصور، اما مشروط به اجرای توافق‌های بین‌المللی و بازگرداندن سرزمین‌های اشغالی سوریه توسط اسرائیل است.

به گزارش خبرگزاری آلمان (dpa)، این محافل می‌گویند، فرآیند احتمالی صلح وابسته به شرایط مشخصی است. از جمله این شرایط، تأسیس یک کشور مستقل فلسطینی و نیز بازگرداندن سرزمین‌هایی است که اسرائیل از سال ۱۹۶۷ اشغال کرده است.

عربستان سعودی نیز پیش‌تر شرایط مشابهی را برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل مطرح کرده بود.

به گفته این منابع، اسرائیل تاکنون واکنش سازنده‌ای به سیگنال‌های دمشق از خود نشان نداده و در عوض تلاش کرده است با توسل به زور شرایط جدیدی را تحمیل کند.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

به گفته یک منبع مطلع، پیش‌تر گفت‌وگوهایی از طریق میانجی میان اسرائیل و سوریه انجام شده است. جزئیات بیشتری از محتوای این گفت‌وگوها و نیز تأیید رسمی آن هنوز منتشر نشده است.

امارات مبتکر کانال محرمانه میان سوریه و اسرائیل

در همین حال، رویترز به نقل از سه منبع آگاه گزارش داده است که امارات متحده عربی کانال گفت‌وگوی محرمانه‌ای بین اسرائیل و سوریه ایجاد کرده است.

طبق این گزارش، رهبری جدید سوریه بدین طریق می‌خواهد از حمایت منطقه‌ای برای مدیریت روابط پرتنش با اسرائیل استفاده کند.

خبرگزاری رویترز به نقل از یک منبع آگاه که مستقیما در جریان موضوع است، یک منبع امنیتی سوری و یک مأمور اطلاعاتی منطقه‌ای، گزارش داده که این تماس‌های غیرمستقیم، که تاکنون گزارشی درباره‌شان منتشر نشده، بر مسائل امنیتی و اطلاعاتی و نیز بر اقدامات اعتمادساز میان سوریه و اسرائیل، که با یکدیگر روابط رسمی ندارند، متمرکز هستند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

یکی از این منابع مطلع به رویترز گفته است، این تلاش‌ها، که چند روز پس از سفر احمد شرع، رئیس جمهوری سوریه، در روز ۱۳ آوریل به امارات آغاز شده، در حال حاضر بر “مسائل فنی” متمرکز است.

یک منبع ارشد امنیتی سوریه نیز به رویترز گفته است که کانال محرمانه مزبور، صرفا محدود به مسائل امنیتی و متمرکز بر چندین پرونده “مبارزه با تروریسم” است.

اختلاف اصلی: بلندی‌های جولان

به گزارش خبرگزاری آلمان، پیام‌های مثبت اخیر دمشق، در صورت تداوم، می‌توانند نشانگر تحولی مهم در دینامیک منطقه‌ای باشند. با این حال، شانس برآورده شدن این شروط بسیار پایین ارزیابی می‌شود. سوریه و اسرائیل رسما از سال ۱۹۴۸ در وضعیت جنگی با یکدیگر قرار دارند.

نقطه کانونی اختلاف بلندی‌های جولان است که اسرائیل آن را ضمیمه خاک خود کرده است. اسرائیل این منطقه را در سال ۱۹۶۷ اشغال و در سال ۱۹۸۱ ضمیمه خاک خود کرد. با این حال، این اقدام از لحاظ بین‌المللی به رسمیت شناخته نشده است. بر اساس حقوق بین‌الملل، این منطقه سرزمین اشغال‌شده سوریه توسط اسرائیل است.

اسرائیل پس از سرنگونی حکومت بشار اسد در سوریه، نیروهای خود را در مناطق بیشتری از بلندی‌های جولان مستقر کرد. نیروی هوایی اسرائیل همچنین به شکل منظم به اهدافی در سوریه حمله می‌کند.

رئیس‌جمهور آمریکا به بازدیدکنندگان جام جهانی فوتبال ۲۰۲۶ وعده داد که “تجربه‌ای خوشایند” در آمریکا خواهند داشت. او این اظهارات را با اشاره به تنش‌های سیاسی و کنترل‌های شدید مرزی، ابراز کرد.دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا به هواداران فوتبال از سراسر جهان وعده داد که علی‌رغم تنش‌های سیاسی و کنترل‌های شدید مرزی، تجربه‌ای خوشایند در جام جهانی ۲۰۲۶ با میزبانی کشورش خواهند داشت.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

ترامپ در یک نشست در کاخ سفید با حضور جیانی اینفانتینو، رئیس فدراسیون جهانی فوتبال، فیفا، گفت: «ما بی‌صبرانه منتظر استقبال از هواداران فوتبال از سراسر جهان هستیم.» او تأکید کرد که دولت آمریکا تلاش می‌کند تا این رقابت‌ها در امنیت و با موفقیت برگزار شود و کسانی که برای جام جهانی به آمریکا می‌آیند، “اقامتی بی‌دردسر در طول سفر خود داشته باشند”.

ترامپ یک گروه ویژه برای مدیریت برگزاری جام جهانی تشکیل داده است و خود او ریاست آن را بر عهده دارد. اندرو جولیانی، پسر رودی جولیانی، شهردار پیشین نیویورک و مشاور ترامپ در دوران اول ریاست جمهوری، به عنوان مدیر اجرایی این گروه منصوب شده است.

جی‌دی ونس: هواداران باید پس از پایان مسابقات به کشورهای خود بازگردند

در همین حال جی‌دی‌ ونس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا و نایب‌رئیس این گروه ویژه، تاکید کرد که بازدیدکنندگان خارجی گرچه مورد استقبال قرار می‌گیرند، “اما باید پس از پایان مسابقات به کشورهای خود بازگردند”.

بیشتر بخوانید: ترامپ وعده “بزرگترین رونق اقتصادی تاریخ” آمریکا را تکرار کرد

ونس گفت: «می‌دانم که ما بازدیدکنندگانی از حدود ۱۰۰ کشور خواهیم داشت. ما می‌خواهیم آنها بیایند، جشن بگیرند و مسابقات را تماشا کنند. اما وقتی که این زمان به پایان برسد، آنها باید به خانه بازگردند.»

در ماه‌های اخیر، دولت ترامپ سیاست‌های خود در حوزه مهاجرت را تشدید کرده و حتی از ورود افرادی که مدارک سفر معتبر یا گرین کارت داشتند، به خاک آمریکا جلوگیری کرده است. این سیاست‌ها اخیراً موجب کاهش شمار مسافران شده است.

بیشتر بخوانید: برنامه ترامپ برای کاهش ۱۶۰ میلیارد دلاری هزینه‌های دولتی

بر اساس آمار اولیه دفتر ملی سفر و گردشگری آمریکا که در ماه آوریل منتشر شد، تعداد مسافران از کشورهای خارجی در مقایسه با دوره مشابه سال ۲۰۲۴، حدود ۱۱٫۶ درصد کاهش یافته است.

میزانی آمریکا در دو تورنمنت بزرگ فوتبال

ایالات متحده آمریکا در سال جاری و سال آینده میزبان دو تورنمنت بزرگ فوتبال است. علاوه بر جام جهانی ۲۰۲۶ که در آمریکا، کانادا و مکزیک برگزار می‌شود، این کشور از ۱۵ ژوئن تا ۱۳ ژوئیه سال جاری میلادی میزبان جام باشگاه‌های جهان با فرمتی جدید و گسترده‌تر با شرکت ۳۲ تیم خواهد بود.

بیشتر بخوانید: کاخ سفید تصویر ترامپ را در لباس پاپ منتشر کرد

در این تورنمنت، از بوندس‌لیگا تیم‌های بایرن‌مونیخ و بوروسیا دورتموند شرکت خواهند داشت و انتظار می‌رود دو میلیون بازدیدکننده خارجی به این مسابقات سفر کنند. این رویداد برای وزارت امنیت داخلی آمریکا به عنوان آزمونی برای جام جهانی ۲۰۲۶ در زمینه بررسی مدارک سفر و رسیدگی به درخواست‌های ویزا عمل خواهد کرد.

به گفته ترامپ، هواداران فوتبالی که در اعتراضات طرفدار فلسطینی‌ها شرکت کرده‌اند نیز می‌توانند در چند هفته آینده بدون مشکل به آمریکا سفر کرده و در جام باشگاه‌های جهان شرکت کنند. ترامپ در این خصوص گفت: «مردم اجازه اعتراض دارند. شما باید این کار را به شیوه‌ای معقول انجام دهید، نه لزوماً به صورت دوستانه، اما معقول.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

جیانی اینفانتینو، رئیس فیفا نیز حمایت خود را از ترامپ اعلام کرد. او گفت: «تمام جهان نگاهش به آمریکا خواهد بود و آمریکا از جهان استقبال می‌کند. هر کسی که بخواهد برای لذت بردن، خوش گذراندن و جشن گرفتن فوتبال به اینجا بیاید، قادر به این کار خواهد بود.» بر اساس گزارش‌ها، اینفانتینو و ترامپ از مدت‌ها پیش روابط خوبی با یکدیگر دارند.

مرتس بلافاصله پس از آغاز به‌کار به عنوان صدراعظم جدید آلمان، به فرانسه رفت. قصد او، همراه با مکرون، آغاز فصلی جدید در روابط دو کشور است. قرار است همکاری برلین و پاریس، بویژه در امور امنیتی و تسلیحاتی، دوباره شتاب بگیرد.سران دولت‌های فرانسه و آلمان امروز چهارشنبه، هفتم ماه مه (۱۷ اردیبهشت)، اعلام کردند که می‌خواهند در زمینه‌های دفاعی و تسلیحاتی بیش از گذشته با یکدیگر همکاری کنند.

امانوئل مکرون در جریان نخستین سفر رسمی فریدریش مرتس به عنوان صدراعظم جدید آلمان به فرانسه، در پاریس گفت: «ما برنامه‌های مشترک آلمان و فرانسه را تسریع خواهیم کرد، قابلیت‌های جدیدی را توسعه خواهیم بخشید و فراتر از همکاری در زمینه تانک، جنگنده و موشک‌های دوربرد، یک شورای دفاعی و امنیتی آلمان و فرانسه تشکیل خواهیم داد.»

به گفته رئیس جمهوری فرانسه، این نهاد امنیتی جدید قرار است پاسخ‌هایی عملیاتی به چالش‌های راهبردی مشترک ارائه دهد.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

مکرون افزود: «در نهایت، ما یک برنامه مشترک آلمان و فرانسه برای نوآوری در حوزه دفاعی راه‌اندازی خواهیم کرد تا نوآوری‌های تحول‌سازی را که برای جنگ‌های آتی ضروری هستند، ممکن سازیم.»

هدف مشترک: تقویت توانایی دفاعی اروپا

فریدریش مرتس نیز از لزوم اتخاذ تدابیر مشترک برای «تقویت هرچه بیشتر توانایی‌های امنیتی و دفاعی اروپا» سخن گفت.

امانوئل مکرون ضمن تاکید بر لزوم افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در بخش دفاعی، همچنین بر ضرورت اجرای طرح پیشنهادی کمیسیون اروپا در خصوص بسیج منابع مالی خصوصی و عمومی برای بنیان‌های صنعتی و فناوری دفاع اروپا تاکید کرد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

مرتس هم گفت که با مکرون بر سر «آغاز دوباره روابط آلمان و فرانسه برای اروپا» توافق کرده است. به گفته صدراعظم جدید آلمان، هر دو دولت قصد دارند با یکدیگر به‌ویژه در حوزه‌های امنیتی و دفاعی “بسیار تنگاتنگ و صمیمانه” همکاری کنند.

همکاری “سیستماتیک” برای مقابله با چالش‌ها

مکرون تأکید کرد که فرانسه و آلمان می‌خواهند در آینده به شکل “سیستماتیک” با یکدیگر همکاری کرده و «مشترکا به چالش‌هایی که در برابر اروپا قرار گرفته است پاسخ دهند.»

صدراعظم آلمان نیز اعلام کرد که حمایت از اوکراین در آینده باید “بهتر از سابق” میان برلین و پاریس هماهنگ شود. مرتس تأکید کرد: «اوکراین می‌تواند در مقابله‌اش با تجاوز روسیه کماکان روی حمایت آلمان و فرانسه حساب کند.»

مکرون پیش از این دیدار، در محوطه بیرونی کاخ الیزه با دست‌فشردنی طولانی و ضربه‌ای گرم بر شانه مرتس، از صدراعظم جدید آلمان استقبال کرده بود.

فرانسه پیش‌تر نیز اعلام کرده بود که دیدار مرتس از این کشور، نه سفری تشریفاتی به مناسبت آغاز صدراعظمی او، بلکه دیداری کاری است و هر دو طرف می‌خواهند پس از تغییر دولت در برلین، روح تازه‌ای به روابط آلمان و فرانسه ببخشند.

پاریس از جمله امید دارد که دولت جدید آلمان دیگر در برابر هم‌سطح قرار دادن انرژی هسته‌ای با آلایندگی پایین و انرژی‌های تجدیدپذیر مقاومت نکند.

بیشتر بخوانید: پیشنهاد جنجالی مرتس: بازنگری در سیاست هسته‌ای آلمان

افزون بر این، آلمان و فرانسه قصد دارند روابط سه‌جانبه با لهستان را تقویت کنند. فریدریش مرتس عصر امروز چهارشنبه برای دیدار با دونالد توسک، نخست‌وزیر لهستان، راهی ورشو خواهد شد. مکرون نیز به نوبه خود قصد دارد جمعه آینده در شهر نانسی، با توسک پیمان دوستی فرانسه و لهستان را امضا کند.